JACOBUS REVIUS, Libertas Christiana circa usum capillitia defense, qua ejusdem disputations de comâ ab exceptionibus viti cujusdam docti vindicantur [afb.] Lugdumi Batavorum, ex officina Adriani Wyngaerden, 1647, 8o, [vi]+256p.
(Met opdracht van de Deventer predikant en dichter Revius aan Salomon à Schoonhoven (1617-1653), ruwaard en baljuw van Putten. Gravure “Ardua quæ Pulchra” op titelblad. In origineel perkamenten bandje; licht kromgetrokken. Lichte vochtvlek op titelpagina en midden-onderaan. SJH).
JODOCUS ANDRIES, Novus libellus supplex pro animabus purgatorii [beeldmerk jezuïeten] Antverpiæ, apud viduam Ioannis Cnobbari, 1647, 24o, 207+[vii]p.
(Jodocus Andries (1588-1658) schreef als jezuïet devotieliteratuur om de individuele geloofsbeleving te stimuleren. Naast dit werk over het vagevuur, schreef hij onder meer ook een werk over het lijden van Christus. In origineel perkamenten bandje, met titel in oud handschrift op de rug. SJH).
PETRUS WEMMERS, Doctissimi discoursus in quibus SS. Patrum sententiis, conceptibus moralibus et variis rerum similitudinibus. Res gestæ vitæque Sanctorum doctè non minus quàm dilucidè exhibentur. Ex operibus Pauli Aresii [Vignet] Antverpiæ, apud viduam Joannis Cnobbari, anno 1647, 4o, [xiv]+561+[lxxi] p.
(Petrus Wemmers (ca. 1600-1678) was een Vlaams karmeliet en vertaler van werken over spiritualisme. Ook schreef hij praktische handleidingen in het Latijn voor predikers, zoals dit boek, gebaseerd op het werk van een tijdgenoot, Paul d’Arezzo († 1644). In gave band van omslaand perkament, met licht vervuilde rug en titel in vervaagd oud handschrift. Vochtring in het midden van een groot aantal pagina’s. Oud manuscript als bindstrook. SJH).
DISCOERS na den tijdt die loopt [Orn.] Ter Goude, by Pieter Vermeyden anno 1647, 4o, [xvii]p.
(Knuttel 5587. Zonder omslag. Rafelig aan de randen. Pieter Vermeyden is waarschijnlijk een pseudoniem voor de Goudse drukker Pieter Rammazeyn, die hetzelfde ornament veelvuldig gebruikte).
SOLDAETS PRAETJE of t’samensprake tusschen een soldaet en een burger, aengaende de Militie, Ghedruckt anno 1647, 4o, [xiv] p
(Knuttel 5588).
A.P., Remonstrantie aen alle de steden der Vrye Vereenighde Nederlanden. By forme van discours, Ghedruckt buyten Dordrecht, bezijden de Druckerije van Philips van Macedonien, woonende aldernaest de ghekroonde kandelaer. Anno 1647, 4o, 24p.
(Knuttel 5589. Volgens Knuttel mogelijk gedrukt door L. Breeckevelt in Den Haag. Zonder omslag).
ABEL SERVIENT, Geschrift aen de Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlantsche Provintien. In-ghegeven door den Heer Ambassadeur van Vranckrijck, den 4 Marty 1647, Tot Zutphen, voor Pieter Franssen 1647, 4o, [xxii] p.
(Knuttel 5457. Brief van de Franse ambassadeur Abel Servient, marquis de Sable et de Boisdauphin (1593-1659), ‘ghetrouwelijck uyt de Fransche in de Nederlantse tale overgeset’, Knuttel 5455. Geschreven tegen de brief van de Spaanse ambassadeur A. de Brun – Knuttel 5448. Van Franse zijde wordt gepleit voor de vredesonderhandelingen in Munster).
REMONSTRANTIE der predikanten van Wtrecht, overgelevert aen de Ed. Mogende Heeren Staten ‘sLandts van Utrecht. Raeckende het poinct van Religie. Gedruckt int iaer 1647, 4o, [vii] p.
(Knuttel 5607. Zorgen over de onderhandelingen over de Munsterse vrede. Met ex-libris P.A. Pijnappel en stempels ‘afgeschreven’. In papieren omslag).
JOANNES UYTENBOGAERT, Kerckeliicke historie, vervatende verscheyden gedenckwaerdige saecken, in de Christenheyt voorgevallen, van het jaer vierhondert af, tot in het jaer sestienhondert ende negentien. Voornamelijck in dese Geunieerde Provincien. Nu vermeerdert met een volkomen register. [onr.] Tot Rotterdam, gedruckt by Joannes Naeranus, boeck-verkooper, woonende op ‘t Steyger, anno 1647, fol. [v] + 1214 + [xxviii] p.
EDUARDUS POPPIUS, Aanteykeningen, ofte historisch verhaal van ‘t gene tusschen den Synodo Nationaal ende de geciteerde remonstranten in ende buyten de synodale vergaderinge is ghepasseert: mitsgaders ‘t gene daar op gevolght is. [orn. ] t’Amstelredam, voor Cornelis de Leeuw, boeck-verkooper op ‘t Water, over de Kooren-Beurs in de Stuur-man, 1649, fol., [vi] + 31 p.
(Remonstrantse geschiedschrijving door hun voorman Uyttenbogaert. Boardkartonen kaft. Gerestaureerde leren rug met vijf ribben en titelopdruk. In het boek ligt een los zeventiende-eeuws briefje met een opgave van linnengoed. Titelblad ligt grotendeels los, is licht beschadigd en vlekkig. Conditie overige binnenwerk uitstekend. Samengebonden met herinneringen Goudse predikant Poppius aan Dordtse synode. Titelpagina van dit werk uit 1649 vlekkig).
JOANNES UYTENBOGAERT, Kerckelicke historie, vervatende verscheyden gedenckwaerdige sacken, in de Christenheyt voor-gevallen. Van het iaer vier hondert af, tot in het iaer sesthien-hondert ende negenthien. Voornamentlijck in dese Geunieerde Provintien.
Noch is hier by-gevoeght het Leven van den selven Autheur. [portret] Tot Rotterdam, gedruckt by Bastiaen Wagens, boeck-verkooper op ‘t Steyger, 1647, fol. [v] + 220 +362 +79 + [vi] p.
IOHANNIS WTENBOGAERTs Leven, kerckelycke bedieninge ende zedige Verantwoordingh. Dat is: Naeckt ende eenvoudigh Historisch verhael, van ’t ghene Iohanni Wtenbogaert, over sijne Bedieninge t’Wtrecht, ende in ’s Gaven-hage, wedervaren is, tot op sijn vertreck uyt den Lande, af-stellinge van Dienst, Bannissement, wederkomste, ende daer nae incluys, alles by hem selven beschreven ende na-gelaten [portret] Ghedruckt in ’t iaer ons Heeren, 1647, fol. [x] +189 + [iii]p.
(Kerkelijke geschiedenis van de remonstranten. Samengebonden met Wtenbogaers autobiografie)
THEODOR MATHAM, Portret van Dirck Volckertsz Coornhert. Met privilege van Willem II, prins van Oranje,ca. 1647-1650, gravure,blad: h 400 mm × b 290 mm
(Portret van de in Gouda overleden Dirck Volckertsz Coornhert omgeven door wolken en door tien brandende harten die door handen worden vastgehouden, elk vergezeld door Bijbelverzen. Onder het portret een hart met het Alziend Oog waar korenaren uit steken, eveneens met Bijbelverzen. Koren met een hart verwijst tevens naar de naam van de afgebeelde vrijdenker. Boven het portret twee putti die een palmtak vasthouden. Onderaan het Amsterdamse stadswapen, een banderol en een balans met aan elke kanten drie gewichten. Daarboven links de zon en rechts de maan. Het randschrift luidt: DIE DEN HEERE VREEST DIE TREFT DE RECHTE LEERE, EN DOET DE GERECHTIGHEYDT BLINKEN GELYCK EEN LICHT. Syr, 33.3. Psal. 25.Boven de prent staat:DIE RYK VOL KAERSSEN licht, die t KOREN HERTich maelt / Die ’t elck gunt als sich selfs, die wijsgeer nedrigh straelt. // Die stadigh WEET OF RVST, die ’t quaet heeft leeren haten, / Die blijft van sonden vrij, die can de deught niet laten.Onder de prent valt te lezen: PRINS WILM D’ORANGIENS wit, stelt CORENHERT ten thoon, / Om ’t vrije Nederlandt te brengen even schoon, // Tot vrijheydt van ’t gemoedt, tot vrijheyd van ’s lands wetten / Die hij door Papen twist tweespaltigh sach verpletten. De graveur, Theodor Mathan, woonde en werkte in Haarlem. Voor de beeltenis van Coornhert heeft hij het schilderij van Cornelis Cornelisz van Haarlem uit het eind van de zestiende eeuw gebruikt.)
HUGO DE GROOT, Bewijs van de Ware Godts-Dienst, gestelt in ses boecken. Als mede: Een uytlegginge op ’t gebedt onses Heeren Jesu Christi (…). Noch is hier achter by gevoeght, een uyt-legginge des Algemeynen Send-briefs Iohannis. Met eenige geestelicke gedichten ende gesangen, welcke voor desen noyt in druck zijn geweest. Alles op rijm gebracht door den Hooghgeleerden Mr. Hugo de Groot, in sijn leven Ambassadeur van de Koninginne en de Kroon Sweden, van dn Allen-Christelicksten Koningh van Vranckrijck Louys XIII, [DM] t’Amsterdam, by de Weduwe van Rieuwert Dirksz van Baardt, anno 1648, 12o, [x]+143p.
HUGO DE GROOT, Uyt-legginge des Algemeynen Sendt-briefs van den Apostel Johannes. Mitsgaders eenige geestelijcke gedichten ende gesangen, noyt voor desen in druck geweest. Alles op rijm gestelt [DM], t’Amsterdam, by de Weduwe van Rieuwert Dirksz van Baardt, anno 1648, 12o[xvi] p.
(Flexibel perkament, met titel op voorplat in oud handschrift: “Hugo de Groot, Waerheyt des christelycke Godtsdienst in dichtmaat”. Met ingeplakte portretgravure van De Groot met Latijnse gedicht door Nicolaes Heinsius naar Houblin. Tezamen gekocht met Latijnse editie van de Ware Godsdienst uit 1709).
.
.
.
[RAMMAZEYNBIJBEL] BIBLIA, dat is de gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments. Tot Goude, by Pieter Rammazeyn, met consent van de E.A. Heeren burgemeesters en regeerders der stadt Gouda, fol. [xx] + 292 + [ii] + 128 fol.
HET NIEUWE TESTAMENT, ofte alle boecken des Nieuwen Verbondts onses Heeren Jesu Christi. [orn.] Ter Goudae, gedruckt by Iohan Rammazeyn, boeck-drucker woonende in de Cortegroenendal in de Nieuwe Druckerye. Anno 1647 [achterin: Ter Goude, gedruckt by Johan Rammaseyn, 1648, fol. [xi] + 146 fol.
DE BOECKEN GENAEMT APOCRYPHE. Ter Goude gedruct by Johan Rammazeyn, boeck-drucker woonende in de Cortegroenendal in de Nieuwe Druckerye. Anno 1647, fol. [iv] + 68 fol
(Goudse roofdruk van de Statenbijbel. Gerestaureerde band van leer op hout met compleet koperbeslag. Boekblok gerestaureerd. Gegraveerde titelpagina met gezicht op Gouda door Josua Offermans. Erboven drie medaillons, met het wapen van Gouda, de leeuw van de zeven gewesten en een scene uit Genesis 22: “Doe hief Abraham syne oogen op ende sach enen Ram”. Eerste drukgang, uitgevoerd door vader en zoon Rammazeyn.)
[STATENBIJBEL] BIBLIA, dat is de gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments.Ter Goude, by Pieter en Ian Rammazeyn, met consent van de E.A. Heeren burgemeesters en regeerders der stadt Gouda. In compagnie met Esdras Snellaert, fol. [xx] + 292 + [ii] + 128 fol.
HET NIEUWE TESTAMENT, ofte alle boecken des Nieuwen Verbondts onses Heeren Jesu Christi. [orn. stadswapen] Ter Goudae, gedruckt by Iohan Rammazeyn, boeck-drucker woonende in de Cortegroenendal in de Nieuwe Druckerye. Anno1647[achterin:Ter Goude, gedruckt by Johan Rammaseyn,1648, fol. [xi] + 146 fol.
DE BOECKEN GENAEMT APOCRYPHE. Ter Goudegedruct by Johan Rammazeyn, boeck-drucker woonende in de Cortegroenendal in de Nieuwe Druckerye. Anno1647, fol. [iv] + 68 fol.
(Goudse roofdruk van de Statenbijbel. Gerestaureerde band van leer op hout met bijzonder koperbeslag; bewerkte boekklampen, hoekstukken, middenruit met knop en bandstrip. Voor en achter. Nieuwe schutbladen. Enkele beginletters van de profeten groen ingekleurd. Met vijf van de zes kaarten van Nicolaes Visscher: de Orbis terrarium (wereldkaart), De gelegentheyt van ’t Paradijs ende ’t Landt Canaan, de Perigrinatie ofte veertich-jarige reyse, de Beschryvinge van Jerusalem en Het Beloofde Landt Canaan. Maar zonder de reizen van Paulus. Eerste en laatste pagina’s gerestaureerd. Titelpagina geplakt op ander blad. Met klein brandgaatje. Gegraveerde titelpagina met gezicht op Gouda. Titelpagina Nieuwe Testament vlekkerig; betreft een latere drukgang, vervaardigd in compagnie met Esdras Snellaert, in een – uiteindelijk mislukte – poging van Rammazeijn om een faillissement te voorkomen. Zie mijn artikel).
[STATENBIJBEL] BIBLIA, dat is de gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijke boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments. Ter Goude, bij Pieter en Ian Rammazeijn, met consent van de E.A. Heeren burgemeesters en regeerders der stadt Gouda. In compagnie met Esdras Snellaert, fol. [xx] + 292 + [ii] + 128 fol.
HET NIEUWE TESTAMENT, ofte alle boecken des Nieuwen Verbondts onses Heeren Jesu Christi. [orn. stadswapen] Ter Goudae, gedruckt by Iohan Rammazeyn, boeck-drucker woonende in de Cortegroenendal in de Nieuwe Druckerye. Anno 1647 [achterin: Ter Goude, gedruckt by Johan Rammaseyn, 1648, fol. [xi] + 146 fol.
DE BOECKEN GENAEMT APOCRYPHE, Ter Goude gedruct by Johan Rammazeyn, boeck-drucker woonende in de Cortegroenendal in de Nieuwe Druckerye. Anno 1647, fol. [iv] + 68 fol.
(Goudse roofdruk van de Statenbijbel. Origine band van leer op hout met koperbeslag; boekklampen, hoekstukken, rugstrip en ruit met knop aan voor en achterzijde. Rug aan onderzijde deels verdwenen. Binnenwerk: titelpagina los en zwaar gehavend aan de randen en met grote bruine vochtvlek linksboven, die doorgaat op eerste pagina’s van het voorwerk. Ook in Nieuwe Testament fol. 48-73 langzaam minder wordende bruine vlek rechtsboven, alsmede de volledige Apocriefen, waar laatste fol. 68 ontbreekt).
Gravure met stadsgezicht van Gouda op titelpagina gedetailleerder en op kleine onderdelen afwijkend van de – volgens de KB nogal slordige – gravure van Josua Offermans van de eerste drukgang van deze nog zonder betrokkenheid van Snellaert vervaardigde Rammazeijnbijbel. Afwijkend zijn ook de medaillons: nu zit het wapen van Gouda rechts. Links het wapen van Holland en in het midden van de zeven gewesten, nu met het randschrift “Eendracht maeckt macht”. Met zeven meer en minder gehavende kaarten van D.R.M. Mathes uit ca. 1625, gedrukt door Jan Evertsz Cloppenborch uit Amsterdam, zijnde bewerkingen van kaarten van Baptista van Deutecom ca 1689 en Petrus Plancius ca. 1604: Orbis terrarum (wereldkaart, met kleinere en grotere vochtvlek aan rechter- en linkerbovenzijde), Geographische beschryvinge des Paradijs (grote vochtvlek rechtsboven, gekneuterd en inscheuring middenonder), Geographische beschryvinge Israels (donkere vochtvlek linksboven en middenonder ingescheurd), Geographische beschryvinge der heirtochten; zendingsreizen (lichte scheur middenonder), Jeruzalem (middenonder ingescheurd; enkele kleine bruine vlekjes), Geographische beschryvinge des Lands van Beloften (zwaar ingescheurd en beschadigd middenonder) en Handelingen der Apostelen (grote scheur linksboven, zware vlekken links en rechtsboven).
THEODORUS SCHREVELIUS, Harlemias, ofte, om beter te seggen, De eerste stichtinghe der Stadt Haerlem. Het toe-nemen en vergrootinge derselfden; hare seltsame fortuyn en avontuer in Vrede, in Oorlogh, Belegeringe, harcde beginselen va d’eerste Reformatie, Politique Raedtslagen, Scheuringhe in de Kercke, de tijden van Lycester, Oude keuren, gunstige Privilegien van Graven, Regeeringe in de Politie soo hooghe als leeghe, in ’t Kerkelijcke, Militaire, Scholastijcke, de oeffeninghe van de Inghesetenen, in alle Wetenschap, Kunst ende Gheleertheijdt, Neeringhe en Hanteringe, en wat dies meer is [Orn.] t’ Haerlem, ghedruct by Thomas Fonteyn, boeck-drucker in de Bartel-Ioris-straet, in de Gekroonde Druckerye, 1648, 4o, [xii]+408 p.
(Haarlemse stadsgeschiedenis, geschreven door Dirck Schrevel (Theodorus Schrevelius, 1572-1649). De auteur bezocht in zijn geboortestad Haarlem de Latijnse school, waar hij leerling was van de uit Gouda afkomstige Cornelis Schonaeus, bij wie hij ook enkele jaren in huis woonde. Na studie in Leiden zou hij uiteindelijk Schonaeus opvolgen als rector van de Latijnse School in zijn geboortestad. Bij de wetsverzetting door prins Maurits in 1618 verloor hij als remonstrantsgezinde al zijn functies. Hij verhuisde naar Leiden, waar hij na enige jaren privéles te hebben gegeven ook weer rector werd. Hij was de eerste auteur die de talenten van Frans Hals erkende en beschreef in dit werk. Deze Haarlemse stadsgeschiedenis verscheen een jaar eerder, in 1647, in het Latijn, onder de titel Harlemum. De perkamenten spitselband van dit boek is doorleefd. Op de rug in oud handschrift: Beschryving van Haarlem. De bladzijden zijn aan het begin verfomfaaid: het frontispice is aan de randen flink versleten. De prent vertoont onder meer een gezicht op Haarlem, het stadswapen en een portret van Laurens Jansz. Coster. Met vochtvlekken en versleten bladzijden. Met inliggend handgeschreven briefje van 15 regels over de lotgevallen van het kasteel te Heemstede (‘Afgebroken 1808’). Inscriptie voorin: ‘Ex libris Franciscus Theodorus Josephus van Meeuwen/ Harlemensis’ (1790-1873), rentenier, gehuwd met Anna Catharina van Rooijen. Uit de bibliotheek van de schrijver Emile Eerens, bekend van Kluizenaressen (1941) en De Heilige Pelgrim (1947), die met zijn familie in het poortgebouw van het kasteel te Heemstede woonde).
THEODORUS VELIUS, Chroniick van Hoorn, daer in verhaelt werden des selven stadts eerste begin, opcomen en gedenckweerdige geschiedenissen tot op den jare 1630. Mitsgaders vele merckelijcke dingen, die staende den trubbel, en soo voor, als na de selve, deur heel West-Vrieslandt verloopen, en by andere schrijvers overloopen, of immers naulijcx aengeroert zijn. Als mede een corte beschrijvinghe van den teghenwoordigen staet van de stadt, des selven ontwerp: en oock een kort verhael van de geleerde mannen, die sy uytgegeven heeft, midtsgaders de namen van de regenten. Oversien, verbetert, en eensdeels op ’t nieu beschreven deur D. Velius, dr. in de medecijnen tot Hoorn, Derde druck. Hier achter is oock by-gevoeght het Westfrisia A. Th. Velii, overgeset in Nederduytsche versen door I. De Groot I.C. [gravure] Tot Hoorn, gedruckt by Isaac Willemsz. Boeck-drucker op ’t Noordt in ’t Schrijf-boeck anno 1648 met privilegie voor vijfthien iaren, 4o, [xxvii]+399+[xvi] p.
THEODORUS VELIUS, Westfrisia [gravure], Tot Hoorn gedruckt by Isaac Willemsz. Boeck-drucker op ’t Noordt in ’t Schrijf-boeck anno 1648, 4o, [i]+35p.
(Stadsgeschiedenis van Hoorn, waarvan eerste editie in 1604 verscheen. In gave overslaande perkamenten band. In handschrift op de rug: “Beschrijvinge van Hoorn 1648”. Twee van de zeven gravures nog aanwezig: stadsplattegrond en portret Bulius. Portretten Velius, Iunius, Petrus Hogerbetius en Rombout Hogerbetius en de zeeslag van Bossu ontbreken. Enkele kleine wormgaatjes in eerste deel).
IOANNES DE WERDT, Den dach des gheestelycken levens. Dat is: Een onderwijsinghe in den wegh tot de Christelijcke volmaecktheyt. Bedeylt in vijf deelen, t’Antwerpen bij Iacob Mesens op de Lombaerde Veste, inden gulden Bijbel 1648, 8o, [xi]+790+[xviii] p.
(De auteur, ook wel Johanns de Weert (1605-1667) genoemd, was brigittijn in het klooster van Koudewater of Mariëinwater nabij Rosmalen in Noord-Brabant. Daar was hij tevens novicenmeester. In 1648 moest hij wegens de Vrede van Münster Koudewater verlaten en stichtte hij een klooster in zijn geboorteplaats Hoboken. Dit boek wordt door geen enkele biograaf van hem genoemd. Met fraai gegraveerde titelpagina met S. Augustinus en S. Brigitta ten voeten uit en drie medaillions met S. Reginalus en S. Brigritta Catharina Watstenensis. Midden onderin een met en non en haar engelbewaarder. Bevat in vijf dagdelen verdeeld richtlijnen hoe een geestelijk leven geleid kan worden. In één stevige originele lederen band – dit werk is sons ook inj twee banden gebonden – met vouwelijn over het midden van de rug. Rond stikkertje met getal 16 op voorplat. Op voorste schutblad eigendomsinschrijving: “Gegeven tot Antwerpen den 2 september 1750 in de cappello van Kroonenborg onder de bestieringe der Societeijt Jesu, suster Van Goubergen”).
TURANO VEKITI [ARNOUT KIEVIT], Het Catholyck Memory-Boeck. In welck veel plaetsen soo uyt de H. Schrifture, als uyt de Out-Vaders, die geleeft hebben in de eerste vierhondert jaren na de geboorte Christi worden verhaelt, met verscheyden redenen tot bevestinge van het Catholijkck Apostolijck Roomsch Geloof, Den vijfden druck seer verbetert ende vermeerdert [DM], tot Loven by Bernardyn Maes, in ‘t Groene Kruys, anno 1648, 8o, 657+[xvi] p. (Tweede deel, p. 401 t/m 1057)
(Zonder titelpagina, dat waarschijnlijk nooit aanwezig is geweest in dit deel 2. redelijke conditie. Slijtage randen (zijrand voorplat gescheurd), hoeken en rug. Los beschreven schutblad met eigenaarsinschrijving “dese behort an Arent Veltman, wont tot Bolswart” en litanie van allerheiligen; Achterin idem “Dijt buck gehort den burger Ar. Veltman a Bolswart”. Andere schutbladen eveneens beschreven. Binnenwerk verkleurd, scheur (ca 6cm) onderaan pagina 933. Wormga(a)t(je) bovenaan binnenmarge pagina 750 t/m 850. Pagina 566 t/m 570 los en gerafeld aan randen, daarbij een scheur in pp 569/570. Bij het inbinden zijn
stukjes geschreven perkament gebruikt Titelschild vermeldt: “Echo van Arnout van Geluwe” – wat dus niet klopt-, daaronder “Memori deel II”. Maar er is wel een relatie tussen beide auteurs. Nadat Pieter Cabeljauw in zijn boek uit 1650De oude catholycke waerheyt der Ger. Kercke gestelt tegen het nieuw geloof des Pausdomsal enige aantekeningen gemaakt had op hetCatholyck memoryboeckvan de Rotterdamse jurist Arnout Kievit (pseudoniem Turano Vekiti) uit 1624, gaf Cabeljau in 1661 in twee dikke delen in 1661 zijnCatholyck memory-boeckuit, waarin hij de volledige tekst van Vekiti opgenomen heeft en van a tot z voorzien heeft van kritische aantekeningen.Van Geluwe reageerde hier weer op met zijnZeebrandt).
TRACTAET VAN VREDE, beslooten den dertighsten januarij deses jegenwoordigen jaers 1648 binnen de stadt van Munster in Westphalen, tusschen den doorluchtighsten en grootmachtigen prince Philips de vierde van dien naem, koningh van Hispagnie etc. ter eenre ende de Hoogh Mogende Heeren Staten Generael van de Geunieerde Nederlanden ter andere zyde [orn.], In ’s Graven-hage by de weduwe, ende erfgenamen van wylen Hillebrant Jacobsz van Wouw, ordinaris druckers van de Ed. Groot Mog. Heeren Staten van Hollandt ende West-Vrieslandt, anno 1648. Met privilegie, 4o, 28p.
(Knuttel 5733. Met de Nederlandse leeuw op het titelblad. Verdrag dat een einde maakte aan de Nederlandse Opstand).
F[RANS] B[ALTENSZ.], Samaritane; ofte spieghel der Godtsvreesentheyt en eerbaerheyt [orn.], Tot Dordrecht, by Frans Baltensz. Boeck-vercooper, woonende by de Nieu-kerckstraet 1648, 8o, 51p.
FRANS BALTENSZ., Woordelijcke verklaringhe van thien capittelen in Johanne [orn.], Tot Dordrecht, by Frans Baltensz. Boek-verkooper 1648, 8o, 315p.
(Bibliografisch curiosum van een volgeling van David Joris die boekdrukker was. Hij was zoon van een gereformeerd ouderling en kwam in botsing met de kerkenraad van Dordrecht over het uitgeven van dit boekwerkje, dat vervolgens getroffen werd door een verbod van de overheid. De kerkenraad stelde dat hij niet goed bij zijn hoofd was. Over de uitgave van dit boekje doen vele verhalen de ronde. Zo zou het, mogelijk uit protest over het verbod, door de drukker/auteur willekeurig zijn samengesteld op basis van een in stukken gesneden en willekeurig aan elkaar geplakt handschrift. Hoewel verboden, hebben familieleden van de schrijver later een behoorlijke voorraad van het werkje in de erfenis aangetroffen en alsnog verspreid. Op veilingen werd altijd grif betaald voor het boekje, mogelijk vanwege de raadselachtige achtergrond. De warrigheid van de tekst maakt het werk echter volstrekt onleesbaar. Reden waarom er zelfs lange tijd de uitdrukking ‘spreken als Frans Baltensz’ in zwang was als synoniem voor wartaal. Het bandje heeft de originele bruinlederen rug met ribben en titelschildje met “Baltens / Samaritane”. Negentiende-eeuwse gemarmerde platten. Met ex libris van Jean Grand Jean Perrenod Comtesse. Op schutblad handgeschreven en ingeplakte bibliografische details, evenals de aantekening “van de auctie by Alter mey 1817, f. 2.4; kleine pentekening op p.54).
’t SCHAT DER ZIELEN, dat is: het geheele leven ons Heeren Iesu Christi naer de vyer Euangelisten. Naer vervolgh des tijdts by een ghevoeght, in seven stucken verdeelt. Met seer schoone figuren verciert, gesneden door C. van Sichem, voor P.I.P., t’Amsterdam by Pieter I[acobsz] P[aets] 1648, 8o, 788p.
(Met ex libris Cisterciensium in Echt; met eigendomsinschrijving op titelblad; zeer sleetse band, incompleet met veel losse pagina’s. Honderden prenten).
ANTONI DE ESCOBAR ET MENDOZA, Ad Evangelia sanctorum commentarii panegyricis moralibus illustrate, volumen quintum. Lignum vitale religionum fondatores. Prodit nunc primum [DM], Lugduni, sumptibus Hæred. Petri Prost, Philippi Borde & Laurentii Arnaud, 1648, fol., [xxiv]+451+[xlvi] p.
ANTONI DE ESCOBAR ET MENDOZA, In Evangelia sanctorum commentarii panegyricis moralibus illustrate, volumen sextum, Lugduni, sumptibus Hæred. Petri Prost, Philippi Borde & Laurentii Arnaud, 1648, fol., [xlii]+428+[xli] p/
(Antoni de Escobar y Mendoza (1589-1669) werd geboren in het Spaanse Valladolid en trad toe tot de orde van de jezuïeten. Hij was een gekend prediker, die zich onderscheidde met zijn praktijkgerichte aanpak. Delen vijf en zes in één band. Eerste druk Mendoza’s commentaar op de Evangeliën. In originele perkamenten band met sporen van sluitleertjes. Titel in vervaagd oud handschrift op de rug. Titelpagina in rood en zwart. Drukkersmerk op titelblad vijfde deel met Vrouwe Fortuna. Tweede deel met fraai frontispice met afbeeldingen van de vier evangelisten met hun attributen. SJH).
THEODOR CORENHERT. Gravure. Ca. 1649.
(Portret van Dirck Volckertszoon Coornhert, met zijn borst naar rechts gericht en zijn gezicht in de richting van de kijker. In het Franstalige onderschrift wordt vermeld dat Coornhert in 1522 geboren is in Amsterdam en in 1590 stierf in “Dergoude” (Gouda). Gravure van Frans van der Steen (1613-1670), naar een portret van Coornherts leerling Hendrik Goltzius. Afgedrukt door Jan Meyssens (1613-1670).
EDUARDUS POPPIUS, Aanteykeningen, ofte historisch verhaal van ‘t gene tusschen den Synodo Nationaal ende de geciteerde remonstranten in ende buyten de synodale vergaderinge is ghepasseert: mitsgaders ‘t gene daar op gevolght is. [orn. ] t’Amstelredam, voor Cornelis de Leeuw, boeck-verkooper op ‘t Water, over de Kooren-Beurs in de Stuur-man, 1649, fol., 31p.
(Relaas van de Goudse predikant Poppius over zijn ervaringen op de Dordtse synode, waar hij met andere remonstrantse leiders was ontboden en werd veroordeeld. Opnieuw gebonden in kartonnen band met linnen rug. Zwaar beschadigde titelpagina gerestaureerd).
H[ERBOLDUS] THOMBERGIUS, De cleyne sandt-berch. Van parabolen ende gelijckenissen, uyt de groote Bybel der edelen nature, uyt de H. Schrifture, uyt den historien ende uyt de bevindelijckheyt allen wtlanders ende vreemdelinghen deser werelt, tot opweckinghe ende nadencken by een vergadert [Orn.], Tot Franeker voor Pieter Pieters, boeckvercoper in de vergulden halve Maen anno 1649, 8o, [xi]+452p.
(Tweede druk van een boekje van de remonstrantse predikant Harboldus Thombergius (Thombergen), die van 1599 tot zijn afzetting in 1619 werkzaam was in Gouda. Daar was hij de assistent van Herman Herbers, die grondlegger van de Goudse reformatie. De eerste druk van dit werk verscheen in 1612 teGouda bij Jasper Tournay, boekdrukker aan het pand op de hoek van de Lage Gouwe en Achter de Vismarkt (‘bij de Cralenbrugghe’). In de tweede druk is Thombergius’ opdracht aan de vroedschap van Gouda (met uitvoerig relaas van zijn komst vanuit Hessen naar Holland) niet afgedrukt; alleen zijn voorreden aan de lezer. Eigendomsinschrijving op het voorste schutblad: “G.N. Vissers”. Perkamenten kaft met zwartleren titelschild met titel in goudopdruk op de rug. Kaft en boekblok in goede staat, kaft op de vouw met de rug klein stukje ingescheurd. Lichte waterschade op de snede zichtbaar. Zie overde auteur: Paul H.A.M. Abels, Harboldus Thombergius, een Duitse grondlegger van het Goudse remonstrantisme, in: Tidinge van Die Goude. Tijdschrift Historische Vereniging Die Goude 35 (2017) 148-158).
[AUGUSTINUS VAN THEIJLINGHEN], Op-komste der Neder-landtsche beroerten, door eenen lief-hebber der waerheydt ende der zielen saligheydt, derden druck vermeerdert [orn.], tot Ceulen, na de Copije ghedruckt tot Munster, anno 1649 [achterin: Gheprint by my Willem Jacobsz, woonende in S. Anna-straet in Enghelenburgh tot Amsterdam], 16o, 323p.
(Rooms-katholieke kijk op de Nederlandse Opstand. In origineel perkamenten bandje, met op de voorzijde bibliotheeksignatuur met inkt geschreven. Op voorste schutblad in oud handschrift “pater van Theijlinghen”, de auteur. Op achterste schutblad “Jacob Witscas (?) Backer hoort dees boeck toe, maer al die dat opent die convent dient (?)”).
Convoluut
ARNOUDT VAN GELUWE, Het derde deel van den Catholijcken echo, ofte waeren Gentschen weder-galm. Behelsende een korte beschrijvinghe teghen een ghepretendeert ghereformeert sermoon, ghepreekt tot Putte anno 1649 op den 18. Julius door Arnout Vinson, predicant tot Huybergen bij Berghen op den Zoom (…) [Orn.] T’Antwerpen by de weduwe van Jan Cnobbaert, 1649, 8o, [xxiii]+107+[v] p.
(Met achterin advertentie van de drukker met andere titels van Van Geluwe)
CHRISTIAEN VAN PIETERSKERCKE [=ARNOUT VAN GELUWE], Een commediants tonneel, eerst opgherecht door den konstighen bouw-meester Sigismundus Limmer, substituyt bailliu van Hulster-ambacht (…), T’Antwerpen, by de Weduwe van Jan Cnobbaert, 1652, 8o, 85p.
C.V.P.K. [=ARNOUT VAN GELUWE], Den klyf-hamer der Waerheydt, om te vermorselen het tweede leugenachtigh Comediants-thooneel, op een nieuw op=gherecht door Sigismundus Limmer, substituyt bailliu van Hulster-ambacht (…), T’Antwerpen, by de Weduwe van Ian Cnobbaert [z.j. 1653], 8o, 46p.
[ARNOUT VAN GELUWE], Davids slingher teghen Goliath ofte eerste, corte, ende bondighe catholijcke antwoorde op een seker, bedriegelijck, ghereformeert boecksken, uytgegeven binnen Hulst teghen Arnout van Geluwe, door eene predikant van Hulst met name C.G. Het was ghe-intituleert Wtheyscher ofte dwalen Goliath, in welck boecksken den predikant Arnout van Geluwe uytdaeght om in een open velt te komen disputeren. Daerom comt nu den vrymoedigen David met t’sijnen slingher teghen den waen-wijsen Goliath. Dat is den Vlaemschen Boer teghen Cornelius Gendtman, predikant van Hulst, Gedruckt t’Antwerpen by de Weduwe Cnobbaerts 1653, 8o, 75p.
ARNOUDT VAN GELUWE, Het verloren proces ofte reden-kampstrydt tusschen domine Gysbertus Voetius, professoor ende ghereformeert predikent van Vytrecht ende Arnoudt van Geluwe, Vlaemschen Boer. Tot verdedinghe van den Af-ghetrocken Masker over de nieuwe Oversettinghe des Bijbels, van Domine Voetius wederleyt op den gheleenden naem van Iansonium van Goutswaert, ende nu wederom door Van Geluwe verdedight; ghelijck den goedt-jonstighen leser haer naer sien kan, t’Antwerpen by de Weduwe ende Erf-ghenamen van Jan Cnobbart, 1658, 8o, [xvii]+132p.
(Convoluut met vijf werken van de Vlaamse lekenpolemist Arnout van Geluwe, alias de Vlaemsche Boer. Het eerste werk ook in ander convuluut hierna, dan samen met eerste en tweede deel van de Catholijke echo. Twee werkjes verschenen onder het pseudoniem Christiaen van Pieterskercke. In doorleefd origineel zeventiende-eeuws perkamenten bandje, met in oud handschrift op de rug “A. van Geluwe Catholycke Echo”).
[CORNELIS MELYN], Amsterdams tafel-praetje, van wat goets en wat quaets en wat noodichs, Tot Gouda, by Jasper Cornelisz, boeckverkooper woonende op de Cingel, anno 1649. Small 4to (20 x 14 cm). Modern half vellum. [xxi] p.
(Knuttel 6479. De identificatie van de auteur is van Van Doornink. Eerste en enige uitgave van een pamflet over de strijd in Brazilië tussen de West-Indische Compagnie (WIC) en Portugal, in de vorm van een dialoog tussen vier Nederlanders en een barman in een Amsterdamse taverne. Het is een van een reeks anonieme pamfletten die in dat jaar over het onderwerp zijn gepubliceerd. De mannen bespreken het laatste nieuws over Brazilië, onder meer over de Zeeuwse kapers, de suikerhandel, de oprichting van de Portugees-Braziliaanse Compagnie (Companhia Geral para o Estado do Brazil), en de oorzaken van het uitblijven van vrede met de Portugezen. Ze bespreken ook de slechte positie van de WIC en suggereren dat het beter zou zijn om het monopolie van de Compagnie op te heffen en handelaren vrije handel met Brazilië toe te staan. Onderwerp, naam van de drukker/boekverkoper en zijn adres doen vermoeden dat het om een gefingeerde uitgeversnaam gaat en dat het pamflet niet in Gouda, maar in Amsterdam is gedrukt. Van hem zijn ook geen andere werken bekend. In stevig halflinnen bandje. Titelpagina licht gebruind en met kleine vlek in de marge. Met de hand aangebrachte paginanummering, lopend van 75 tot en met 105).
MAXIMILIAEN TEELINCK, Bedenkingen en antwoort op de vrymoedige aenspraek aen Zyn Hoogheyt, den Heere Prince van Oranje, Grave van Nassau, &c. Gestelt door den geleerden Maximiliaen Teelinck, dienaer des H. Evangelij tot Middelburg, en Hooft-participant van de Westindsche Compagnie, Tot Vlissingen, by Geeraerdt de Laet, woonende opo de hoek van Altena, Anno 1650, 4o, [i]+21p.
(Knuttel 6862. Zonder omslag. Uitgegeven te Haarlem door O.M.P.)
[ANTONIUS ROBERTI], Clavis Homerica, sive Lexicon. Vocabulorum omnium, quae in Iliade Homeri, nec non potissima Odysseae parte continentur. Accedit brevis appendix
de dialectis. Opus primum in Anglia concinnatum, deinde auctum & saepius editum. Nunc tandem summo studio correctius recusum, [DM] Goudae, typis Gulielmi vander Hoevi, 1649, 8o, [iv]+403+[lxxviii] p.
(Latijnstalig lexicon over Homerus. ZeldzameGoudsedruk uit de drukkerij van Willem van der Hoeve aan de Peperstraat.In originele perkamenten band, met titel in handschrift op de rug “Clavis Homeric”. Opvallend is dat Van der Hoeve in dit boek het drukkersmerk hergebruikt dat eerder tientallen jaren de titelpagina’s van de boeken van zijnGoudsevoorganger Jasper Tournay sierde. Met deels uitgewiste bibliotheekstempel op omslag).
ANTONI DE ESCOBAR ET MENDOZA, In Evangelia temporis commentarii panegyricis moralibus illustrate, volumen quartum, lignum vitale, Christi sermones, [DM] Lugduni, sumptibus Hæred. Petri Prost, Philippi Borde & Laurentii Arnaud, 1649, fol., [vanaf p. 259-482]+[liv]p.
ANTONI DE ESCOBAR ET MENDOZA, Ad Evangelia sanctorum commentarii panegyricis moralibus illustrate, volumen quintum. Lignum vitale religionum fondatores. Prodit nunc primum [DM], Lugduni, sumptibus Hæred. Petri Prost, Philippi Borde & Laurentii Arnaud, 1648, fol., [xxiv]+480+[xlvi] p.
(Delen vier en vijf één band. Deel vijf in deze band is dezelfde editie als de band met de delen vijf en zes, maar telt meer pagina’s. Delen van sluitleertjes. Titel in vervaagd oud handschrift op de rug. SJH).
HERONYMUS BAPTISTÆ DE LANUZA, Homiliæ quadragesimales. Operâ & labore admodum venerabilis patris F. Onesimi de Kien, Iprensis ordinis FF. Minorum Capucinorum Concionatoris Provinciæ Flandro-Belgicæ, Tomus primus [DM] Antverpiæ, apud Guilielmum Lesteenium, viâ vulgo, Hoochstraet dictâ, sub Pellicano autreo, anno 1649 [achterin 1648], gr.fol. [ccxxii]+355+[i] p.
HERONYMUS BAPTISTÆ DE LANUZA, Homiliæ quadragesimales. Operâ & labore admodum venerabilis patris F. Onesimi de Kien, Iprensis ordinis FF. Minorum Capucinorum Concionatoris Provinciæ Flandro-Belgicæ, Tomus secundus [DM] Antverpiæ, apud Guilielmum Lesteenium, viâ vulgo, Hoochstraet dictâ, sub Pellicano autreo, anno 1649 [achterin 1648], gr.fol. [ii]+636p.
(Prekenbundel van Spanjaard Jerome Batista de Lanuza (1553-1625), dominicaan en bisschop van Albarracin en later Balbastro. Bewerkt door de kapucijner De Kien, In reusachtige foliant met sleetse geblindstempelde band. Sporen van boekklampen. Reusachtige drukkersmerken van een pelikaan. Boog; SJH)
AMSTERDAMS BUER-PRAETJE. Dat is, discours tusschen twee Amsterdammers, Claes Torenssen, en Kees Vrie, over de doot van Syn Hoogheydt [Orn.] Tot Amsterdam, gedruckt voor alle lief-hebbers des vaderlandts, anno 1650, 4o, [xiv] p.
(Knuttel 6868. Zonder omslag).
LUCIUS APULEIUS, Madurensis, Metamorphoseos libri XI, cum notis & amplissimo indice Ioannis Pricaei. Accessit ejusdem index alphabeticus scriptorum qui in Hesychii Greco vocabulario laudantur [DM], Goudae, typis Guilielmi vander Hoeve 1650, 8o, 2 dln., 262+336+337-758+[xxxiii] p.
(Schelmenroman Metamorphose, ook bekend als De Gouden Ezel, van de Berberse schrijver Lucius Apuleius Madaurensis uit de tweede eeuw. Het betreft een fantasierijk, brutaal en humoristisch verhaal over de avonturen van een zekere Lucius, die met magie experimenteert en per ongeluk in een ezel verandert maar zijn menselijke verstand houdt. In deze ‘vermomming’ hoort en ziet hij vele ongewone zaken, tot hij gered wordt op een eerder onverwachte wijze. Het is een raamvertelling, met vele kortere
verhalen, waarvan de langste en bekendste gaat over Amor en Psyche. Dit is de vroegste editie is geannoteerd door Ioannes Pricaeus (John Price, 1600-1676). Deze Britse schrijver studeerde in Oxford, trok naar Europa (Parijs, Wenen, Florence) om uiteindelijk hoogleraar Grieks te worden in Pisa. Gedrukt bij Willem vander Hoeve aan de Peperstraat in Gouda. Met opgevouwen frontispice, gegraveerd door de Goudse graveur Reynier A. van Persyn. Daarop is ook de ezel te zien. Verder een gevouwen portret van
Ioannes Pricaeus (John Price,1600-1676, naar een schilderij van Ludolph de Jongh) van dezelfde hand. Drukkersmerk op titelpagina van Vrouwe Fortuna, eerder gebruikt door de Goudse drukker Jasper Tournay. Vervaagde eigenaarsinschrijving op titelblad. Negentiende-eeuwse harde linnen platten; voorplatten van deel 2 los. Lederen rug met naam auteur “Apuleius en annotist “Pricei”, alsmede “Goudae 1650”. Beide bandjes met exlibris op achterzijde voorplatten: “Olim hujus Collegii scholaris Carleton Green”.
DESID. ERASMI ROTERODAMI, Colloqvia nunc emendatior cum omnium notis, Amstelodami, typis Lodovici Elzevirii 1650, 12o, [v]+589+[iii] p.
(Sleetse zakeditie van Erasmus’ populaire colloquia. Origineel lederen bandje. Voorplatten los, rugleer deels los, deels verdwenen; bindwerk stevig. Eigendomsinschrijving eerste schutblad: “Ex libris Philippi Kekerpeni Dokt Oxonibby (?)”. Tweede schutblad; onleesbaar 1791. Titelgravure: Erasmus met twee geleerden aan tafel).
PROTEST van den Brabander aen de lesers van ’t Hollands Praatje [DM] Tot Antwerpen by Hieronymus Verdussen, 1650, 4o, 8p.
(Met originele blauwe omslag. Met fraai vignet op de titelpagina en kleine calvariescène op laatste pagina. Op deze pagina bovenaan een grijze strook. Verdussen is telg uit een roemrucht Vlaams boekdrukkersgeslacht. Bladen wat vlekkerig. Over de aanslag op Amsterdam door Willem II).
STATUTEN, ordonnantien ende costumen van Frieslandt. Ten bevele van de Heeren Staten desselven landts , by een vergadert, gheaugmenteert ende verbetert. Voor de derde mael van nieuws ghedruckt [wapen Friesland] Tot Leeuwarden, bij Gijsbert Sijbes, boeckverkoper , wonende in de Clockstraet, anno 1650 [achterin: Ghedruckt tot Sneeck , by Gerrit Sweerssz, boeckdrucker wonende op Nyen-Oort, Anno 1650], 8o, [iv]+360+[xxiii]p
(Zonder titelgravure – in kopie toegevoegd – maar met titelpagina. Derde druk (1ste 1602, 2de 1628; met vernieuwd bandje: kartonnen platten en perkamenten rug. In handschrift “Statuten Friesland” en “1650” op de rug. Schoon exemplaar)
GEORGIUS SCHERER, De luytersche bedelaers mantel: midtsgaders een wederlegh teghen twee luythersche predicanten, ghenaemt Iacob Gerbrandsz. en Alexander Utzinger. Waer in klaer en onwederleggelijck bewesen wert, dat de leere der luytersche, waer in sy met de catholijcke roomsche kerck verschilt, genomen is uyt de oude ketters, die van de ware oude kercke, in de concilien verbannen zijn [Orn.] Tot Brussel, by Ian Mommaert, in de Druckery, anno 1650, 8o, [vi]+578+[xx]p.
(Georg Scherer (1540-1605) was een Oostenrijkse jezuïet en werkte als hofpredikant voor Matthias van Oostenrijk. Dit werk van Scherer werd vertaald in het Nederlands door “een liefhebber van de Roomsche kercke”. In originele perkamenten band; binding los. Lichte vochtringen op titelblad en voorwerk. SJH).
JOHANNES BUXDORF, JAN ZOET, Schoole der Jooden. Begrijpende het geheele Joodze geloof en geloofs-oeffening, benevens deszelfs ceremonien, in-zettingen, zeden en gebruiken, even-eens als de zelve, by hen, in ’t openbaer en verborgen, worden gepleegt. Uit hun eige boeken en schriften, meeren-deels den christenen onbekend, grondig, met aanwijzing van ieder boekx plaats en blad, verklaard. Noch een bondig-bericht, van hun toekomende Messia. Mitsgaders een reede-strijd, tusschen een ioode en een christen; daar in het christen geloof verdedigt, het ioodze ongeloof weer-legt en gants vernietigt word [Orn.] t’Amsterdam, gedrukt by Timon Houthaak [achterin: t’Amsterdam, in de drukkery van Tymon Houthaak, op de hoek van de Bieuwe zijds Kolck], voor Nicolaas Fransz., boek-verkooper in de Heere-straat, in ’t acht-kant Ovaal, anno 1650, 12o, [vi]+578+42+[vii] p.
(Buxdorf (1564-1629), de auteur van dit werk, was afkomstig uit Kamen in Westfalen en hoogleraar Hebreeuws in Basel. Dit werk is een Nederlandse vertaling van diens De synagoga Judaica, dat in 1603 voor het eerst verscheen. Vertaler was Jan Zoet, die op het titelblad wordt aangeduid als ‘Amsterdammer’. Buxdorf onderhield goede banden met vooraanstaande joodse geleerden, die hem ook vaak consulteerden. Zij gaven hem de erenaam ‘meester der rabbijnen’. In puntgave originele perkamenten spitselband. SJH).
JOHAN VAN DEN SANDE, Kort begrijp der Nederlandtsche historien, waerin ’t begin, voortganck en eynde derselver beroerten en oneenigheden, klaerlijck aengewesen wort (…) tot den jare 1638 duydelijck beschreven. En voorts tot in ’t jaer 1648 met het sluyten en publiceren der vreede geeyndight, [gedruckt by Ioost Hartgers boekverkoper tot Amsterdam, tweede (?) druk], 1650, 12o, 696+[xxxii] p.
(Zonder titelpagina, titelgravure en voorwerk; tekst compleet; in origineel perkamenten bandje, met op de rug “Sande, Nederl. Historien”. Met 24 portretgravures (Karel V, Philips II, Alva, Willem van Oranje, Franciscus de Valois, Leicester, Parma, Maurits, Willem Lodewijk, Albertus van Oostenrijk, Spinola, Ernst Casimir, Isabella Clara Eugenia, Philips IV, Frederik Hendrik, Piet Heyn, Hendrik van den Bergh, Henricus Ernestus van Nassau, Fernandus van Oostenrijk, Johan Wolferdt van Brederode, Tromp, Francisco de Melo, Stadhouder Willem II, Leopold, hertog van Oostenrijk) en zes uitvouwbare prenten met historische gebeurtenissen (smeekschrift edelen, aanslag op Naarden, moord op Willem van Oranje, slag bij Nieuwpoort, zeeslag met Tromp en Vrede van Munster) half afgescheurd. Potloodkrassen en tekeningetjes van een kind op achterzijde gravures. Geschiedenis van de Nederlandse Opstand door de raadsheer van het Hof van Friesland, bedoeld als vervolg op het werk van Everardus van Reydt. Eigendomskenmerken van Adriaen de Visse, “Dirck Silvius, gekocht te Rotterdam den 3den augustus 1883”, “Teuntje Visse, geboren den 23 januari 1875”, “Moerdijk den 22. September 1884”.
JACOB TRIGLAND, Kerckelycke geschiedenissen, begrypende de swaere en Bekommerlijcke Geschillen, in de Vereenigde Nederlanden voor-gevallen, met derselver Beslissinge, ende aenmerckingen op de Kerckelycke Historie van Johannes Wtenbogaert. Uyt Authentycke stucken getrouwelijck vergadert, ende op begeerte der Zuyd- en Noort-Hollantsche Synoden uytgegeven, tot nodige onderrichtinge. [gravure] Tot Leyden ghedruckt by Adriaen Wyngaerden, boeckverkooper van de Academie 1650, fol., [ix] +1161 + [xv] p.
(Reactie op Wtenbogaert door de uit Gouda afkomstige contraremonstrant Trigland. Omslag met platen van gemarmerd karton, leren rug met Goud gestempelde opdruk van auteur en titel en vijf ribben; rug aan onderkant afgebrokkeld; titelpagina met klein brandgaatje; eigendomsinschrijving G. Maliepaard. Voorwoord met lichte watervlekken).
CONVOLUUT
ARNOUT VAN GELUWE, Het licht op den kandelaer ghestelt tot verlichtinghe der niew-ghesinden om lichtelijck te vinden de sichtbare kercke Godts, dewelcke de gheusen segghen vijfthienhondert jaren verborghen gheweest te hebben (…),T’Antwerpen, by de weduwe van J. Cnobbaert, 1650, 8o, [xiv]+80
HERMANNUS TEGULARIUS, Oprecht bericht op seecker boecxken tegen hem verdicht ende uyt-gegeven binnen Gendt, geintituleert Het licht op den kandelaer [Gedruckt naer de copye van Delft by Andries Cloeting], T’Antwerpen, by de weduwe van J. Cnobbaert, 1650, 8o, 14 p.
ARNOUT VAN GELUWE, De tweede disputatie tusschen Hermannus Tegularius ghepretendeert ghereformeert predicant van Delft in Hollandt, en Arnould van Geluwe, Vlaemschen Boer, woonende tot Ghendt in de Servaen-straet, recht over het Clooster van S. Ioris-Franck. Ofte het Slot voor den onghetoomden mondt (…),T’Antwerpen, by de weduwe van J. Cnobbaert, 1650, 8o, 75 p.
ARNOUT VAN GELUWE, Den gheestelijcken jaegher van Sampsons vossen, inhoudende hondert ende vijftigh catholijcke vraeghen in ’t licht ghegeven alle nieuw-ghesinde predicanten uyt liefden tot vriendelijcke beandtwoordinghe voorghestelt, T’Antwerpen, by de weduwe van J. Cnobbaert, 1650, 8o, 91
ARNOUT VAN GELUWE, Kort verhael van een achthien-jarighe Hollandsche reyse, ghewandelt van eenen Vlaemschen Boer, vry laet ghebooren tot Hardoys in Vlaenderen (…) waer naer alle catholijcke jonckheyt sich sal moghen reguleren by alderleye secten, die om hun affairen ende andere nootsaeckelijckheden gaen reysen in nieuw-ghesinde landen. Seer stichtigh ende profijtelijck om [te] lesen voor alle waerheyt-lievende menschen. Door den boven-gheschreven autheur, woonende tot Gent, in d’oude Burgh, recht over het Klaver-bladt, T’Antwerpen, by de weduwe van J. Cnobbaert, 1650, 8o, [xxx]+106 p.
ARNOUT VAN GELUWE, Belydenisse van Rebecca Broeckaers uyt ’s-Graven-haegh, huys-vrouwe van den eersamen Martinus de Baets (…), T’Antwerpen, by de weduwe van J. Cnobbaert, 1650, 8o, 68 p.
ARNOUDT VAN GELUWE, Kort bericht van ‘tgene ghepasseert is over ’t beroep tot een vriendelijcke conferentie tusschen Adamum vander Hulck ghepretendeert voor-vechter der ghereformeerder religie ende Arnoudt van Geluwe, Vlaemschen Boer, T’Antwerpen, by de weduwe van J. Cnobbaert, 1651, 8o, p.39 p.
ARNOUT VAN GELUWE, Dobbel slot ofte klare ende waerachtighe ontdeckinghe van eenen verdrayden leughen-gheest, schuylende tot Delft, onder den name van eenen ghepretendeerden ghereformeerden, met name Abraham Willemsen Blijvenborgh, breuck-meester, woonende tot Delft aen den nieuwen langhen Dijck: teghen sijn valsche ontdeckinghe (…),T’Antwerpen, by de weduwe van J. Cnobbaert, 1650, 79 p.
(Convoluut in originele lederen band met zeven werken van de Gentse lekenpolemist Arnout van Geluwe, bijgenaamd de Vlaamsche Boer en een door dezelfde heruitgegeven werkje van zijn Delftse tegenstander Herman Tegularius; rugtekst (sleets) ‘wercken Arnoudt van Geluwe’; met portretten van beiden; de titelpagina van het werkje over zijn achttienjarige Hollandse reis ontbreekt. Van Geluwe woonde 18 jaar in Delft en voelde zich aanvankelijk aangetrokken tot de gereformeerde leer. Hij kreeg hier echter gaandeweg een grote afkeer van en keerde terug naar de Zuidelijke Nederlanden. Daar ontpopte hij zich als een fel bestrijder in woord en geschrift van de gereformeerden, waarbij hij de geuzennaam Vlaamse Boer hanteerde, om zo duidelijk te maken dat zelfs een ongeletterde de gereformeerden de mond kon stoppen. Ex libris Bibliotheek De Krijtberg, Amsterdam).
Convoluut
ARNOUT VAN GELUWE, Catholijcken echo, ofte waeren Gentschen weder-galm, teghen de valsch-opwerpende stemme van onse daghelijcksche over-komende ghepretendeerde ghereformeerde. Door een kort verhael wat ghepasseert is, in een vlaemsche reyse van drie over-komende Hollandsche vrienden. Het eerste deel. II druck [Vignet] T’Antwerpen by de weduwe van Jan Cnobbaert, 1650, 8o, [xv]+222 p.
(Met op titelpagina in oud handschrift “Ad usum F.G. Gipsen Aug. acquisem Hasselesi” en “Fr. Guilielmus de Lonetun, prior”; jaar van uitgave met pen bewerkt tot 1656).
ARNOUT VAN GELUWE, Het tweede deel van den Catholijcken echo, ofte waeren Gentschen weder-galm, teghen de daghelijcksche op-werpende stemmen der ghepretendeerde ghereformeerde, behelsende een disputatie teghen twee ghedeputeerde ghereformeerde van Hulst, ghenaemt Monsieur Vanus, ende Sigismundus, subsituyt-bailju van Hulster-ambacht, gheschiedt anno 1649, op den 14. Julij buyten de stadt Hulst op den Clinghe (…) [Orn.] T’Antwerpen by de weduwe van Jan Cnobbaert, 1649, 8o, [xv]+133+[i] p.
ARNOUT VAN GELUWE, Het derde deel van den Catholijcken echo, ofte waeren Gentschen weder-galm. Behelsende een korte beschrijvinghe teghen een ghepretendeert ghereformeert sermoon, ghepreekt tot Putte anno 1649 op den 18. Julius door Arnout Vinson, predicant tot Huybergen bij Berghen op den Zoom (…) [Orn.] T’Antwerpen by de weduwe van Jan Cnobbaert, 1649, 8o, [xxiii]+107+[v] p.
(Met achterin advertentie van de drukker met andere titels van Van Geluwe)
ARNOUT VAN GELUWE, Het licht op den kandelaer ghestelt tot verlichtinghe der niew-ghesinden. Om lichtelijck te vinden de sichtbare kercke Godts, dewelcke de Gheusen segghen vijfthien hondert jaren verborghen gheweest te hebben. oprecht bericht Hermanni Tegularii, teghen het licht op den kandelaer. Gedruckt naer de copye van Delft by Andries Cloeting. Oock Het slot op den mondt, voor den onghetoomden Hermannus Tegularius, predikant tot Delft. Alsmede Den gheestelycken iagher van Sampsons Vossen. [Orn.] T’Antwerpen, by de weduwe van J. Cnobbaert, 1650, 8o, [xiv]+80 p.
HERMAN TEGULARIUS, Oprecht bericht op seecker boecxken tegen hem verdicht end uyt-gegeven binnen Gendt: gheontituleert Het licht op den kandelaer [Orn.] t’Antwerpen, by de weduwe van J. Cnobbaert, 1650, 8o, p. 82-94.
(Op titelpagina voorgaande werk wordt vermeld: “Gedruckt naer de copye van Delft by Andries Cloeting”).
ARNOUT VAN GELUWE, De tweede disputatie tusschen Hermannus Tegularius, ghepretendeert ghereformeert predicant van Delft in Hollandt, ende Arnould van Geluwe, Vlaemschen Boer, woonende tot Ghendt in d Servaen-straet, recht over het Clooster van S. Ioris-Franck. Ofte het slot voor den onghetoomden mondt Hermanni Tegularii, teghen seker infameus boecksken ofte pasquil (…) [Orn.] t’Antwerpen, by de weduwe van J. Cnobbaert, 1650, 8o, p. 98-172.
ARNOUT VAN GELUWE, Den gheestelijcken jaegher van Sampsons Vossen, inhoudende hondert en vijftigh catholijcke vraeghen, in ’t licht ghegheven alle nieuw-ghesinde predicanten, uyt liefden tot vriendelijcke beantwoordinghe voorghestel, [Orn.] t’Antwerpen, by de weduwe van J. Cnobbaert, 1650, 8o, p. 175-264+[ii] p..
(Convoluut met zes scherp polemisch werken van de Zuid-Nederlandse lekenpolemist Van Geluwe, bijgenaamd de Vlaamsche Boer, onder meer tegen een predikant uit Delft, waar hij achttien jaar woonde. Van deze predikant is ook integraal diens verweerschrift opgenomen, dat in Delft werd gedrukt, maar alleen in deze herdruk bewaard is gebleven. Met op voorste schutbladen bibliotheekstempels en signaturen van de “Bibliothek Theol. Collge S.J. Maastricht” en stempel “Deleantur”. Band met kartonnen platten en linnen rug. Op de rug in gouden letters “Gentschen weder-galm” en met pen het jaartal 1656.)
[ARNOUT VAN GELUWE], Beschaemde krevelingh’ van de geusche sperteling’, vreesende voor den dagh te komen. Mitsgaders nies-cruyt voor Samuel Dorislaer, ghereformeert predicant van de ghepretendeerde kercke van Delft. Ofte rechtsinnighe antwoorde op de voorstellinge van eenen sijnen artijckel raeckende de communie der leecken onder twee ghedaenten, voormaels ghebruyckelijck in de kercke, ende nu ongheoorloft. Waermede hy tracht onwederleggelijck ghenoeghsaem te bewijsen, dat de Roomsche Catholijcke, van de oude kercke Christi afgheweeken is. Bedeylt in twee deelen ende in ’t licht ghegeven door eenen liefhebber der onvervalschte waerheyt, die de partije van Pieter Stockholm heeft aengenomen, T’Antwerpen by de weduwe van Jan Cnobbaert, 1650, 8o, 275+[viii] p.
(Van Geluwe begint met een ‘Aensprake aen de ghereformeerde ghemeynte van Delft’. Daarin neemt hij het op voor Pieter Tobiassen Stockholm, een plateelschilder en lidmaat die was overgegaan naar het katholicismeen daarom door de gereformeerde kerk in het openbaar werd ‘afgeneden’. Delft kende Van Geluwe uit zijn broekzak, omdat hij er zelf ook achttien jaar gewoond had. Zie over de Delftse predikant: Samuel Doreslaer, Predikatie over de woorden II Regum IV.I, ingeleid door P.H.A.M. Abels, Dionysius Spranckhuysen, Samuel van Doreslaer en de reformatie te Delft: een poging tot positiebepaling [Stichting Studie der Nadere Reformatie, reprints uit het gereformeerd piëtisme nr. 12] Rumpt 2000 [verschenen in 2001]). Dorislaer of Doreslaer was zoon van de predikant Abraham Doreslaer en van 1648 tot 1652 predikant in Delft. In originele band van omslaand perkament. Mist bovenste deel van de rug. Rand van de band bovenaan beschadigd. Met eigendomsinschrijving op titelblad “Collegij Soctis Jesu Mechlinia M.B.”.
PRIVILEGE- EN OORKONDENBOEK voor Noord- en Zuid-Holland etc. [17de eeuw], 27+8+191+[i]+80 fol. [=306p.] [handschrift]
(Dikke foliant met afschriften van diverse privileges, oorkonden en resoluties, betrekking hebben op de gewesten Utrecht, Zuid- en Noord-Holland. Diverse Goudse akten. Met ex-libris van mr. S.C. Baert de Waarde. In originele perkamenten band, met gaatjes voor sluitlinten).
DISPUTATIONES THEOLOGIAE de divino verbo incarnato, z.j. [17de eeuw] , 296p. [handschrift]
(Dichtbeschreven bundel met theologische disputaties verdeeld over verschillende hoofdstukken. In originele perkamenten band (17×12 cm), waarvan de rug aan de bovenkant is verdwenen. De schrijver is onbekend en er wordt ook geen jaartal genoemd. De taal is Latijn en het handschrift zeer regelmatig. Er lijken bladzijden uitgescheurd, maar de tekst lijkt compleet).
ADAM OLEARIUS, Beschrijvingh van de nieuwe Parciaensche, ofte Orientaelsche reyse, welck door gelegentheyt van een Holsteynsche ambassade, aen den koningh in Persien geschiet is. Waerinne de gelegentheyt der
plaetsen en landen, door welcke de reyse gegaen is, als voornamelijck Ruslant, Tartarien en Persien. Mitsgaders derselver inwoonders, nature, leven, wesen en religie, vlytigh beschreven is. In ‘t Hoogh-duyts beschreven door mr. Adamus Olearius, van Ascherleven uyt Saxen, mathematicu van ‘t vorstelijk Schleswijk Holsteynsche Hof. Ende nu in onse tael overgeset door Dirck van Wageninge. Met register verbetert, en kopere platen verciert [orn.], t’Amsterdam, voor Jacob Benjamyn, boeck-verkooper op de hoeck vande Raem-steegh achter d’Appel-markt, anno 1651 [achterin: Gedruckt by Adriaen Roest op de Zee-dijck, by de Water-poorts-steegh, 1651], 8o, [xiv]+686p.
JOHAN ALBRECHT VAN MANDELSLOW, Hier volght het schrijven van den Wel-Ed. Getrouwen en Vesten Johan Albrecht van Mandelslow, welck hy uyt ‘t Eyland Madagascar aen mr. Adamus Olearius gedaen heeft, in welcken hy sijn reyse uyt Persien nae Oost-Indien, door den Oceanus, sumarischer wijse verhaelt [vignet] t’Amsterdam gedruckt voor Jacob Benjemin, 1651, 8o, 52p.
(Beschrijving van twee reizen van gezantschappen van de hertog van Sleeswijk-Holstein naar Rusland in 1633-1634 en Perzië in 1635-1637, geschreven door Adam Ölschlager (Olearius). Twee delen in één – origineel perkamenten – band met overslaand – wat sleets – vellum. Schutblad vernieuwd. Breukje in rug; daarop vervaagde titel in handschrift. Titelgravure met kaart en portretten. Lichte vochtvlek. Met 4 gravures, waarvan drie uitvouwbaar: audiëntie voor de Groot-Vorst tsaar Michael Faedorowits Romanov (Michael I), Audiëntie bij de koning van Perzië, sjah Safi, het Russische alfabet en het Arabisch, Perzisch en Turkse alfabet. Bovendien 5 (van 6) portretten: hertog Frederik III van Sleeswijk-Holstein, auteur Olearius, gezant Philippus Crusius, gezant Otto Brugman en tsaar Michael Faedorowits. Het portretje van sjah Safi ontbreekt. Tekst compleet. Bladzijden met kleine vochtvlekjes in de marge. Over het tweede werkje in deze band wordt op de titelpagina van het hoofdwerk ook nog vermeld dat het verslag van Van Mandeslow ook een kort bericht bevat “van de tegenwoordige gelegentheyt van ‘t uyterste Orientaelsche koningh-rijck China”. Met voorin register van onderwerpen en bezochte locaties).
BIBLIA SACRA, sive Testamentum Vetus. Ab Im. Tremmellio et Fr. Iunio ex Hebraeo Latine redditum. Et Testamentum Novum à Theod. Beza è Graeco in Latinum versum [DM] Amstelaedami, typis Ioanis Blaeu, sumptibus Societatis 1651, 12o, [ii]+895p.
(Met gegraveerde titelpagina en een voorwoord van Andres Rivet. In bruine lederen band; platten gewreven; met goudversiering op de platten en rood tekstschildje met “Biblia). Rood op snee).
EPISTELEN ENDE EVANGELIEN. Soo op de sondaghen als op de heyligh-daghen des gehelen iaers in den dienst der H. Misse gelesen worden [Afb.] T’Antwerpen, by Cornelis Woons, op de Melck-mert inde Sterre, anno 1651, 12o, 244+[vi] p.
EVANGELIEN die in de Vasten van veertigh daghen in de Heylighe Catholijcke Roomsche Kercke in den dienst der H. Misse ghelesen worden [Afb.], [zonder impressum, 1651],12o, [lxxii] p.
(Volksbijbeltje, uitgegeven met een consent van Petrus Coens, censor van het bisdom Antwerpen in 1626. Met twee houtsnedes op de titelbladen: Jezus tussen de discipelen en het kruis met alle martelwerktuigen. Op de laatste bladzijden een Calvari-houtsnede. Bandje met broderie-omslag. Pagina’s goud-op-snee).
CONRADUS VORSTIUS, Klaer ende onpartijdigh bericht, van de vijf strijdige poincten aengaende de Prædestinatie Godes, soo als die uyt de Heyl. Schrifture van de Remonstranten ende Contra-Remonstranten gemeynlijck bewesen worden, nevens volkomen antwoordt op de principale objectien der Contra-Remonstranten [verderop luidt de titel: Gewissen doodt-steeck der Calviniaenscher Prædestinatie, met haren ghevolghe] [orn.] Gedruckt [s.l., s.n.] in ’t iaer ons Heeren 1651, 8o, [xiv]+136+[vii]p.
GUERNERUS VORSTIUS, Nootsaeckelijcke censure ende wederlegginge van de nootsaeckelycke waerheydt, voorgesteld door Arnoldum Hachtinchium, predikant binnen de stadt Dokkum, [orn.], Silvae-Ducis, apud Joannem Schifferum 1652, 8o, 64p.
(Geschriften van Conradus Vorstius (1569-1622) en Guernerus Vorstius, (1612-1682), uitgegeven door laatstgenoemde. Het eerste werk verscheen oorspronkelijk in 1620, anoniem en ook zonder vermelding van drukker (Tournay?), onder de titel Ghewissen doodtsteeck der calviniaenscher predestinatie, met de ironische vermelding op het titelblad dat het werk was uitgegeven op gezag van de Kerk en de Synode van Dordrecht. De heruitgave uit 1651 bevat een “Certificatie van de veranderde of contra-remonstrantsche Magistraat der Stede van der Goude” van 20 juli 1619. Hier wordt aangegeven dat Vorstius – nadat zijn benoeming tot hoogleraar theologie in Leiden als opvolger van Arminius niet door was gegaan wegens verdenkingen van onrechtzinnigheid – vanaf mei 1612 met goedkeuring van de staten van Holland zich met zijn gezin in Gouda gevestigde. Gedurende zeven jaar en drie maanden gedroeg hij zich daar voorbeeldig. In het tweede werk reageert zijn zoon op het geschrift Verantwoordinge van de nootsaekelijke Waerheydt uit 1655, van de Friese predikant Arnoldus Hachtingium, die een fanatiek bestrijder van het remonstrantisme was. In originele perkamenten band. Voorste schutblad ontbreekt).
JULIANUS HAYNOVIUS, MICHAELE CUVELIER, Via verita ad vitam seu exercita in viginti quatuor veritates tributa, Antverpiæ, typis Cornelii Woons, sub signo Stellæ aureæ, anno 1652, 12o, [xxi]+526p.
(Julien Haineuve (1588-1663) en Michel Cuvelier (1600-1663) waren jezuïeten. Boekje over de ware weg naar het leven, of oefeningen, verdeeld in vierentwintig waarheden. SJH).
ARNOUDT VAN GELUWE (“Vlaemschen Boer”), Het afghetrocken masscher van het vermomde louter woord Gods, waarin hij de trouweloosheit van de Nieuwe Geuzen-Bijbel uijtlegghers aantoont. Te Gent 1651 [T’Antwerpen, by de weduwe van Jan Cnobbaert, 1652], 8o, [xxx]+707 + [xxi]
(Kritiek van lekenpolemist op Statenvertaling. Titelpagina ontbreekt, vervangen door negentiende-eeuwse titelpagina met aangepaste titel, onjuiste datering en plaats van uitgave. Ook opdracht ontbreekt. Vouwblad met portret van auteur (2x), Calvijn en een ‘nieu gereformeert predikant’ voorin. Zonder portret van auteur. Linnen band. Eigendomsstempels prof. Dr. K. Schilder uit Kampen. Enigszins los in de band. Enkele eigentijdse kanttekeningen).
ARNOUDT VAN GELUWE (“Vlaemschen Boer”), Den afghetrocken masscher van het vermomdt ghereformeerdt louter woordt Godes, waer onder dat ghevonden zijn 188, merckelijcke trouweloose mis-slaghen, die de Staeten Bijbel-Oversetters begaen hebben, bestaende in ’t af ende toe-doen, verkorten en verlanghen van Godes Woordt, ende hoe sy daer 9391 nieuwe menschelijcke verdichte woorden tusschen inghesaeyt hebben, klaer ten toon ghestelt op het tooneel des wereldts. T’Antwerpen, by de weduwe van Jan Cnobbaert, 1652, 8o, [xxxiv]+707 + [xxi]p.
(Kritiek van lekenpolemist op Statenvertaling. Met portret van auteur. Vouwblad met portret van o.a. Calvijn ontbreekt. Sterke kalfsleren band. Eigendomsstempels Theologisch College Jezuïeten Maastricht en Jezuïeten Nijmegen. Eerste pagina’s hersteld).
ARNOUDT VAN GELUWE (“Vlaemschen Boer”), Den afghetrocken masscher van het vermomdt ghereformeerdt louter woordt Godes, waer onder dat ghevonden zijn 188, merckelijcke trouweloose mis-slaghen, die de Staeten Bijbel-Oversetters begaen hebben, bestaende in ’t af ende toe-doen, verkorten en verlanghen van Godes Woordt, ende hoe sy daer 9391 nieuwe menschelijcke verdichte woorden tusschen inghesaeyt hebben, klaer ten toon ghestelt op het tooneel des wereldts. T’Antwerpen, by de weduwe van Jan Cnobbaert, 1652, 8o, [xxxiv]+707 + [xxi]p.
(Kritiek van lekenpolemist op Statenvertaling, in de vorm van een gesprek tussen een boer en vier Hollanders. Editie zonder het portret van de auteur (zat er nooit in). Vouwblad met portret van o.a. Calvijn ontbreekt. In parkamenten omslagband. Rug wat los).
ADRIANUS CROMMIUS, Centvm qvinqvaginta psalmi Davidici svccincta paraphrasi explicati, editio tertia [Drukkersmerk], Antverpiae, Apud Cornelium Woons, sub signo Stellae aurex, Anno 1652, 8o, [xii]+124+[i] p.
(In fraai perkamenten bandje. Titel in handschrift op de rug. Bibliotheekstempels op voorplatten en schutblad (jezuïetencollegeMaastricht). Adrianus Crommius of Crom werd te Oirschot geboren rond 1590. Hij studeerde aan het Jezuïetencollege te Antwerpen (humaniora) en vervolgens filosofie (= artes) in Douai, eveneens bij de Jezuïeten, waarna hij in 1609 in de orde intrad. Was wellicht werkzaam aan het Jezuïetencollege in Roermond, en kwam daarna naar Leuven. Hij doceerde achtereenvolgens filosofie, H. Schrift en Hebreeuws (1619 – 1630) en scholastieke theologie (1630-1632) aan het Jezuïetencollege te Leuven en werd toen prefect van de hogere studies aldaar. Hij overleed op 11 mei 1651. Hij vervaardigde theses over diverse bijbelboeken en, in het Nederlands, een tractaat over de paus (Van de opperhoofdigheyt petri) onder het anagram Casimirus Dousman (Antwerpen, 1634; later ook in Amsterdam gedrukt). Crommius werd om zijn stichtelijke levenswandel geroemd. SJH).
MICHAEL SENESCHALL, Nobilis agon S. Florentii togate Romani, invicti martyris perusini, pestilentiæ depulsoris, et adversus illam tutelaris, cuius sacræ reliquiæ in templo collegii Duacensis [Orn.] Duaci, typis Ioannis Serrurier, sub signo Salamandræ, 1652, 8o, [xii]+209+[i] p.
(Boekje van de jezuïet Michael Seneschall (1606-1673) over “De nobele held St. Florentius, generaal van de Romeinen, de onoverwinnelijke martelaar van Perugia, de verjager van de pest en de beschermer ertegen, wiens heilige overblijfselen zich in de tempel van het College van Douai bevinden”. Met gravure van Florentius, gemaakt door Boulonois. In origineel perkamenten bandje, bij achterplatten aan de zijkant omgekruld. Op eerste schutblad opdracht van de auteur aan “Ornatissimo viro (de meest gedecoreerde man) do Nicolao de Jonghe, author D.D. 1652”. De Jonghe was van 1642 tot 1665 priester van de jezuïetenstatie Haastrecht. SJH).
HUGO DE GROOT, SIMON VAN GROENEWEGEN, Inleydinge tot de Hollandsche Regts-geleertheyt. Bevestight met placcaten, hantvesten, oude herkomen, regten, regts-geleerden, sententien van de Hoven van Iustitie in Hollant ende elders, mitsgaders eenige by-voegsels ende aenmerkingen op deselve [Orn.] Tot Delft, gedruckt by Arnold Bon, boeck-verkooper woonende op’t Mart-velt, in de Vinder vande Druck-konst, anno 1652, 4o, [vii]+381+[xiii]p.
R[OMBOUT] HOGERBEETS, Van het aen-legghen ende volvoeren der processen, voor de respective Hoven van Iustitie in Holland [Orn.] Tot Delft, by Arnold Bon, boeck-verkooper woonende op’t Mart-velt, in de Vinder vande Druck-konst, anno 1652, 4o, [xxviii] p.
’T HOLLANTSCHE VERSTERF-RECHT. Dat is, het regt waer naer alle allodiale ofte onleen-goederen, van dewelcke by testamente ofte uyterste wille niet gedisponeert en is, op des ovdfrledens magen ende bloetverwante, ‘tzy in Zuyd, ‘tzy in Noord-Hollandt moeten succederen [Orn.] Tot Delft, by Arnold Bon, boeck-verkooper woonende op’t Mart-velt, in de Vinder vande Druck-konst, anno 1652, 4o, 12p.
(Convoluut met drie juridsche werken. In vervuilde perkamenten spitselband. Op de rug in oud handschrift staat: “H. de Groot Inleydinge tot de Hollansche Rechtsgeleerdheid met Aanmerkingen van S. van Groenewegen”. Op schutblad eigenaarsinschrijving: “Ex libris F.N.Sickinga maart 1860”).
NAERDERE UNIE, in ’s Graven-hage op de Groote Zale van ’t Hoff van Hollant den 21. Aug. 1651 geslooten. Den tweeden druck. Grootelijcks vermeerdert en verbetert, als in het navolgenden register te sien is [orn.] Tot Arnhem by Jacob van Biesen, Ordinaris Drucker van den Ed. Hove van Gelderlandt, anno 1652, 12º, [xii] + 358 p.
(Verslag van het verhandelde tijdens de Grote Vergadering van de Staten-Generaal tussen 18 januari en 21 augustus 1651, onder voorzitterschap van Hollands raadspensionaris Jacob Cats. Doel van de bijeenkomst was tot een akkoord te komen over de Unie, de religie en het leger. Exemplaar uit bibliotheek prof. L.J. Rogier en daarna van prof.dr. M.G. Spiertz. Origineel perkamenten bandje met in handschrift op de rug “Nadere Unie van 1656 (sic!) etc.”.Op schutblad stempel “L.J. Rogier Kronenburgersingel 12 Nijmegen” en enkele aantekeningen in potlood).
A[RNOUDT] V[AN] G[ELUWE], Den rampsalighen val van den afgodt Dagon door de tegenwoordigheyt van d’Arcke des Heeren in ghelijckenisse ghestelt door dese korte wederlegginghe van den ghereformeerden Heidelberghschen Catechismus, waerin klaer bewesen wort, hoe tastelijck de gereformeerde predikanten d’eenvoudighe jonckheyt van den oprechten aerdt der liefde, die men Godt en sijnen naesten schuldigh is, soecken af te leyden door hun Godt-hatende leere van den Catechismus. T’Antwerpen ghedruckt by de weduwe van Ian Cnobbaert 1653, ende men vint se oock te koop te Gendt by den autheur in d’ Ouburch, [18], 351 [=361] [7] p.
… (Kritiek van lekenpolemist op de Heidelbergse Catechismus. Met portret van auteur en gravure van het vernielde beeld van Dagon. Originele, overslaande perkamenten band, met op de rug in handschrift “Dagons val” . Eigendomsstempels residentiae Culemburgensis S.J. en Ex libris Carmelis Noviomagensis).
[MARTINUS BINNART], Biglotton sive dictionarium Teutonico Latinum novum. Omnibus editionibus longè perfectius et emendatius, et incipientis progredient, tisq juventutis utilitati multo accommodates, Ultajecti, typis Theodori ab Ackersdyck et Gisberti à Zyll, 1654, fol. [iv]+ongepagineerd
(Latijns woordenboek, met gegraveerde titelpagina en voorwoord: “Dem autheur ende drucker aen alle verstandige meesters”. In originele spitselband met overslaand perkament. Op de rug in oud handschrift “Dictionarium”. SJH).
NOODIGE VERANTWOORDINGE voor den Vrolijcken Demokrijt. Over eenige beschuldingen tegen hem gedaan in een blad papier dat genaamt is Bondige verantwoordinge, van de Resolutue by de Broeders Diaconen genomen Met eenige aanmerkingen over een libel, genaamt Onpaertijdig bericht. Om te doen zien eenige vreemde en onchristelijke handelingen van eenige predicanten, ouderlingen en voornamelijk diaconen van de Remonstrantsche Gemeynte tot Rotterdam, Ter Goude voor Jan Waerts en zijn medestanders. 1655, 4o, 48 p.
(Knuttel 7697; Pamflet zou in Gouda gedrukt zijn, maar zonder vermelding van drukker. Inhoud betreft conflict binnen remonstrantse gemeente van Rotterdam. Grote vochtvlek op titelblad; omslag alleen aan achterzijde. KB bezit slechts exemplaar met eerste gedeelte).
PUBLICATIE, gedaen van den Stadt-huyse t’Utrecht, aen-gaende de Kloppen, Utrecht 1655, 4o, [ii]p.
(Bepaling tegen toenemend aantal vrouwen die men “Quesels, Jesuiterssen, Geestelijcke Dochters, Clop-susteren ofte Cloppen” noemt. Uitgevaardigd op 28 november 1655).
PLACAET, van de Heeren Staten van Hollandt ende West-Vrieslandt tegens het testeren ten behoeve van geestelijcke ofte andere paus-gesinde gheordende persoonen ofte gheseyde geestelijcke armengestichten ofte godts-huysen etc. [wapen van Holland] In ’s-Graven-hage by de weduwe, ende erfgenamen van wylen Hillebrandt Iacobsz van Wouw, ordinaris druckers vande Ed. Groot Mog. Heeren Staten van Hollandt ende West-Vrieslandt, anno 1655, 4o, 10 p.
(Verbod om geld of goederen na te laten aan de rooms-katholieke geestelijkheid).
IGNATIUS DER-KENNIS, De Deo uno, trino, creatore [DM] Bruxellis, typis Francisci Foppens, sub signo S. Spiritus 1655, 8o, [xiv]+642+[xxiv]p.
(De auteur was jezuïet en hoogleraar theologie in Leuven. In originele omslaande spitselband van perkament. Titel in vervaagd handschrift op de rug. Met middeleeuwse bindstroken. SJH).
JACOBUS RAPS, Het leven van den H. vader Franciscus ende der voornaemste heylighen, salighen, ende Godt-vruchtighen van sijnen derden Reghel [afb. -Franciscus] Tot Brussel, by François Vivien, ghesworen boeck-drucker, 1655, 8o, [xiii]+563+[iii]p.
(Heiligenlevens van Franciscus en diverse franciscanen, beschreven door pater Jacobus Raps, gardiaan (overste) van het minderbroeder- of franciscanenklooster te Brussel. Met fraaie frontispice van de aanbidding van Franciscus. Op het titelblad een kleine gravure van Franciscus als goede herder. In originele omslaande perkamenten band. Titel in handschrift vervaagd op de rug. SJH).
ARNOUDT VAN GELUWE, Eerste deel [van 3] over de ontledinghe van dry verscheyden nieuw-ghereformeerde martelaers boecken, ofte reden-kamp-strydt tusschen de Lutheriaenen, Calvinisten, ende Weder-doopers, T’Antwerpen by de weduwe ende erf-ghenamen van Jan Cnobbaert, 1656, 4o, [xxxviii]+426+[xi] p.
(3 delen in 1 band. Zeldzaam polemisch werk tegen protestantse martelaarsboeken door de lekenschrijver en polemist Aernout van Geluwe. In het werk bestrijd Van Geluwe het martelaarsboek van Mellinus en andere protestantse martelaarsboeken in de vorm van samenspraken, gedichten, stukken proza en dialogen. Hierbij bewijst hij dat de protestanten zich 67 pausen, 214 bisschoppen en 5626 kloosterlingen en monniken geheel ten onrechte toe-eigenenen dat deze martelaren rooms-katholiek en niet gereformeerd zijn gestorven. Geïllustreerd met een titelprent en 21 opmerkelijke gravures waarvan 2 uitvouwbaar. De gravures zijn voorzien van ironische bij- en onderschriften om de tegenstanders belachelijk te maken).
ARENOUT VAN GELUWE, Corte antwoorde op een onschriftmatige gereformeerde vrage raeckende het H. Sacrament des autaers, Gedruckt voor den autheur, vrij boeck verkooper tot Ghent in de Oubrucht [achterin: Gandavi, typis Maximiliani Graet], 1657, 8o, [xxiv] + 153 (=143) + [1] p.
[ARENOUT VAN GELUWE], Veerthien stercke beweegh-redenen vanden Godt-saligen uytganck, van ses-en-vijftich Gereformeerde, Godt-minnende herten, uyt het nieuwe Gereformeerde Babylon: die haer tot de Heylighe, Roomsche, Apostolijcke, Alghemeyne Kercke, nu cortelinghe begheven hebben. Tot waerschouwinghe van alle de ghene die noch doolende sijn, T’Antwerpen by Michiel Cnobbaert. Ende men vintse te coope te Ghendt by den autheur 1657, 8o, [xvi]+79+[1] p.
(Twee werkjes van de Vlaamse leken-polemist, bijgenaamd ‘De Vlaemsche Boer’, in één modern lederen bandje; schutblad van eerste werkje ontbreekt, papier bruinig en vlekkerig; gaaf exemplaar; Bibliotheekzegel en –stempel Bibliotheek Brakkenstein).
DE REGELS EN BESLUYTEN van het alderheylighste ende alghemeyn Concili van Trente. Gehouden onder de pausen, Paulus den III, Julius den III ende Pius den IV. Getrouwelijk van nieuws overgezet uyt den Latijnschen druck, voortgebracht uyt de Druckery van Plantijn t’Antwerpen 1615. Door N.S.P.A.. Tot Antwerpen by Balthasar Moretus, anno 1657. Men vindt se te koop by Ioachim van Metelen in de 4 Evangelisten tot Amsterdam.
(Besluiten van het Concilie van Trente. Met gegraveerde titelpagina. Gaaf perkamenten bandje, ingebonden met stroken van een Middeleeuws manuscript. Schutbladeren gehavend, met bibliotheekstempel Canisianum Maastricht. Enkele vochtvlekken. Eigendomskenmerk achterin van “J. Bolsius 1777”).
ZACHARIAS URSINUS, JOHANNES SPILJARDUS, Schat-boeck der verklaringen over den Nederlandschen Catechismus, uyt de Latijnsche lessen van dr. Zacharias Ursinus, op-gemaeckt van dr. David Pareus, vertaet, ende met tafelen, etc. verlicht, door dr. Festus Hommius. Nu van nieuws oversien ende nevens het stellen der Schriftuer-plaetsen na de publijcke oversettinge verrijckt met toe-eygeninge; item met Schriftmatighe harmonie der Nederlandsche Gheloofs-formuliere; als mede met noch twee registers, etc. door Johannes Spiljardus [DM] t’Amsteldam, by Joannes van Ravesteyn, boeck-verkooper op ’t Water in ’t Schrijf-boeck anno 1657[Achterin staat vermeld: TotGouda, gedruckt by Willem vander Hoeve, woonende in de Peper-straet inde vergulde Wereld, Anno 1657], 2 dln. in één band, gr 4o, [ilvi]+565+[xii]+466+[xxiv] p.
(Compleet, met titelprent en pagina met vier auteursgravures – Ursinus, Pareus, Festus Hommius en Spiljardus – opnieuw gebonden met kunstleren rug en kartonnen platten. Zeer goed boekblok, wat vlekkerig op eind. Vanaf fol 167 deel 2 tot eind een paar wormgaatjes buiten de tekst. Klein asgaatje in fol. 60 deel 2, mist 2 letters, maar niet zinstorend. Hapje uit folio 121 deel 1, zonder tekstverlies. Verder keurig, met watermerken in grote delen van het boekblok).
ZACHARIAS URSINUS, JOHANNES SPILJARDUS, Schat-boeck der verklaringen over den Nederlandschen Catechismus, uyt de Latijnsche lessen van dr. Zacharias Ursinus, op-gemaeckt van dr. David Pareus, vertaet, ende met tafelen, etc. verlicht, door dr. Festus Hommius. Nu van nieuws oversien ende nevens het stellen der Schriftuer-plaetsen na de publijcke oversettinge verrijckt met toe-eygeninge; item met Schriftmatighe harmonie der Nederlandsche Gheloofs-formuliere; als mede met noch twee registers, etc. door Johannes Spiljardus [DM] t’Amsteldam, by Joannes van Ravesteyn, boeck-verkooper op ’t Water in ’t Schrijf-boeck anno 1657 [Achterin staat vermeld: Tot Gouda, gedruckt by Willem vander Hoeve, woonende in de Peper-straet inde vergulde Wereld, Anno 1657], 2 dln. in één band, gr 4o, [ilvi]+565+[xii]+466+[xxiv] p.
(Compleet, met titelprent en pagina met vier auteursgravures – Ursinus, Pareus, Festus Hommius en Spiljardus – In originele perkamenten band, vergeeld en met gebruikssporen. Oorspronkelijk twee boekklemmen, vervangen door 1 koperen slot. Boekblok vochtvlekkerig, rug licht gebroken, gravures nog gaaf. Eigenaarsinschrijving van Gerrit Jan Oldewaterink uit Brucht, een buurtschap bij Hardenberg, gedateerd 19 december 1815).
[HENRICUS SLATIUS], De gepredestineerde dief, ofte een t’samensprekinge, gehouden tusschen een predikant der Calvinus-gesinde ende een dief, die verwesen was om te sterven, [afb.] Gedruckt nae de copye tot Frederick-stadt [1658], 8o, [iv]+37p.
[JOHANNES ARNOLDI CORVINUS], De bekeeringe van den gepredestineerden dief. Of tweede t’samensprekinge, ghehouden tusschen een remonstrants-ghesinde predicant in ’t habijt van een metzelaer ende een dief die verweesen was om te sterven [Orn.] Ghedruckt in ’t West-ende van ’s-Graven-haghe voor Jan Alleman in ’t negen-en-dertighste jaer der Dortscher Reformatie [=1658], 8o, [1]+82p.
(Late editie van een van de bekendste pamfletten uit de Bestandstwisten; oorspronkelijk uit 1619. De auteur, Henricus Slatius (1585-1623) was een van de felste remonstranten en is enkele jaren later ter dood veroordeeld wegens betrokkenheid bij een complot om prins Maurits te vermoorden. Tekstueel ongewijzigd, maar met fraaie illustratie op de titelpagina. Samengebonden met een vervolg op dit werk, geschreven door de remonstrantse predikant Hendrick Arentsz Corvinus (Ravens). Een eerdere editie van dit werk verscheen in 1622. In eenvoudige papieren omslag. Titelpagina van het eerste werk met enkele vochtvlekken bovenaan, net als eerste pagina’s; p.35-50 in tweede deel ook vochtvlekkerig; enkele van deze en laatste pagina’s van het dit werk rechts onderaan hoekje afgescheurd; zonder tekstverlies).
REYNERUS SNOYGOUDANUS, Davidis vatis regii Psalterium paraphrasticum post laborem Rayneri Snoygoudani ex recentioribus hujus aevi scriptoribus illustratum. Additum est opusculum S. Athanasii de Psalmorum intellectu. Praeterea accedunt Psalmis singulis Orationes & argumenta Psalmorum [afb.] Coloniae Agrippinae, Apud Petrum Henningium juniorem 1658, 16o, [xxii]+666 p. [foutief 669 genummerd]
(Zeldzame Keulse editie van een veelvuldig herdrukt psalmencommentaar van Reynier Snoy uit Gouda. Betreft letterlijke herdruk – inclusief de vele fouten in de paginering – van de editie die de vader van de drukker, Petrus Henning senior, in 1616 het licht liet zien. Niet vermeld in inventarisatie van de vele drukken van dit werk van B & M.E. de Graaf (1968). Fraai vignet op titelpagina met afbeelding van koning David. Halflederen band. Titelpagina bij restauratie strak op schutblad gebonden waardoor sommige letters links op de pagina niet te zien zijn. Binnenwerk zeer gaaf. Op de rug in gouden letters “Rayneri Snoygoudani Psalterium paraphrasicum”. Bibliotheekstempels op schutblad en keerzijde titelpagina van “Bibliotheca Congr.SS. Red. Bruxellis”).
[PRIJSBAND GOUDA] [CORNELIUS SCHREVELIUS, D. Junii Juvenalis et Auli Persii Flacci Satyriæ. Cum veteris scholiastae & variorum commentariis, Lugduno Batavorum Franciscum Hackium ao. 1658], 4o, [xiv]+604+[xlii]p.
(In parkamenten band, met op de rug in oud handschrift “Juvenalis variorum”. Op het voorplat is de naam G. AB HARTICVELT ingestempeld en op de achterzijde GOVDA 1669. Titelblad en titelgravure van Goudse graveur Reijnier Perseijn ontbreken. Andere edities uit 1658 hebben 638 pagina’s tekst. Op schutblad bibliotheekstempel “Bibliotheca Coll. S. Rumbold Mechl”, het Romboudcollege in Mechelen. Verder in oud handschrift “Consent van Meenen” en “P.J. Lauwers de Boon 1898”).
IACOBUS MARCHANTIUS, Hortus Pastorum in quo continetur omnis doctrina fidei et morum, Coloniae Agrippinae, sumptibus Petri Henningij 1658, 4o, [x]+1360+[xxxi]p.
(Theologisch werk van de katholieke theoloog Jacques Marchant uit Leuven, 1585-1648; Exemplaar uit Redemptoristenklooster Den Bosch; fraaie titelgravure met Petrus en Paulus geeft 1658 aan, het impressum van drukker Petrus Hennig meldt 1648 (achterin: Impressus Coloniae Agrippinae; Apud Petrum Hilden, typographum, sub signo S. Petri, in Parochia S. Pauli. Sumptibus Petri Henningii, bibliop. Sub signo Cuniculi in eadem Parochia S. Pauli juxta Ecclesiam Majorem S. Peter, Anno M.DC.IIL; Henning is dus de boekhandelaar en Petrus Hilden de drukker) gesleten, maar fraai geblindstempelde leren band; rug door het vele gebruik gebroken; gesleten schildje met titel; een pagina in register los).
PETRUS DE WITTE, Wederlegginge der sociniaensche dwalingen. Den tweede druck, verbetert en vermeerdert [DM] t’Amsteldam, by Johannes van Ravesteyn, boeck-verkooper op ’t Water, in ’t Schrijf-boeck 1658, 8o, [xxxvi]+491+[xvi] p.
(De socinianen, aanhangers van de Italiaan Faustus Socinus (1539-1604) loochenden de kruisdood van Christus en de goddelijke drie-eenheid. De auteur is predikant in Leiden. In vervuild perkamenten bandje; titel in handschrift op de rug, maar vervaagd. Rug los van boekblok).
Convoluut
ARNOUT VAN GELUWE, Het verloren proces, ofte reden-kamp-strydt tusschen domine Gysbertus Voetius, Professoor ende ghereformeert Predikant van Uytrecht ende Arnoudt van Geluwe, Vlaemschen Boer: tot verdedinghe vanden Af-ghetrocken Masker over de nieuwe Oversettinghe des Bijbels, van Domine Voetius wederleyt op den gheleenden naem van Iansonium van Goutswaert, ende nu wederom door Van Geluwe verdedight; ghelijck den goedt-jonstighen leser hier naer sien kan, t’Antwerpen by de Weduwe ende Erf-ghenaemen van Jan Cnobbaert 1658, 8°, [xvi]+132p
(Bibliotheekstempel kapucijnersop schutblad. De laatste bladen van dit werk zijn verkeerd gebonden na p. 130; op titelblad in oud handschrift enkele eigendomsinschrijvingen: doorgehaald is: “hic liber mihi interviens aequitetat hazebrouw 1658; Johannes Wouters credu [?]” en “Ex liberalis done [?] Matheus Wouters fratris mei” en onderaan “depost Phauzeins aen [?] P. Wets”).
A[RNOUT] V[AN] G[ELUWE], VLAEMSCHEN BOER, Den rampsalighen val vanden afgodt Dagon door de tegenwoordigheyt van d’Arcke des Heeren, in ghelijckenisse ghestelt door dese korte wederlegginghe van den Ghereformeerden Heydelberghschen Catechismus, t’Antwerpen ghedruckt by de Weduwe van Ian Cnobbaert 1653 [Ende men vintse te koop te Gendt by den Autheur ind’Ouburch, 8°, [xvi]+351+[vii]p.
ARNOUT VAN GELUWE, Den blyden waerhheydt-sprekenden Vlaemschen nachtegael, ghestelt teghen eenen droeven Godts-lasterlijcken Hollandtschen koeckoeck-sangh, onlanghs droef-gheestigh ghesonghen inde wijdt-vermaerde Stadt van Harlem, door een onbekenden vriendt, die sich schaemt om sijnen naem gheheel uyt te drucken, moghelijck om sijn grove leughens ende lasteringhe, dan hy spelt sijnen naem aldus: A.I.V.A., ende nu wederleyt, [DM], t’Antwerpen, by de Weduwe van Jan Cnobbaert, 1657, 8°, [xv]+76p. [onbreekt p.3-4]
A[RNOUT] V[AN] G[ELUWE], Het Goddelyck trompet over Hollant ofte den grouwelycken Hollantschen donder-slagh, dat is, een onverwachte, korte ende straffe Goddelijcke aensprake tot alle Ghereformeerde Predikanten van Hollandt, Zeelandt ende Vrieslandt, door een schrickelijck oordeel Godts, ofte donderende stemme Godts ghedondert op den 12. October 1654 uyt het Magazijn ofte Secreet van Hollandt tot Delft. Eerst beschreven door Pieter de Wit, predikant tot Delft, end daer naer door A.V.G. eenighe blinde mis-slaghen aen-ghewesen met een kort verhael hoe drij Hollandtsche Gereformeerde vrouwen haeren predikant De Wit aenghesocht hebben om verklaeringhe op sijn boecksken, seer speculatief om te lesen, hoe verleghen den predikant staet om sijn Ghereformeerde susters tevreden te stellen, [Orn.] Tot Ruremonde, by Iaspar du Prez [Gaspar du Pree], anno 1655, 8°, [xvii]+101+[i]p.
ARNOUT VAN GELUWE, Een onverwinnelycke Schrift-matighe Roomsche Catholycke belydenisse des gheloofs, van Godt den Vader, Godt den Soon,Godt en H. Gheest, den kinder-doop, ende van het wettelijck eedt-sweeren, ende van het ampt der Christelijcke Overivheydy, ofte een Schrift-matighe teghen-ghift, ghesteldt teghen de onschriftmatighe belijdenisse der Nieuwghesinde Weder-dooperen […], [Orn.], T’Antwerpen, by de Weduwe van Jan Cnobbaert, anno 1654, 8°, [xx]+144p.
(Convoluut met vijf werken van Arnout van Geluwe, samengebonden in vol perkament uit de tijd, vervuild, met omgekrulde omslagstroken. Op de rug “Aernoudt van Geluwe 1766”. Op het eerste schutblad eigendomsinschrijving “Ex libris J.G.Z. Platevoet” en “De Hulster, 1766”. Aan de binnenzijde van dit half vastgeplakte schutblad is nog een andere eigendomsinschrijving te lezen uit 1659 (uit eerder band?) van een Augustijner pater. Op de laatste pagina van het vijfde werk in oud handschrift eigendomsinschrijving: “behoort tot Phauzeins, alsnu aen J.Swets [?]. In deze bundel zijn fameuze reactie op de preek van ds. Petrus de Wit op de Delftse kruitontploffing van 1654, de zogeheten Delftse Donderslagh. Van deze zeer zeldzame Roermondse druk kent de STCN slechts één exemplaar, in de UB Utrecht. Deze lekenpolemist probeerde de gereformeerden terug tot het oude geloof te brengen. “Zijn roem was groot en zijn naam en faam waren wijd verspreid. Zijn pseudoniem ‘de Vlaemsche Boer’ was in zijn tijd en zijn milieu een begrip geworden. En zijn werk was hoog geprezen, door de Overheden met gratificatiën en aanmoedigingspremiën mild bedacht, en door hoog en laag in de samenleving gekend”. (L. Van Acker in: West-Vlaanderen, 1963, p. 240 e.v.) Ref. Bib. Belgica III, G 235, G 227, G 233, G 229, G 228.
PETRUS DE VOS, R.P. Hieremiæ Drexelii e Societate Iesu, operum. Tomus primus, quo continentur Considerationes de æternitate – Prodromus æternitatis – Tribunal Christi – Infernus – Cælum – Zodiacus Christianus – Horlogium auxiliaris angeli – Nicetas – Trismegistus Christianus – Recta intentio – Heliotropium, seu conform hymi volunt cum divina [DM] Lugduni, sumptibus Ioannis-Antonii Huguetan & Marci-Antonioi Ravoud, 1658, gr. fol., [lxxii]+906+[xxv] p.
(Jeremias Drexel (1581-1638) was een in Augsburg geboren jezuïet, hoogleraar geesteswetenschappen en retorica en schrijver van devote geschriften. Hij diende in München 23 jaar als hofprediker bij Maximiliaan I, keurvorst van Beieren en zijn vrouw Elisabeth van Lotharingen. Met fraai frontispice. De uitgave werd bezorgd door de augustijner monnik Petrus de Vos (ca. 1598-1658), afkomstig uit Schiedam. Hij leefde en werkte in Brugge. Groot drukkersmerk met Ptolomeus en Euclides met meetinstrumenten naast een wereldbol. In gave halfleren band met nieuwe titelschildjes: “Drexelii Opera” en “To. 1.2”. BPH).
[ADRIAEN VAN HAEMSTEDE], Historie der vromer martelaren. Die om het getuygenisse der Euangelischer waerheydt haer bloedt gestort hebben, van de tijden Christi onses Salighmaeckers af tot den jare sesthien hondert vijf-en-vijftigh toe (…) In desen laetsen druck op een nieuw neerstelick oversien, verbetert ende veelsins vermeerdert (…) door Ioannem Gysium, pred. tot Streefkerck. Zijnde met meer dan hondert kopere platen verciert (…). Tot Dordrecht bij Iacobus Savry, woonende in ‘t Kasteel van Gendt, 1659, fol. [vii]+1064+[iv] p.
(Belangrijkste gereformeerde martelarenboek. Boardkartonnen omslag met leren rug. Voorrede en register missen enkele bladzijden. Titelpagina rafelig en deels los. Eerste katern provisorisch gerestaureerd. Hoek van één pagina afgescheurd met tekstverlies. Rest van het boekblok in redelijke staat . Talrijke gravures).
M[ARTIN] Z[EILLER], Germaniae-Inferioris vel Circuli-Burgundici, das ist Beschreibung und Abbildung der fürnembsten örter in den Niederländischen XVII Provincien oder Bürgündischen Kraijsze, Frankfurt am Maijn beij Caspar Merian, [1659], fol., 283+[xx] p.
Beroemd werk van de bekende schrijver van topografische werken Martin Zeiller. In 1649 had deze in Ulm een ongeïllustreerd werkje gepubliceerd onder de titel Neue Beschreibung des Burgundischen und Niederländischen Creises’. Deze tekst werd in 1654 door Caspar Merian in Frankfurt am Main gebruikt voor zijn eerste, geïllustreerde, uitgave met de titel ‘Topographia Circuli Burgundici […]’ (deel 16 van Merians seriewerk ‘Topograhiae, Beschreibung und Abbildung der vornhemsten Oerter’, 1641-1672). Deze tweede geïllustreerde uitgave is in 1659, zoals blijkt uit de datering van opdracht (28 maart 1659). Met fraaie titelgravure, maar zonder de vele stadsplattegronden. Met op pagina 135 een beschrijving van Gouda. Perkementen rug, met titelschild “Merian, Topographia Germaniae-Inferioris”; kartonnen platen; tekst complete, bladzijden deels vlekkerig).
AURELIUS AUGUSTINUS, Van de stadt Gods, begrepen in 22. boecken verdeylt in vijf stucken, uijt den Latijne verduytscht door Iohannes Fenacolius, verciert met rijcke aenteickeninghen, t’Amsterdam bij Abraham d’Wees 1660 [achterin: Tot Campen, gedruckt by Gerrit van der Tollen, boeck-drucker, woonende voor-aen in de Broeder-straet in de Staten Bijbel, anno 1660], fol., [xiv]+139+129+ 96+114+141+[xviii] p.
(Met fraaie titelgravure en vijf afzonderlijke titelpagina’s, compleet met impressum en drukkersmerken. Op eerste titelpagina eigendomsinschrijvingen van Gerritjen Beintema en Gyske Folkerts Feenstra (doorgehaald). De eerste editie verscheen in 1621. Vertaler is Johannes Leonardi Fenacolius (Vennecool), predikant van Maassluis. In originele, stukgelezen perkamenten band; boekblok los. Enkele wormgaten, zonder tekstverlies. Pagina 38 van het derde deel gehavend, maar leesbaar).
JOANNE AB HEUMEN, Joseph somnians complectens falsas variorum imaginationes [IHS-gravure], Antwerpiae pro Gerardo Sickes anno 1660 [achterin: Prostant Goudae, apud Gerardum Sickes], 8o, [32] + 599 + [9] p.
(Puntgaaf exemplaar van een bijzondere Goudanum; deze verzameling van religieuze preken over verschillende soorten slaap en dromen van de hand van de theoloog en pastoor van Schoonhoven Jan van Heumen. Het boek was bestemd voor de Nederlandse markt en in Antwerpen gedrukt door de Goudse boekhandelaar en boekbinder Gerardus Sickes, woonachtig aan de Wijdstraat. Herdrukt in 1663. Gave overslaande perkamenten band; rugtitel “Ab Heumen Ioseph Somnians”. Kleine bibliotheekstempel op titelpagina; eigendomskenmerken Seminarii Culemborgensii s.j. en Bibliotheca Collegii Neomagensis s.j.)
DESIDERIUS ERASMUS, Het eerste deel der paraphrasis, dat is: verklaringhe op het Nieuwe Testament onses Heeren Jesu Christi door Des. Erasmus van Rotterdam. Uyt de Latijnsche tale overgheset in Nederduytsch. Desen vijfden druck, verbetert ende vermeerdert met vier dedicatien, op de vier Evangelisten van Erasmus in ’t Latijn
beschreven. Toe-geeygent aen Keyser Carolus de vijfde, Franciscus, de eerste Koning van Vranckrijck, Hendricus de achtste Koning van Engelant ende Ferdinandus, Opperste Veltheer van Oostenrijck, broeder van Keyser Carel [DM] Tot Rotterdam by Pieter en Abraham van Waesbergen, boeckverkoopers op ’t Steyger, in de gekroonde Leeuw. Anno 1660, fol., [xviii]+446 p.
DESIDERIUS ERASMUS, Het tweede deel der paraphrasis, dat is: verklaringhe op het Nieuwe Testament onses Heeren Jesu Christi door Des. Erasmus van Rotterdam. Uyt denLatijnschen tale overgheset in Nederduytsch, door Ellert de Veer, notaris tot Amsterdam [DM]. Tot Rotterdam, by Pieter en Abraham van Waesberge, anno 1660 [achterin: Tot Gouda, gedruckt by Willem vander Hoeve, boeckdrucker inde Peperstraet, naest radt van Avontueren, Anno 1660], fol., 320 p.
(Enige in Gouda gedrukte boek van Erasmus in de zeventiende eeuw; in originele, maar gerestaureerde perkamenten band, met nieuwe schutbladen. Voorin korte levensbeschrijving Erasmus en gedicht op zijn standbeeld. Gebruikelijke gravure met het portret van Erasmus ontbreekt).
CORNELIUS HAZART,Beelden-dienst ende vasten met hare ceremonien, soo sy ghebruyckt worden van de H. Roomsche Kercke. Bevestight met de H. Schriftuer ende de HH. Out-vaders, namelyck van de eerste 400 jaeren, t’Antwerpen, by de weduwe ende erfgenaemen van Ian Cnobbaert, 1660, 8o, [iii]+283+[i] p.
CORNELIUS HAZART, Cerimonien van den heylighen dienst der Misse, bethoont uyt de H. Schrifture ende de HH.Out-vaders van de eerste 400 jaeren [Den tweeden druck vermeerdert] [DM] t’Antwerpen, by de weduwe ende erfghenamen van Jan Cnobbaert, 1659, 8o, 95+[i] p.
CORNELIUS HAZART, Cerimonien die de H. Roomsche Kercke ghebruyckt ontrent de reliquien der heylighen, over-een-komende met de H. Schrifture ende de HH.Out-vaders van de eerste 400 jaeren, [DM], t’Antwerpen, by de weduwe ende erfghenamen van Jan Cnobbaert, 1659, 8o, 54 p.
CORNELIUS HAZART, Cerimonien van de H. Roomsche Kercke raeckende de processien, de pelgrimagien, het wij-water ende begravenisse. Alles over-een-komende met de H. Schrifture ende met de HH.Out-vaders van de eerste 400 jaeren, t’Antwerpen, by de weduwe ende erfghenamen van Jan Cnobbaert, 1659, 8o, 102+[ii] p.
(Convoluut met vier werken van de jezuïeten-polemist Cornelius Hazart. In originele perkamenten band met wat licht geworden rug. Op schutblad bibliotheekstempel “Bibliotheca Warmondana” en stempel met de tekst “Voorgoed in bruikleen afgestaan door de parochie Uitgeest”).
CORNELIUS HAZART, Opperhoofdigheyt ende onfeylbaerheyt van de pausen van Roomen [DM] T’Antwerpen by Michiel Cnobbaert 1667, 8o, 29p.
CORNELIUS HAZART, Resolutie over een seker casus, raeckende de vastigheydt des gheloofs, hem toe-ghesonden uyt Hollandt den 30. Iulij 1662 [DM] T’Antwerpen by Michiel Cnobbaert 1662, 8o, 32p.
CORNELIUS HAZART, Collatie ghedaen inde kercke van het professen-huys der selver Societeyt [van Iesu] binnen de stadt van Antwerpen, den 20. Mey 1663 [DM] T’Antwerpen by Michiel Cnobbaert 1663, 8o, 45+[i]p.
[CORNELIUS HAZART], Onwettighen dienst der Ghereformeerde predikanten verthoont [DM, T’Antwerpen by Michiel Cnobbaert in S. Peeter 1664], 8o, 72p.
CORNELIUS HAZART, Ongerymtheden der ghereformeerde religie [DM] T’Antwerpen by Michiel Cnobbaert 1665, 8o, 32p.
CORNELIUS HAZART, Middaeghsche sonne-licht voor de grove duysternissen vande Ghereformeerde Religie [DM] T’Antwerpen by Michiel Cnobbaert by het Professie-huys 1665, 8o, 38p.
CORNELIUS HAZART, Catholycke vraghe: Waer was de Ghereformeerde Kercke voor de tijden van Luther, ende Calvyn? Voor-ghehouden aen alle de predikanten van Hollandt om te beantwoorden [DM] T’Antwerpen by Michiel Cnobbaert by het Professie-huys 1665, 8o, 28p.
CORNELIUS HAZART, Disput van Martinus Luherus met den duyvel. Over het H. Sacrificie der Misse [DM] T’Antwerpen by Michiel Cnobbaert in S. Peeter 1666, 8o, 37p.
(Convoluut met 8 controverse-geschriftjes van de jezuïet Hazart. Zonder band.Met stempels van Bibliotheek Brakkenstein Nijmegen en signaturen met potlood. Titelblad Onwettighen dienst der Ghereformeerde predikanten ontbreekt. Twee typen drukkersmerk van Cnobbaert : een ovaaltje met een vogel op een tak en een achthoek met in het midden een duif en een slang en de randtekst ‘Simplex ut colomba prudens ut serpente’ (Eenvoudig alse en duif, wijs alse en slang).
CORNELIUS HAZART, Vriendelycke t’saemen-spraeck tusschen D. Ioannes Schuler, predicant tot Breda, ende P. Cornelius Hazart, priester der Societyt Jesu. Over een seker schrift, aengaende de reliquien, pelgrimagien etc. [dm] T’Antwerpen by de weduwe ende erf-ghenamen van Jan Cnobbaert 1661, 8o, 132p.
MARTINUS BECANUS, Manuale controversiarum huius temporis, in quinque libros distributium. Ad invictiss. et sacratissimum imperatorum Ferdinandum II. Austracum, Catholicæ fidei defensorem, [IHS-teken] Coloniæ Agrippinæ, apud Ioannem Busæum bibliop. sub Monocerote 1660, 8o, [xxx]+819+[xxxviii] p.
(Een handleiding voor de controverses van deze tijd, verdeeld in vijf boeken. Eerste druk – van in totaal 11 – verscheen in 1623. Becanus (1563-1624) was een in het Brabantse Hilvarenbeek geboren jezuïet, die studeerde in Keulen en aldaar hoogleraar in de theologie werd en daarna in Würzburg, Mainz en Wenen. Werd in 1620 in laatstgenoemde plaats biechtvader van keizer Ferdinand II. Hij schreef vooral polemische geschriften. In originele bruin leren band met ornamenten, die op verschillende plaatsen gescheurd en vervuild is. Eigendomsinschrijvingop binnenzijde voorplat: “ex libris M. Herfkens”. Waarschijnlijk prijsband: op eerste schutblad handgeschreven laudatio, ondertekend in Dusseldorp op 26 september 1761, door Jacobus Heekerman S.J. “gymnasii præfectus” en Servatius Druven S.J. “professor insimæ”. SJH).
OLIVERIUS A SANCTO ANASTASIO, Gheestelycken lust-hof der carmeliten beplant met verscheyden lieffelycke bloemkens der deuchden vande uytnemenste hwylighen vande voorseyde H. orde, besproeyt met den dauw van gheestelycke ende vermaeckelycke leeringhen, open ghedaen ende vertoont aen alle Godtminnende zielen, II. deel, T’Antwerpen, by Iacobus van Meurs 1661, 8o, [xx]+320+[xiv] p.
(Met fraaie frontispice en talrijke paginagrote gravures. Zegel van “Bibl. F.F. Min. Capuccinorum” en stempel bibliotheek Brussel. Leren bandje met goudornamenten op de rug. Rug onderaan beschadigd. Binding zwak)
CHRISTIANUS PHILADELPHUS, Zedigh en grondigh bericht over het gebruyck der genaemde geestelijcke goederen, soo in ’t gemeen, als bysonderlijck in den Gestichte van Utrecht [Orn.], t’Amsterdam ter druckerye van Thomas Fonteyn, op de Voor-burg-wal, by de Deventer Hout-marckt, naest de Vogel Grijp, 1661, 4o, [iv]+ 103 p.
(Knuttel 8545. Christianus Philadelphus is pseudoniem voor Daniel van Henghel (1618-1689). Hij was een leerling van Voetius en predikant te Amerongen. Dit tractaat schreef hij naar aanleiding van een dispuut over de vraag of gereformeerden geestelijke goederen mochten bezitten. Henghel was – onder verwijzing naar de Synode van Middelburg in 1581 – voorstander van. Fris exemplaar. Gebonden in gemarmerd karton met linnen rug.)
IACOBUS SCEPERUS, Chrysopolerotus, dat is Goutsche vraegher. Over de vijff articulen der Remonstranten: beantwoort door Poimaenius op aenleydinge van Philatetus [afb.] Tot Gouda gedruckt by Frans Hoola, boeck-drucker en boeckverkooper Ao. 1661, 8o, [xxii]+326+[i] p.
(Polemisch, in Gouda gedrukt, werk van Gouda’s felste scherpslijper aan gereformeerde zijde uit de zeventiende eeuw, de predikant Jacobus Sceperus, die zichzelf hier opvoert als Poimaenius. De gravure op de titelpagina – waarschijnlijk van de Goudse graveur Hendrick Bary – toont hem zittend aan tafel, druk in debat met een remonstrantse burger en een twijfelaar. In oud handschrift staat op het tegenover gelegen schutblad: “De man met de kalot schijnt Sceperus zelf”. De Goudse remonstrantse predikant Philippus van Limborch zou nog hetzelfde jaar een Korte wederlegginge van dit werk in druk uitgeven, gevolgd door een in Amsterdam uitgegeven dupliek van Sceperus, Chrysopolipoimeen (1662), waar dezelfde drie mannen in een andere pose op de titelpagina zijn gegraveerd door Bary. In originele bruinlederen band met goudornamenten op rug met ribben. Gemarmerd op snee. Daarop ook een
rood titelschildje “Sceperus Gousche Vrager”. Gemarmerd op snee. Binnenwerk met lichte wormvraat. Op schutbladen twee ex libris: een ronde met boek en esculaap met de letters BL; de andere met de tekst: “ex libris d.r.g.j. jaspers en tekening van Thomas van Aquino (?) met leerling onder een (letter)boom. Met opdracht aan de Goudse burgemeesters en enkele andere regenten, beginnend met initiaal met het Goudse stadswapen, gevolgd door een “Aenspraeck” aan all remonstrantsgezinde inwoners van Gouda, een approbatie van de classis en gedichten ter ere van de auteur van
Charles Everwijn, geestverwant en luthers predikant in Gouda, en zijn gereformeerde ambtgenoot Bernhardinus de Moor. Op de laatste bladzijde nogmaals het impressum van de Goudse boekdrukker Frans Gerritsz. Hoola. Dit boek was zijn debuut als boekdrukker in Gouda. Hij zou actief blijven tot zijn overlijden in 1684 en hierna onder meer nóg drie werken van Sceperus drukken. Zijn drukkerij was gevestigd aan de Korte Groenendaal “aen de brugghe”. Het onderhavige werkje werd in 1874 ongewijzigd – maar met ‘gemoderniseerde’

Familiewapen van Sceperus uit het namenboek van de Goudse Librijemeesters
spelling en zonder afbeelding – herdrukt door de Goudse drukker B.H. Maaskant. Sceperus was een fel bestrijder van alle afwijkingen van de ware gereformeerde leer. Naast remonstranten waren vooral rooms-katholieken het mikpunt van zijn aanvallen. Daarbij ging hij zo ver dat hij het als librijemeester gedaan kreeg dat een groot aantal onrechtzinnige boeken uit de Goudse Librije verwijderd werd en op de veiling gebracht.)
ANTOINE VATIER, La conduit de S. Ignace de Loyola, menant une ame a la perfection par les exercices spirituels, A Bruxelles, chez François Foppens, au S. Esprit, proche l’Eglise de RR. PP. Jesuits, 1661, 8o, [xxii]+558+[x] p.
(Vatier (1591-1659) was een Franse jezuïet en hoogleraar wiskunde in Parijs. Hij ontmoette René Descartes vlak voor diens vertrek naar de Nederlanden, die hem hoog achtte en hem een kopie toestuurde van zijn Discourse, wat leidde tot een briefwisseling tussen beiden. In 1650 vertaalde hij deze geestelijke oefeningen van Ignatius Loyola. In originele band met omslaand perkament. SJH).
PEREGRINUM AMSTELIUM THEOLOGUM, Extractum catholicum; vervangende eenige vragen op het stuck des gheloofs ende der warer religie, derde editie [Orn.], T’Antwerpen, by de Weduwe ende Erf-genamen van J. Cnobbaerts, anno 1661, 4o, 560+[xxix]p.
(Achter het pseudoniem Peregrinum Amstelium Theologum (De rondtrekkende Amsterdamse theoloog) gaat de jezuïet Augustinus van Teylingen (1587-1669) schuil, die meerdere polemische werken schreef. In deze derde editie geeft de auteur zich met het voorwoord voor het eerst bekend, met de initialen V.T. Met fraaie titelgravure en approbatie van Gaspar Extrix, censor van Antwerpen in 1639. Boven de titelgravure is in oud handschrift een Latijnse tekst geschreven. In sleetse perkamenten band, waarvan bij het voorplat het perkament los is gekomen van het onderliggende karton. Titel in vervaagd oud handschrift op de rug. SJH).
[ENGELBERTUS VAN ENGELEN], Brieven van verscheyde vermaerde en geleerde mannen deser eeuwe: voornamelijk van Jacobus Arminius, J. Uytenbogaert, Hugo de Groot, S. Episcopius, N. Grevinchovius, C. Niellius, etc. Waerin veelderhande hoochwichtige theologische materien en saecken, den standt der kercken betreffende, verhandelt werden. Noyt voor desen gedruckt [orn.] T’Amsterdam, by Jan Rieuwertsz, boeck-verkooper, in Dirck-van-Assen-steech, in ’t jaer 1662, 8o, [xvi]+96+484 p.
(Brievenverzameling van remonstrantse predikanten. Fraaie perkamenten band, met op de rug in handschrift: “Brieven van verm. geleerde mannen” . 17de-eeuwse eigendomsinschrijving op titelpagina: “Gerrit Arentsen” en “Van Dort”?. Op blancoblad enkele aantekeningen over de anonieme bezorger van deze brieven).
CORNELIS MOLINA (VERMEULEN), Den oprechten schriftuerlijcken Roomsch-Catholijcken mondt-stopper van alle tegenwoordige on-Catholijcke leeraers en nieuw-gesinde leerlingen. Bysonderlick van Andreas Essenius, Calvino-Gommarist predicant tot Utrecht. Desen sesten druck, door den autheur selfs merckelick vermeerdert ende bysonderlick verlicht [DM] Tot Antwerpen 1662, 12o, [v]+397+[iv] p.
(Heruitgave – eerste druk van 1647 – van een polemisch werk van Christianus Vermeulen, 1611-1668. Molanus richt zich met name tegen de Utrechtse predikant en hoogleraar Andreas Essenius. Op titelpagina geen naam van een drukker, wel een drukkersmerk met randtekst “Gelyckheit bevredicht”. Omslag van gemarmerd papier. Van dit werk verschenen minstens zestien edities, de eerste in 1654, de laatste in 1764. Onderhavige editie is waarschijnlijk de zesde druk.
[ISAAC COMMELIN], Wilhelmus en Mauritius van Nassouw, prince van Oranjen. Haer leven en bedryf [orn.], t’Amsterdam , by Cornelis Jansz., boeckverkooper aen de Nieuwe Kerck anno 1662, 12o, [xi]+142+[ix]+612+[xix] p.
(Heruitgave van een editie uit 1651. In originele perkamenten band, met op de rug in oud handschrift “Leven en bedryf van Wilhem en Maurits, prince van Oranjen”. Met frontispiceen portretten van Willem van Oranje en prins Maurits. Schutbladen vernieuwd. Zonder de op de titelpagina aangekondigde ‘afbeeldsels der belegeringen’).
[PIETER] V[AN] H[OF] [PIETER DE LA COURT], Confideratien van Staat, ofte Politike Weeg-schaal, waarin met veele reedenen, omstandigheden, exempelen, en fabulenwert overwogen; welke forme der regeeringe, in speculatie gebout op de practijk, onder de menschen de beste zy [Orn.] t’Amsterdam, voor Dirk Dirksz, boekverkooper in de S. Nicolaas-straat 1662, 8o, [xxiv]+670p.
(Geruchtmakende vergelijking tussen regeringsvormen in de verschillende landen. Herdruk. Eerste druk uit 1660. Frontispice ontbreekt. Twee prenten over de regering in Venetië toegevoegd, waarvan er één beschadigd is. In originele, op de rug wat vervulde, perkamenten spitselband. Titel ‘Politieke Weegschaal’ in oud handschrift op de rug).
LOUIS GUICCIARDINI, Beschryvingh der Neder-landen; soo uyt Louis Guicciardyn als andere vermaerde schrijvers kortelijk voor-gestelt, en met nieuwe bysonderheden, t’zedert haren tijdt voorgevallen, doorgaens verrijckt. Hier benevens zijn d’aenmerckelijckste steden met hare aftekeningen verçiert. Eerste deel [Orn.] t’Amsterdam, by Jacob van Meurs, boeckhandelaer en plaet-snijder, woonende in de Nieuwe-straet, in de Stadt Meurs, anno 1662, 16o, [lxvii]+432+[xii] p.
LOUIS GUICCIARDINI, Beschryvingh der Neder-landen; soo uyt Louis Guicciardyn als andere vermaarde schrijvers kortelijk voorgestelt, en met nieuwe bysonderheden, t’zedert haren tijdt voorgevallen, doorgaens verrijckt. Hier benevens zijn d’aenmerkkelijkste steden met haere aftekeningen verçiert. Tweede deel [Orn.] t’Amsterdam, by Jacob van Meurs, boeckhandelaer en plaet-snijder, op de Cingel tegen-over d’Appelmarkt, in de Stadt Meurs, anno 1660, 16o, 578+[x] p.
(Populaire topografische beschrijving van de Nederlandse steden en dorpen op zakformaat, met het beroemde werk van de Italiaanse reiziger Guicciardini als basis (eerste druk uit 1567). Deze uitgave is de laatste in een reeks Guicciardini-uitgaven, maar wordt vaak op de naam gezet van de uitgever, Van Meurs. Tekst compleet, maar alle stadsplattegronden verdwenen. Enkele bladzijden losgeraakt bij verwijderen platen. Originele lederen bandjes met – inmiddels gesleten – goudopdruk op de rug. In beide deeltjes ex libris van Pavli de Gviddiardinis en bibliotheeksignatuur.)
LOUIS GUICCIARDINI, Beschryvingh der Neder-landen; soo uyt Louis Guicciardyn als andere vermaerde schrijvers kortelijk voor-gestelt, en met nieuwe bysonderheden, t’zedert haren tijdt voorgevallen, doorgaens verrijckt. Hier benevens zijn d’aenmerckelijckste steden met hare aftekeningen verçiert. Eerste deel [Orn.] t’Amsterdam, by Jacob van Meurs, boeckhandelaer en plaet-snijder, woonende in de Nieuwe-straet, in de Stadt Meurs, anno 1662, 16o, [lxvii]+432+[xii] p.
LOUIS GUICCIARDINI, Beschryvingh der Neder-landen; soo uyt Louis Guicciardyn als andere vermaarde schrijvers kortelijk voorgestelt, en met nieuwe bysonderheden, t’zedert haren tijdt voorgevallen, doorgaens verrijckt. Hier benevens zijn d’aenmerkkelijkste steden met haere aftekeningen verçiert. Tweede deel [Orn.] t’Amsterdam, by Jacob van Meurs, boeckhandelaer en plaet-snijder, op de Cingel tegen-over d’Appelmarkt, in de Stadt Meurs, anno 1660, 16o, 578+[x] p.
(Populaire topografische beschrijving van de Nederlandse steden en dorpen op zakformaat, met het beroemde werk van de Italiaanse reiziger Guicciardini als basis (eerste druk uit 1567). In het tweede deel een beschrijving van Gouda (p. 221-235) . Deze uitgave is de laatste in een reeks Guicciardini-uitgaven, maar wordt vaak op de naam gezet van de uitgever, Van Meurs. Tekst compleet, titelgravures (beide uit 1660) – ook vervaardigd door J. van Meurs – nog aanwezig. Op één na (de stad Limburg) zijn alle plattegronden – ook die van Gouda – verdwenen. Enkele bladzijden losgeraakt bij verwijderen platen. Originele perkamenten spitselbandjes, waarvan het eerste deel wat vuil en handgeschreven titel vervaagd. Bandje tweede deel gaaf, met op de rug in heldere letters “Guicciardini II”, met met later hand vaag “Beschrijving der Nederland”. In heerste deeltje eigendomsinschrijving: H. de Jong bij erffenis van vader B. de Jong. 1808”).
DIRCK DONCKER, Publius Virgilius Maroos. Twaalf boekken van Aeneas, vertaald, in Nederlands gedicht, met ’t zelfde getal der regelen, [orn.] TotGouda, gedrukt by Kornelis Dyvoort, stadts drukker, in ’t vergulde A, B, C. In ’t jaar 1663, 4o, [xxii]+300+[iv] p.
(In fraaie perkamenten band, met ornament; titel in handschrift op de rug “Doncker, Virgilius, Maroos Aeneas”. In hetzelfde handschrift “56 G” . Op schutblad eigendomsinschrijving “Mr. Joosten. Werd op 7 november 1896 op een verkooping bij Boom gekocht door” [rest uitgegumd]. Opdracht in Latijn van de auteur aan mr. Jacob Bonser, lid van de Goudse vroedschap. Verder lofdichten van R.A. Persyn, H. Bruno, H. Nierop J.C., D. Traudenius, J. Heinsius, Christoffel Pierson, D. Verwey, P. Crabeth, Johannes Reyneri fil. Cools. Met portret van Virgilius van de hand van Chr. Pierson en H. Bary; Zie over dit en ander werk van Doncker:Paul H.A.M. Abels,‘Dirck Doncker in het licht gezet’, in: Tidinge van Die Goude. Tijdschrift Historische Vereniging Die Goude30 (2012)53-58)
PETRUS SCRIVERIUS, Het oudeGoudtschekronycxken, of historie van Hollandt, Zeelandt, Vrieslandt en Utrecht. Op nieus oversien en verbetert. Alsmede met een byvoeghsel en toet-steen vermeerdert. Met der graven afbeeldinge in ’t kooper verçiert. [orn.], T’Amsterdam, by Ian Hendricksz Boom, Ioost Pluymer en Casparus Commelijn, anno 1663, 4o, [i]+[v]+280 p.
(Het Gouds kroniekje, met levensschetsen van de achtereenvolgende graven en gravinnen van Holland, dankt zijn naam aan het feit dat het voor het eerst in druk werd uitgegeven inGouda in 1478. Met 36 portretgravures ten voeten uit, plus frontispice. Gaaf boekblok. Met versleten 18de-eeuwse zogeheten burgemeestersband. In deze uitgave loopt de reeks door tot koning Philips II, als graaf Philips III genoemd).
O[LFERT] D[APPER],Historische beschryving der Stadt Amsterdam: waerin de voornaemste geschiedenissen (na een kort verhael van gansch Hollant en d’omleggendedorpen, als ambachts-heerlijkheden, onder deze stadt gelegen) die ten tijde der Herdoopers, Nederlantsche beroerten, en onder Prins Willems, de tweede, stadt-houderlijke regeering, hier ter stede voor-gevallen zijn, verhandelt, en al de stads gemeene, zoo geestelijke als wereltlijke gebouwen, in meer als tzeventigh kopere platen, met haer nevenstaende beschrijving, vertoont worden, t’Amsterdam by Jacob van Meurs, boekverkooper en plaetsnijder in de Nieuwestraet, in de Stadt Meurs. Anno 1663, sm. fol., [x] + 1-48, (8), 49-152, 145-152, 145-456, 449-456, 449-456, 449-552 (=600) + [lxxxiv] p.
(Zeventiende-eeuws geschiedwerk van de lutheraan Olfert Dapper (1635/6-1689) over Amsterdam, gebonden in fraaie blindgestempelde varkensleren band uit de vroege zestiende eeuw, met restanten van koperen boekklampen; titelpagina en opdracht aan burgemeester Kornelis Witsen (gedateerd 30-9-1663) los, ingescheurd en rafelig; frontispice en alle gravures van J. Veenhuyzen ontbreken, met uitzondering van de gravure van het rasphuis in de tekst. Tekst compleet, inclusief korte beschrijving van de eilanden Urk en Emmeloord(p. 545-552). Achterin register en naamlijsten van stadsbestuurders door de eeuwen heen, met lege kolommen ter aanvulling na 1663)
ARNOUT VAN GELUWE, Zee-brandt om te verdrijven alle de archlistighe zeemonsters, die de onnoosel visschen uyt het Net Petri soecken te rooven, om in het Noorde-brack van de Helsche
kolcken te sleypen: oft een schrift-matighe verdedinghe van het Catholyck Memorie-boeck. Teghen Pieter Cabeljaus Nieuw-ghereformeerde Memorie-boeck, waerin dat alle de Schriftuer-plaetsen met al Cabeljaus sterckste argumenten aerdigh teghen hem om-ghekeert worden, soodat hy door sijn eyghen wapens overwonnen is, T’Antwerpen by Michiel Cnobbaert, voor den autheur tot Gent, Anno 1663, 4o, [i]+[xviii]+479+[viii]p.
[ARNOUT VAN GELUWE], Catalogue ende vervolgh van alle de principaelste reformateurs ofte voor-loopers des groeten Antichrist, die van Christus tijden tot het iaer 1661 toe uyt den put des afgronts van tijdt tot tijdt opghekomen sijn, om de algemeyne Catholijcke Kercke (soo sy sottelijck meynden) te reformeren, doch al te vergheefs, waer in dat seer kort ende bondich aenghewesen wort, in welck iaer ende onder wat paus ende keyser dat elck monster van den natuere sijn nieuw-ghereformeerde kraem heeft beginnen voor te stellen, met een klaere onderscheydinghe wat dat elcken hooft-aerts-ketter in ’t bysonder gheleert heeft, seer curieus ende vermakelijck voor alle lief-hebbers [DM] Te Ghendt, ghedruckt voor den autheur by Maximiliaen Graet in den Enghel 1663, 4o, [xiv]+80 p.
(Aanval van lekenpolemist Arnout van Geluwe “onghestudeerden Vlaemschen Boer, gheboortigh tot Hardoye” op de gereformeerde dominee Cabeljau en verdediging van het Catholyck Memory-Boeck van Arnout Kievit. Met afbeelding van een kabeljauw-vissende arend. In perkamenten band samen gebonden met een aanval van dezelfde Van Geluwe op alle ‘ketters’ die de rooms-katholieke kerk hadden ondermijnd tot 1661 Met opdracht aan de abt van Grimberghe van de auteur. Met afbeelding van de betreffende abdij. Titelblad met fraai drukkersmerk met een engel, die een tekstlint in de hand houdt met de tekst “Angelis suis mandavit de te Psalm 90”.
ARNOUT VAN GELUWE, Zee-brandt om te verdrijven alle de archlistighe zeemonsters, die de onnoosel visschen uyt het Net Petri soecken te rooven, om in het Noorde-brack van de Helsche kolcken te sleypen: oft een schrift-matighe verdedinghe van het Catholyck Memorie-boeck. Teghen Pieter Cabeljaus Nieuw-ghereformeerde Memorie-boeck, waerin dat alle de Schriftuer-plaetsen met al Cabeljaus sterckste argumenten aerdigh teghen hem om-ghekeert worden, soodat hy door sijn eyghen wapens overwonnen is, T’Antwerpen by Michiel Cnobbaert, voor den autheur tot Gent, Anno 1663, 4o, [xviii]+479+[x]p.
(Aanval van lekenpolemist op het Memorieboek van een gereformeerde dominee. Perkamenten band, met rugtekst “Vlaamsen boer”. Eigendomsstempel op achterzijde titelblad Albertinum Nijmegen, schutbladeren ontbreken, achterin vochtvlekken, boekblok enigszins los in de band (“With printers mark of Maximiliaen Graet of Gent. Binding soiled & stained. Paper dampstained. Partly loose).
[ARNOUT VAN GELUWE], Catalogue ende vervolgh van alle de principaelste reformateurs ofte voor-loopers des groeten Antichrist, die van Christus tijden tot het iaer 1661 toe uyt den put des afgronts van tijdt tot tijdt opghekomen sijn, om de algemeyne Catholijcke Kercke (soo sy sottelijck meynden) te reformeren, doch al te vergheefs, waer in dat seer kort ende bondich aenghewesen wort, in welck iaer ende onder wat paus ende keyser dat elck monster van den natuere sijn nieuw-ghereformeerde kraem heeft beginnen voor te stellen, met een klaere onderscheydinghe wat dat elcken hooft-aerts-ketter in ’t bysonder gheleert heeft, seer curieus ende vermakelijck voor alle lief-hebbers [DM] Te Ghendt, ghedruckt voor den autheur by Maximiliaen Graet in den Enghel 1663, 4o, [xiv]+80 p.
(Aanval van lekenpolemist op alle ‘ketter’ die de rooms-katholieke kerk hadden ondermijnd tot 1661 Met opdracht aan de abt van Grimberghe van de auteur, die zich in de ondertekening “Aernaut van Geluwe” noemt, gedateerd op 20 april 1661. Titelblad met fraai drukkersmerk met een engel, die een tekstlint in de hand houdt met de tekst “Angelis suis mandavit de te Psalm 90”. Op keerzijde titelblad een eigendomsinschrijving in oud handschrift, waarvan de inkt door is gedrukt op de voorzijde. Die is van de hand van Ian Boors uit Ambij. Op binnenzijde voorplatten exlibris van Robert van Drooge. Sleets exemplaar, waarvan het kartonnen voorplat en het eerste blad los ligt; rest van de binding is erg zwak. Aan het eind van het voorwerk ontbreken twee bladen (4 pagina’s) van de lofdichten. Het eigenlijke werk is compleet. Alleen het laatste blad een klein gaatje met daardoor enig tekstverlies. Platten deels gemarmerd).
THOMAS VAN KEMPEN, De vier boeken der naarvolging Christi. In Duits gerymt door J. Bouckart. [dm] t’Amsterdam by Jacob Lescailje, boekverkooper op de Middeldam, naast de Vismarkt, 1663, 4o, 294 + [ix] p.
GEEXTRAHEERDE ARTICULEN uyt het Tractaet van vriendtschap, confoederatie, navigatie, commercie ende marine, geslooten tusschen den koningh van Vranckrijck ende de heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden binnen Parijs den seven-en-twintighsten april 1662 [vignet], in ’s Graven-hage, by Hillebrandt van Wouw, ordinaris drucker van de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, anno 1663. Met privilegie, 17 p.
(Knuttel 8740. In fraai kartonnen band).
DESIDERIUS ERASMUS VAN ROTTERDAM, Colloquia familiaria. Dat is, gemeensame t’samenspraken. Waerby op nieus gevoegt is Dulce bellum inexpertis, dat is: Den krijg is den onversochten soet: als ook Sileni alcibiadis, of Schijn bedriegt. Noch sijn hier achter by gedaen de verklaringen van tien spreekwoorden, nevens een Brief aen Christianus Lubescenses en een Oratie aen Adolph, prince van Verrona. In alle welke voortreffelijk, scherpsinniglijk, verstandelijk, vermakelijk, so wel in de theologie, philosophie, als poëtische en andere aerdige en genoegelijke redenen worden voorgestelt, op-gelost, en beantwoort [Orn.] Tot Utrecht, gedrukt ter druckerije van Gysbert van Zyll, boekverkoper op de Ganse-markt, in ‘sKonings-Bijbel, 1664, fol., [xix]+760p.
(Nederlandse vertaling van diverse teksten van Erasmus. Frontispice ontbreekt, evenals de schutbladen. Voor het overige complet, inclusief het portret van Erasmus. In originele, vervuilde perkamenten band. Boekblok deels los van de band).
JOHANNES BUCHLERI, Thesaurus elegantiarum Aldi Manutii prorsus novo, eoque aptissimo ordine, in usum omnium politæ &copiosæ orationis studiosorum distributes. Adiecta interpretation Germanica & Gallica correctiore. Cum duplici indice, Germanico & Latino [orn.] Coloniæ Agrippinæ sumptibus Iodoci Kalcovii, Anno 1664, 16o, [xxii]+347+[lix] p.
JOHANNES BUCHLERI, Elegantiarum centum et undesexaginta regulæ: lectissimis scriptorium Maxime Ciceronis exemplis illustratæ omnibus eloquentiæ candidatis apprimè oblervantu necessariæ [Orn.] Coloniæ Agrippinæ apud Iodocum Kalcovium, Anno 1657, 16o, 170p.
(Twee bibliografische werkjes; het eerste over de drukken van de Venitiaanse drukker Aldus Manutius en het tweede over werken van Cicero. Door veelvuldig gebruik sleets origineel bandje met omslaand perkament en sporen van sluitlintjes. Twee bibliotheekstickers op de rug (53 B 211). Veel peninschrijvingen van eigenaars op eerste schutbladen: “Johannes Carcelius de Dornick ex Lack Hasselt (?) secundary d’Embrick” en van Reinerus Joannes Theodorus de Dornick).
G[UILLAUME] D[E] S[WAEN], Den singende swaen: dat is, den Lof-sangh der Heyligen, die als Singende Swaenen, de dood blygeestigh hebben ontfangen. Gemaeckt door G.D.S. [IHS-vignet], T’Antwerpen, by Arnout van Brakel, op de Wijngaert-Brugge, in de Wijngaert-Poorte, 1664, 8, [xiii]+602+]xiv] p.
(Antwerpse tweede druk van de liederenbundel van de Goudse pastoor Willem de Swaen. De eerste druk verscheen in 1655 eveneens anoniem, maar onder een andere titel. Ook in deze druk uit 1664 worden alleen de initialen van de auteur vermeld. Ook het IHS-vignet, met de randwoorden Primus- Principium – Novissus – Et Finis. Met frontispice, gegraveerde door de Goudse graveur Reijnier van Persijn (1614-1668), met een harp spelende zwaan die vanuit de hemel een lauwerkrans krijgt aangereikt. De tekst boven en onder de gravure is anders dan die in 1728. Op de keerzijde niet de oorspronkelijke approbatie uit 1654, zoals in de derde druk, maar een nieuwe uit 1663. Met liederen op vele heiligen, stichters van kloosterordes, pestliederen en verschillende liederen die verwijzen naar Gouda: Sint Jan Baptist. Den Voorloper Christi, Patroon van de Wydberoemde Kerk der Stad Gouda (24 juni); S. Jacob den Meerder, Apostel, 25 july De Goudse Jaarmarkt; Sint Jans Onthoofdinge. Van Ouds Goudsche Kerkmis (29 augustus) en een Eer-dicht, en lof-zang van de vermaerde stad Gouda. Verder liedjes voor de klopjes of
geestelijke dochters: Nieuwe-Jaars-Gift aan de Geestelyke Maagden, die de Blom en ’t Cieraad zyn, van de H. Kerk en Sinte Thecla, Maget en Martelaresse: ’t eerste Klopje van den Apostel Paulus. Verder liedjes voor Hollandse heiligen: voor Sinte Geertruyd van Oosten uit Delft, voor Sinte Sura, patrones van Dordrecht, voor Sint Lidewyn, Maget van Schiedam en S. Margareta, Maget en Martelaresse, Patrooners van Woerden. De liederen zijn op de melodie van destijds populaire volksliedjes geschreven, de eerste strofe voorzien van notenbalken. In originele – gewreven – geblindstempelde lederen band met IHS-opdruk, met restanten van twee boekklampen van koper en leer. Voorste schutblad los, met daarop eigendomsinschrijving: “Dit boek hoordt toe Agata van der Lelij” (waarschijnlijk de dochter van Willem van der Lelij uit Delft, geb. 1744). Schone druk, met alleen aan het eind miniem wormgaatje. Zie over de auteur en zijn boek: Paul H.A.M. Abels,Den Singende Swaenals kerkpolitiek instrument, in: Tijdschrift voor Nederlandse Kerkgeschiedenis17 (2014) 28-36).
PHILIPPUS VAN LIMBORCH, Lyk-predikatie over het salig afsterven van den Eerwaerdigen en seer Godtvruchtigen D. Joannes Ouwens, getrouw dienaert Jesu Christi in de Remonstrantsche Gemeente tot Gouda. Godtsaliglijk in den Heere ontslapen den 19en iunij 1664 [Orn.] Tot Gouda, gedrukt by Cornelis Dyvoort, boekverkooper, woonende in ’t vergulde ABC 1664, 4o, 36p.
(Van Limborch was zijn medebroeder in Gouda en zou later hoogleraar worden aan het Remonstrants Seminarie. Opnieuw gebonden met linnen rug en gemarmerde platten.)
KEUREN ENDE ORDONNANTIEN van het Hooge-Heemraetschap van Rhynlandt. Gemaeckt by Dijckgrave ende Hooge-Heemraden desselven landts [DM] Tot Leyden, gedruckt ten beveele van de voornoemde Dijckgrave, ende Hoog-heemraden, by de weduwe ende erfgenamen van Johannes Elsevier 1664, 4o, [ii]+454+[xxiii]+455-847 (keuren in oud handschrift toegevoegd; gevolgd door 74 lege pagina’s)+[xviii]p. (register in handschrift op handschriftdeel; gevolgd door 25 blanco pagina’s)
(Werkexemplaar van het Hoogheemraadschap Rijnland in originele perkamenten spitselband. Het Hoogheemraadschap Rijnland – dat al bestaan sinds de dertiende eeuw en in Leiden kantoor houdt – strekt zich vanaf Gouda (waar zich één van haar vier boezemgemalen bevindt) noordwaarts langs de Gouwe uit tot aan Aalsmeer, Amsterdam en de Haarlemmermeer. Diverse keuren hebben betrekking op Reeuwijk, Waddinxveen, Boskoop en Alphen. Op het voorplat klein rond stickertje met signatuur; op de rug in oud handschrift “Keuren van het Hooge Heemraetschap van Rynlant” en met latere hand “1664” en het getal
113. Na het gedrukte deel zijn de keuren vanaf 1664 tot 1767 in zeer regelmatig handschrift in het boek ingeschreven en op het eind is op deze keuren weer een register gemaakt. Zonder schutbladen. Titelgravure met het wapen van het hoogheemraadschap. Op titelpagina rechts bovenin stempeltje met de tekst :Hoogheemraadschap Delfland”. Eerste paar pagina’s aan de rand wat sleets door gebruik. Rug in midden gebroken, maar stevig in de band. Op laatste pagina eigendomsinschrijving van “Jelle en Alie Vinke Kaspersma 4 juli 2014 Amsterdam” en bedrag 950,-.)
[RAVESTEYNBIJBEL] BIBLIA, dat is de gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments, T’Amsteldam gedruckt by d’erfgenamen wijlen Paulus Aertsz. van Ravesteyn, Anno 1664, fol. [xx] + 302 + [ii] + 134 fol.
HET NIEUWE TESTAMENT,ofte alle boecken des Nieuwen Verbondts onses Heeren Jesu Christi. [dm] T’Amsteldam gedruckt by d’erfgenamen wijlen Paulus Aertsz. van Ravesteyn, Anno 1664, fol. [xi] + 164 fol.
DE BOECKEN GENAEMT APOCRYPHE. T’Amsteldam gedruckt by d’erfgenamen wijlen Paulus Aertsz. van Ravesteyn, Anno 1664, fol. [iv] + 66 fol.
(Statenbijbel; band gerestaureerd; met de zes kaarten van Nicolaes Visscher: Wereldkaart (‘Kort en klaer vertoogh der landtschappen des wereldts’), het paradijs (‘Verklaringe over de geographische beschrijvinge des Paradijs’), de uittocht (‘Perigrinatie ofte veertich-iarighe reise der kinderen Israëls’), Jeruzalem, het Joodsche Landt en de reizen van de Apostel Paulus. Bladen met vlekken in marge en benedenrand (bladspiegel grotendeels gaaf); enkele kaarten gerestaureerd met Japans papier). In andere handen overgegaan in 2016.
Deze oude wereldkaart was een onderdeel van het boek Genesis. De titel in de bovenrand verklaart trots dat de kaart “de wereld laat zien zoals hij is, geheel up-to-date gebracht en in het licht gegeven”. In de rand rond de wereldkaart vinden we exotische taferelen. Krokodillen, leeuwen, draken en olifanten. De vier bekende continenten worden verbeeld door dames die al of niet de scepter zwaaien. Later moest Visscher deze kaart herzien onder druk van de voorgangers van de Protestantse Kerk. Ze wilden afbeeldingen met minder bloot. Dat leidde immers teveel af bij het Bijbellezen.
Detail van de Paradijskaart van Visscher
JOANNES BAPTISTA VERJUYS, Pastorale missionarium cum resolutione casuum in missionibus apud hæreticos & alibi occurrentium [DM] Bruxellis, ex typographia Balthasaris Vivien, sub signo boni pastoris, 1664, 8o, [xix]+541+[i]
(Oplossingen voor problemen die zich voordoen bij het missiewerk onder ‘ketters’. Verjuys (1610-1667) was lid van de orde der predikheren (dominicaan). Drukkersmerk met afbeelding van de Goede Herder. In originele spitselband met omslaand perkament. Titel in vervaagd oud handschrift op de rug. SJH).
JACOBUS LOBBETIUS, Tractatus ascetici de virtutibus ex norma adhortationum. Quæ concionatoribus, & vitæ spiritualis magistris utilem atque uberem, materiam subministrent [DM] Leodii, ex officina typographica Jo. Mathiæ Hovii, ad insigne Paradisi Terrestris, 1664, 4o, [xx]+460+[ix] p.
(‘Verhandeling van een asceet over de deugden van de vermaningen, die nuttig en ruimschoots materiaal leveren aan predikers en leraren van het geestelijk leven’. Geschreven door de uit Luik afkomstige jezuïet Lobbetius (1592-1652). In gave spitselband met omslaand perkament. Gemarmerd op snee. Titel in oud, kriebelig handschrift op de rug. Fraai drukkersmerk. SJH).
BERNHARD VAN ZUTPHEN, Practycke der Nederlansche rechten van de daghelijcksche soo civile als criminele questien [afb. rechtszaal] Tot Leewarden, by Dominicus Lens, boeckvercooper woonende op de brede-sijde van de nieuwestadt, 1664, 4o, [vi]+640p.
(Juridisch handboek. De auteur was advocaat bij het Hof van Utrecht. In originele perkamenten spitselband. Titel in oud schrift op de rug is vervaagd, net als bibliotheeksticker. Rechterbenedenhoek voorplat en onderkant rug licht beschadigd. Op schutblad eigendomsinschrijving van “Rutgerus”. SJH).
OPENHERTIGH DISCOURS, tusschen een regent, capiteyn, en koopman over de tegenwoordige gelegentheyt der saken des vaderlants [Afb.] Ter Gouda, by Cornelis Teunisz., boekverkooper aen de Marct, 1665, 4o, 10p.
(Knuttel 10003. Enige bekende werk van deze boekverkoper. Wellicht betreft het een gefingeerd adres en is het pamflet elders gedrukt; ook de aanduiding ‘Ter Gouda’ is immers ‘onGouds’. In eenvoudige papieren omslag ).
OPMERKELYK VERTOOGH. Hoe voor deezen, de voornaamste moogentheeden van Europa haar teegens alle reeden, en billikheyd hebben verbonden, om, de Republyke van Venetie te bedreven. Hoe ze de zelve Republijke is overvallen, voor naamlijk van de Françoysen, haare schynvrunden. Ende in wat ongelegentheyd de Venetianen, door ’t verlies van de eerste batalje, zijn geraakt. Als meede een ernsige brief aan den Heer ammiraal Opdam geschreeven [Orn.] Tot Amsteldam gedrukt by Gillis de Hooftbreeker, woonende op de Kolk, 1665, 4o, [xv] p.
(Knuttel 9118. Met eenvoudige blauw-papieren omslag).
JACOB CATS, Alle de wercken, zoo oude als nieuwe, van de Heer Jacob Cats, Ridders, oudt Raedt-pensionaris van Hollandt, etc. vermeerdert met des autheurs tachtigjarigh leven en bedenckingen op Zorgvliet, t’Amsterdam, by I.I. Schipper, op de Keysers-gracht, 1665, 4o, [x]p.
JACOB CATS, Sinne en minne-beelden [zonder impressum], 4o, [vii]+120 p.
JACOB CATS, Self-stryt, dat is onderlinge worstelinge van goede en quade gedachten [zonder impressum], 4o, [xviii]+32p.
JACOB CATS, Toneel der mannelicke achtbaerheyt, aen-gewesen in de voor-sprake, tegen-sprake, en uyt-sprake, over de weygeringe van de Koninginne Vasthi, aen de gesanten des Konincks Assuerus. Tot verbeteringe van de huys-gebreken deser eeuwe [zonder impressum], 4o, [iii]+15+[vii] p.
JACOB CATS, Houwelick, dat is, Het gantsche beleyt des echten-staets. Afgedeylt in ses hooft-stucken, te weten Maeght, Vryster, Bruyt, Vrouwe, Moeder, Weduwe. Behelsende mede de mannelicke tegenplichten [Gravure], t’Amsterdam, by I.I. Schipper, op de Keysers-gracht, 1664, 4o, 45p.
(De delen over de Maeght en de Vryster)
JACOB CATS, Houwelycks derde deel. Zijnde ’t eerste deel van ’t christelyck huys-wyf [gravure], t’Amsterdam, by I.I. Schipper, op de Keysers-gracht, 1664, 4o, p.49-202 +[vii] p.
(met ook het tweede deel en de delen over de moeder en de weduwe, zonder afzonderlijk titelblad)
JACOB CATS, Galathea, of herders minneklacht: mitsgaders klagende maegden, en raet voor deselfde. Neffens andere stichtelijcke gesangen en geestelijcke gedichten [zonder impressum], 4o, 36p.
JACOB CATS, Spiegel van den ouden en nieuwen tijdt [zonder impressum], 4o, [vi]+175p.
JACOB CATS, ’s Werelts begin, midden, eynde, besloten in den trou-ringh, met den proef-steen van denselven [gravure], t’Amsterdam, by I.I. Schipper, op de Keisers-gracht, 1664, 4o,[xi]+278p.
JACOB CATS, Ouderdom, buyten-leven en hof-gedachten op Sorghvliet [zonder impressum; op frontispice: t’Amsterdam, by Ian Iacobsz. Schipper, anno 1665], 4o, [viii]+76+32p.
JACOB CATS, Invallende gedachten, op voorvallende gelegentheden [zonder impressum], 4o, [iv]+26p.
JACOB CATS, Koninglicke harderin, Aspasia, bly-eyndigh spel. Vertoont op d’Amsterdamse Schouburgh, 1656 [zonder impressum], 4o, [iv]+26p.
JACOB CATS, Afbeeldinge van ’t huwelick, en ‘tgeen daer ontrent is, onder de gedaente van een fuyck [zonder impressum], 40, 10p.
JACOB CATS, Doodt-kiste voor de levendige, of sinne-beelden uyt Godes Woordt; aenwijsende de kortwijligheydt, ydelheydt ende onseeckerheydt van ’t menselick bedrijf [zonder impressum], 4o, 81p.
(inclusief J. Cats, Tachtig-jarigh leven, huyshoudinge en bedenkingen op Sorgh-vliet)
(Dit is de derde druk van het verzameld werk van Cats, in kwarto uitgegeven. De band bevat twaalf afzonderlijk genummerde delen. De eerste druk verscheen in folio-formaat bij dezelfde Jan Jacobsz Schipper. Daarna volgde een eerdere kwarto-uitgave, in 1659 in Dordrecht en Utrecht bij Jacobus Savry en Herman Specht. In 1661 was verder al een ongewijzigde herdruk van deze editie bij Schipper verschenen. De vele tientallen platen uit de folio-uitgave zijn, enkele uitgezonderd, verkleind in deze editie opgenomen. In oorspronkelijke leren band. De rug met ribben is flink beschadigd. Bindwerk voorin los van de band. Boekblok hier en daar wat los. Boekenwormgaatjes. Voorin en achterin zijn pagina’s gehavend. Ook sommige bladzijden in het binnenwerk. Enkele gerestaureerde bladen. Titelpagina ontbreekt. Van het voorwerk ontbreken verder 6 (uiteindelijk 4) bladzijden, want een blaadje uit het voorwerk met een lofdicht in het Latijn van Barlaeus is achterin geplakt, tussen de twee laatste bladzijden van Ouderdom etc. Verder ontbreken p. 17-18 van Self-stryt. Eigendomsinschrijving “H. Steunenberg”).
PETRUS MARCHANT, Cophini fragmentorum panis Verbi Dei, collecti ex concionibus [DM] Gandavi, typus Maximiliani Graet, ad signum Angeli, 1665, 4o, [xvi]+834+[lxxiv] p.
(Pierre Marchant (1585-1661) was schrijver van theologische werken en religieus hervormer in Vlaanderen. In 1618 werd hij benoemd tot gardiaan van Gent. In 1639 werd hij generaal-overste van de minderbroeders in Duitsland, de Nederlanden Groot-Brittannië en Ierland. Hij was de broer van James Marchant, die de bekende Hortus Pastorum schreef. In gave perkamenten spitselband, met vervuilde rug en titel in oud handschrift op de rug. SJH).
JOHANNES NADASIUS [JÁNOS NÁDASI], Annus dierum memorabilium societatis Iesu, sive commentaries quotidianæ virtutis, notabilem unius, vel plurium in Societate vita functorum, virtute quapiam insignium memoriam in menses diesque quibus obiêre partitè distributam complexus [DM-IHS] Antverpiæ, apud Iacobum Meursium, anno 1665, 4o, [ix]+373+[xvii] p.
(‘Een jaar van gedenkwaardige dagen van de Sociëteit van de Jezuïeten, of herdenkingen van de dagelijkse deugden en het opmerkelijke leven van ordeleden’. Nádasi (1613-1679), een Hongaarse jezuïet, schreef meerdere van deze naamregisters, met alle activiteiten van individuele medebroeders in het betreffende kalenderjaar. In band met – deels gekruld – omslaand perkament; klein scheurtje boven aan de rug. Titel in vervaagd handschrift op de rug. SJH).
TRACTAET VAN VREEDE, den achthienden aprilis 1666 binnen de Stadt van Cleve ghemaeckt ende gheslooten, tusschen de Hoogh Mogende Heeren Staten Generael ter Vereenighde Nederlanden ter eenre, ende den Heere Bisschop van Munster rwe andere zyde [DM] In ’s Graven-hage, by Hillebrandt van Wouw, ordinaris drucker van de Ho. Mogende Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden Anno 1666. Met privilegie, 4o, 16p.
(Verdragstekst die een eind maakte aan de eerste Munsterse inval in de oostelijke Nederlanden).
ADOLPHUS BRACHELIUS, Historia Nostri Temporis, dat is, Geschiedenis onses tijdts. Beginnende met het jaer 1618, en vervolght tot het jaer 1654. Uyt de Latijsche in de Nederduytsche Tael overgezet door L.v.B. [Orn.] t’Amsterdam, by Samuel Imbrecht, boeckverkooper in de Raemsteegh, anno 1666, 8o, [xvi]+648p.
(Geschiedschrijving vanuit katholiek perspectief. De auteur, Adolf Brahel, was jezuïet in Keulen en kapelaan van de Stiftskirche van Sint-Cunibert. Met fraaie titelgravure. De portretten zijn uit dit boek verwijderd, doch de tekst is compleet. Laatste pagina’s afgesleten. Enkele vochtringen. In originele perkamenten (omslag)band; rug losgekomen van de band. Op de rug in oud handschrift: “Geschiedenis van de jaren 1617-54 door Adolf Brachelius, Jezuïet te Keulen”. Op schutblad eigenaarsstempel van Bernard sJarts, postbeambte ‘s’Hertogenbosch).
JOANNE LINDEBORN, Scala Jacob. Virginibus Deo com proposito perpetuæ continentiæ in secolo famulantibus applicate [DM] Antverpiæ, prostant apud Joachimum à Metelen, anno 1666, 8o, [xxii]+352+[i] p.
(Lindeborn, die pastoor was in de Sint-Nicolaaskerk te Utrecht van 1656 tot zijn overlijden in 1697, richtte geeft in dit boek over de Ladder Jacobs aanwijzingen voor een vroom leven aan zogeheten klopjes. Deze ongehuwde vrouwen leefden een geestelijk leven in de wereld en werden ook wel geestelijke dochters genoemd. Dit was een typisch Nederlands verschijnsel dat ontstond nadat alle kloosters bij de doorvoering van de Reformatie waren gesloten. In 1670 verscheen van dit werk een Nederlandse vertaling: De Leeder Jacobs, der Maegden, die Godt van eeuwige reinigheit in de weereld dienen. In originele, maar sleetse, perkamenten band, die aan de randen rafelig is en omgekruld. Boekblok is gaaf, met uitzondering van enkele wormgaatjes. SJH).
PIERRE LE JOLLE, Description de la ville d’Amsterdam, en vers burlesques. Selon la visite de six jours d’une semaine [Orn.] A Amsterdam, chés Jaques le Curieux, l’an 1666, 12o, [xi]+317p.
(Enige druk van een burlesque beschrijving van Amsterdam in dichtvorm. Le Jolle was geboren te Dieppe in 1630, maar vestigde zich later – onder druk van geloofsvervolging – in Amsterdam, waar hij in 1658 in het huwelijk trad. Het boekje is opgedragen aan de “tres-vilains, tres-sales, tres-lourds, tres-mal-propres & tres-ignorants messieurs les boueurs et cureurs des canaux d’Amsterdam” (de zeer ondeugende, heel vieze, heel zware, heel onreine & heel onwetende heren aaseters en schoonmakers van de grachten van Amsterdam). De tekst bestaat uit een gedicht waarin, in zeven dagen, de bezienswaardigheden van Amsterdam worden bezocht, waaronder de bibliotheek van de Illustre School van Amsterdam, waarbij een groot aantal auteurs wordt aangehaald. De drukkersnaam is een pseudoniem, wellicht van P. Warnaer of A. Wolfgang. In bijzonder fraai halfleren bandje, met goudversiering, rood titelschildje en jaartal 1666 in een zwart strookje op de rug. Rood op snee, een driekleurig leeslintje en gemarmerde platten; voorzijde bruin, binnenzijde rood. Mist frontispice. Titelpagina half los. Met ingeplakt exlibris: “Bibliothecæ de Don Joannes Baptista Moens, natus anno 1833”. Hij staat in België bekend als de vader van de filatelie. Op volgende schutblad een ingeplakt drukkersmerk van Joannes Maire met ‘Batavier en soldaat met Leidse sleutels’ en als randschrift de tekst Invicta conciordia).
PERPETUEEL EDICT en eeuwigh durende Wet. Tot voorstant van de vryheyt, mitsgaders tot conservatie van de eenigheyt en van de gemeene ruste van den Lande van Holland en Westvrieslandt [wapen van Holland], In ’s Gravenhage. By de Erfgenamen van wylen Hillebrant Jacobsz van Wouw, ordinaris druckers van de Edele Groot Mog. Heeren Staaten van Holland en Westvriesland, anno 1667, 4o, 8 p.
(Niet in Knuttel. Wapen van Holland donker afgedrukt. Zeer stevig papier).
DIRCK VAN BLEYSWIJCK, EVERTSZOON, Beschryvinge der stadt Delft, betreffende desselfs situatie, oorsprong en ouderdom, opkomst en voortgangh, vermeerderinge van vryheydt en jurisdictie, domeynen en heerlijckheden, mitsgaders de stichtingen van alle hare publijcke gebouwen, ende wel insonderheyt de so menigvuldige kercken, kapellen, kloosteren, en andere kerckelijcke gestichten van outs aldaer geweest. Voor-af met een korte beschrijvinge van Delflandt, de steden, dorpen en heerlijcke huysen daer onder gelegen. Doorgaens bevestigt met veele oude privilegien, herkomen, handtvesten, brieven, keuren en ordonnantien. [orn.] Tot Delft, gedruct by Arnold Bon, boeckverkooper, op ‘t Marctvelt, 1667, 4o, [lx]+486p.
(Eerste en enige editie van de Delftse stadsgeschiedenis door een telg uit een vooraanstaand regentengeslacht. Platen en vervolg ontbreken. Gave originele perkamenten band. Eigendomsstempel Theologisch College Jezuïeten Maastricht. In 2013 andere handen overgegaan).
DIRCK VAN BLEYSWIJCK, EVERTSZOON, Beschryvinge der stadt Delft, betreffende desselfs situatie, oorsprong en ouderdom, opkomst en voortgangh, vermeerderinge van vryheydt en jurisdictie, domeynen en heerlijckheden, mitsgaders de stichtingen van alle hare publijcke gebouwen, ende wel insonderheyt de so menigvuldige kercken, kapellen, kloosteren, en andere kerckelijcke gestichten van outs aldaer geweest. Voor-af met een korte beschrijvinge van Delflandt, de steden, dorpen en heerlijcke huysen daer onder gelegen. Doorgaens bevestigt met veele oude privilegien, herkomen, handtvesten, brieven, keuren en ordonnantien. [orn.] Tot Delft, gedruct by Arnold Bon, boeckverkooper, op ‘t Marctvelt, 1667, 4o, [xxiv]+891+[lxvii] p.
(Uitgebreide editie van de Delftse stadsgeschiedenis door een telg uit een vooraanstaand regentengeslacht. Gave originele perkamenten band met in handschrift rugtekst “D.V. Bleijswijk, Beschrijving van Delft”. Met frontispice van G. Wingendorp en 3 (van 34) platen van C. Decker. Nog aanwezig zijn uitvouwbare kaarten van Overschie, het graf van Willem van Oranje en het interieur van de Nieuwe Kerk Eigendomsstempel Archief Utrecht; afgeschreven).
JODOCUS VAN LODENSTEYN, Corte aanmerckingen op ‘tgeen hem raakt in seker Bouckje onlangs uit gecomen, onder de naam van Verdeding der Proceduren &c. [Orn] Tot Utrecht, by Henricus Versteegh, boeck-verkoper op de oude Gracht, 1667, 4o, [vi] p.
(De Delftse regentenzoon Jodocus van Lodenstein (1620-1677) werd na een studie theologie in Utrecht en Franeker dominee in Zoetermeer en Zegwaart. In 1650 werd hij beroepen naar Sluis in Zeeland. Drie jaar later kwam hij naar Utrecht. Hij staat bekend als vertegenwoordiger van de zogeheten Nadere Reformatie. Zijn preken waren laagdrempelig en gericht op levensheiliging van de toehoorders. Van Lodenstein staat ook bekend als dichter, vooral door zijn bundel Uyt-spanningen. Hij was bevriend met Anna Maria Schuurman, Jacobus Koeleman en zijn Utrechtse collega Andreas Essenius. Zonder omslag. Enigszins rafelig aan de randen).
ROBERTUS BELLARMINUS, De Vier Uytterste, ghepredickt binnen Loven in ‘t Latijn by den W. Heer D. Robert politiaen Bellarminus, priester ende namaels cardinael der H. R.K. van de Societeyt Jesu. Item een Sermoon van de katijvicheyt der menschelijcker nature. [IHS-vignet], tot Loven, by Ian Maes, voor Nicolaus van Bercule op de Reguliers Bree-straet t’Amsterdam, 1668, 8o, 113p.
(Van oorsprong Latijnstalig werk van de bekende contra-remonstrantse kardinaal Bellarminus, “overgheset in onse Brabantsche tale, tot troost van allen Kersten menschen”.
IOANNES FREYLINCK, Scala Jacob, R.D. Ioanne Lindeborn S. Theol. Baccal. Formato, Virginibus Deo cum proposito perpetuæ continentiæ in seculo famulantibus inscitè applicata [Orn.] Coloniæ Agrippinæ, impressa sumptibus & typis Petri Hilden, anno 1668, 8o, [xlv]+210p.
IOANNES FREYLINCK, Amica dissertatio de spongia Lindebornii felle, et aceto plenam, calamo scriptorto circumposita, ori Christi male applicatam & ab illo primum refutatam, dein etiam à SS. Patribus damnatam [Orn.] Coloniæ Agrippinæ, impressa sumptibus & typis Petri Hilden, anno 1668, 8o, [i]+152p.
(Repliek en dupliek van de Keulse dominicaan Freylink met kritiek op het omstreden kloppenboek van Lindeborn, dat in 1666 in Antwerpen was verschenen. Na kritiek had Linenborn zich bij de Propaganda Fide in Rome moeten verantwoorden, die bepaalde dat het werk alleen in het Latijn zou mogen verschijnen. In 1670 volgde echter een Nederlandse vertaling van zijn ‘Jacobsladder’. In perkamenten spitselband met omgeslagen perkament. Pagina’s met inktvraat. Deels afgesleten rood titelschildje op de rug. Op schutblad eigendomsinschrijving ‘Ex libris J.G.J. Platevoet’. Bibliotheekzegel en -stempel van ‘Bibl. F.F. Min. Capucinorum’).
DANIEL A VIRGINE MARIA, Konste der konsten ghebedt. Oft maniere om wel te bidden besonderlijck ghetrocken uyt de schriften vande H. Moeder Teresa de Iesu [Afb. Maria] t’Antwerpen, by Michiel Cnobbaert, in S. Peeter, 1669, 16o, [xvi]+522+[xvii]p.
(De auteur, die zich bediende van het alias A Virgine Maria, werd in Hamme geboren als Daniël van Audenaerde (1616-1678). Hij was “Provinciaal ende Supprior der Carmelieten genoemt Onse L Vrouwe Broeders tot Brussel”. Hij was onder meer betrokken bij de stichting van het karmelklooster in Boxmeer. In stukgelezen perkamenten bandje. Frontispice en titelpagina ontbreken. Begint met afbeelding van Mater Theresia. Achterin eigendomsinschrijving van Nikolas Offermans. SJH).
CORNELIUS HAZART, Kerckelycke historie van de gheheele werelt, namentlyck van de voorgaende ende teghenwoordighe eeuwe. Inde welcke verhaelt worden de ghelegentheden der Landen, manieren, ceremonien, ende religien der inwoonderen, maer namelijck de verbreydinghen des H. Gheloofs, martelaren, ende andere cloecke Roomsche Catholijcke daeden, inde vier Ghewesen des wereldts, met veele schoone platen verçiert. Derde deel, vervattende de historien van Nederlandt ende Enghelandt [orn.] T’Antwerpen, by Michiel Cnobbaert by het Professen-huys in S. Peeter 1669, fol., [xiv]+246+[iii]+247-455+[xxi] p.
(Los deel van de kerkgeschiedenis van de wereld, over Nederland en Engeland, geschreven door de jezuïet Hazart, bekend om zijn controversegeschriften. In 19de-eeuwse halfleren band, met op de rug in gouden letters “Hazart kerckelycke historie” en deelnummer 3. Bibliotheekstempels van “Bibl. coll. Neom. S.J.” en van Uitzonderlijk fris exemplaar; 38 pagina-grote gravures van A. Lommelin en F. Bouttats: frontispice, portretten van Macarius Simeomo (ambt St. Michiels in Antwerpen, aan wie het boek is opgedragen); Willibrord; (scene met) H. Norbertus; Margaretha van Parma; Granvelle; Leonardus Vechelius, pastoor van Grocum; Nicolaus Picus, ook martelaar van Gorcum; Ioannes Osterwyck, idem; Cornelius Musius, pater S. Agathaklooster te Delft; scene met doden Kartuizers te Roermond; Priester van Oudenaarde worden in de Schelde gegooid; portret Don Juan van Oostenryck; Alexander Farnesius, prins van Parma; Moord op Petrus Lupus in Mechelen; kardinaal Reginaldus Polus; jezuïetenpater Wilhelmus Leeuw (Leonis) uit Holland nabij Antwerpen vermoord; marteldood Cornelis Sylvius; marteldood van Henricus Turch; portret Philips II. In het gedeelte over Engeland: portret H. Augustinus Munnick; portret Thomas More; scene met moord op kartuizers; executie Reginaldus; portret Ioannes Fischerus, bisschop van Rochestre; Ioannes Forest op de brandstapel; portret Queen Mary; executie Margareta Middelton; portret Robertus Personius; Egmondus Campianus; executie drie jezuïeten; onthoofding Mary Stuart; portret Henricus Garnetus, jezuïet; marteldood twee jezuïeten; portret Charles I; ophanging vijf benedictijnen; portret Henricus Mordaeus, jezuïet; portret Chales II).
PETRUS NYLANDT, M. Doctor, De Nederlandtse Herbarius of Kruydt-Boeck, beschryvende de geslachten, gedaente, plaetse, tijt, peffeningh, aert, krachten en medicinael gebruyck van alderhande boomen, heesteren, boom-gewassen, kruyden en planten, die in de Nederlanden in ’t wilde gevonden ende in de hoven onderhouden worden. Alsmede de uytlandtsen of vreemde droogens, die gemeenlijck in de apothekers winckels gebruyckt worden. Uit verscheyde kruydt-beschrijvers tot nut van alle natuur-kunders, geneesmeesters, apothekers, chirurgijns en liefhebbers van kruyden en planten, [gravure] t’Amsterdam, voor Marcus Doornick, boeck-verkooper op de Vygen-dam, in ’t Comptoir Inct-vat 1670. [achterin:] t’Amsterdam, gedruckt by Daniel Bakkamude, boeckdrucker, woonende op ’t Rockin, naest de drie Papegaeyen, Anno 1670, 4o, [viii]+342 (-14)+xxiv p.
(Eerste druk van een zeer populair zeventiende-eeuws kruidenboek. Met fraaie gravure op de titelpagina en 146 [van 152] gravures van planten en kruiden. Gehavende parkamenten band, door droogte kromgetrokken en achterzijde los. Op de rug met inkt geschreven: “De Nederduitse Herbarius door P. Nylandt”. Een katern (p.129-142) ontbreekt).
WAARACHTIGE HISTORIEvan ’t geslachte, geboorte, leven, bedrijf, gevangenisse, examinatie, bekentenisse, rechters, proceduren, brieven, laetste woorden en doodt van wijlen den heer J. van Olden-Barnevelt, ridder , Geer van den Tempel, Berkel, Rodenrijs, advocaat en groot-zegelbewaarder van Hollant, etc. Neffens sijn remonstrantie aen haer Ed. Gr. Mog. Alsmede de sententien van J. van Olden-Barnevelt en meer andere gevangenen. De derden druk verbetert, van merckelijcke fouten gesuivert, en vermeerdert met eenige schriften van Jan Vranken, laatst wacht-meester tot Amersfoort en in sijn jonkheit dienaar van sijn Edelheit tot sijne dood, noit te voren gedrukt [orn.] Tot Rotterdam by Jan Heindrikze anno 1670, 8o, [xvi]+654 p.
(In originele perkamenten band met titel in jaartal in handschrift op de rug. Ingebonden met stroken oud manuscript. Met 2 platen en 3 portretten, waaronder een uitvouwbare prent van de executie van Johan van Oldenbarnevelt op het Binnenhof (licht ingescheurd op een vouw). Eigendomsinschrijving, paraaf met datum 18 april 1969).
A[DRIAAN] VLACQ, Tabulae sinuum, tangentium, et secantium, et logarithmi sinuum, tangntium, & numerorum ab unitate ad 10000. Cum methodo facillimâ, illarum ope, resolvendi omnia triangula rectilinea & sphaerica, & plurimas quaestiones astronomicas. Editio ultima emendata & aucta [Orn.] Lugduni, apud Ioannem Thioly, vico mercatorio sub signo Palmae 1670, [achterin: Ex typographia I. Carteron 1670], 8o, 56+[ccci]p.
(Wiskundig werk met sinus- en logarithmentafels van de hand van de Goudse wiskundige regentenzoon Adriaen Vlacq (1600-1667). Samen met de eveneens in Gouda woonachtige en als landmeter werkzame Ezechiel de Decker (ca. 1600-ca. 1646) geldt Vlacq wereldwijd als de bedenker van de eerste volledige logaritmetafel. De eerste editie van dit werk verscheen in 1636. Deze Franse editie verscheen drie jaar na zijn dood in Lyon. Achterin het privilege van de Franse koning. Fraaie frontispice met drie vrouwen en een man, die met wiskundige en astrologische instrumenten en figuren in de weer zijn. Hele werk gedrukt op zeer dun papier, dat licht vochtvlekkerig is. Met moderne, maar fraaie, gemarmerde boekband en tekstschildjes “Tabulae sinuum tangentium” en “1670”).
.
.
[JACOBUS SCEPERUS, Schat-boeck der onderwijsingen voor kranck-besoeckers: en der vertroostingen voor krancken. Niet alleen dienstigh voor siecke-troosters, nemaer oock voor predicanten, proponenten, studenten in de H. Theologie, huys-vaders, zee-vaerende en allerhande staten van menschen [Orn.] Tot Amsteldam, by Johannes Janssonius van Waesberge, boeck-verkoop-er, woonende op het Water in de Pas-kaert, 1670 (titelgravure 1671),] 4o, [iv]+p. 105-523+[xxxiv]p.
(Handleiding voor ziekenbezoekers, geschreven door de rechtzinnige Goudse dominee Jacobus Sceperus. Het boek is in slechte staat; mist titelgravure, titelblad, grootste deel van het voorwerk (19 pagina’s) en de eerste 104 pagina’s van het werk, maar heeft een boeiende geschiedenis. Volgens de vorige eigenaar, de hoogbejaarde J. van der Veen uit Veendam, zou het zijn aangespoeld na de storm en watersnoodramp van november 1776 in de buurt van de Beulakerwiede (Overijssel). Hierbij is het plaatsje Beulake toen volledig verzwolgen. Blijkens een aantekening op een schutblad is het boek ook ooit in het bezit geweest van iemand uit Orange City in de Amerikaanse staat Iowa. Deze kleine stad van nog geen zesduizend inwoners valt bestuurlijk onder Sioux County, indianengebied . Het plaatsje is genoemd
naar stadhouder Willem III van Oranje en is een door Nederlanders in de 19de eeuw gestichte nederzetting. Dat waren families die behoorden tot de orthodox-gereformeerden die zich in 1834 van de Nederlandse Hervormde Kerk hadden afgescheiden. Zij trokken onder leiding van dominee Hendrik Scholte naar Amerika. Van de boekband resten nog een sterk vervuild voorplatten en rug. Meeste bladen nog in redelijke staat, met uitzondering van het register en enkele pagina’s uit het voorwerk met gedichten op Sceperus, geschreven door Gualterus Wiltvang, predikant te Gouderak en de zoon van de auteur, de theologiestudent Jacobus Sceperus junior, later predikant in Reeuwijk).
JOANNES LINDEBORN, De leeder Jacobs. De Maegden die Godt met opzet van eeuwige reinigheit in de weereld dienen toe-gepast. Uit het Latijn door den autheur van nieuws oversien ende verbetert, in het Nederduidsch vertaelt door den Eerw. Heere Adrianus Terlou, beyde Weereldse Priesters [orn.] T’Antwerpen by Michiel Cnobbert voor Joachim à Metelen, anno 1670, 8o, [xxiv]+389+[iv] p.
(Zogeheten kloppenboek, bestemd voor vrouwen in Holland die bij ontbreken van een mogelijkheid in een kloosterleven, een geestelijk leven in de werd wilden leiden. Eigentijdse, overslaande perkamenten band, met op de rug in handschrift”Leeder van Iacob”. Schutblad voorin los waardoor fraai de bindwijze zichtbaar met stroken met middeleeuws handschrift).
JOHN HALES, WALTER BALCANQUAL, LAURENTIUS WOMACHIUS, Korte historie van het Synode van Dordrecht. Vervatende eenige aenmerkelijke en noyt voor-henen ondekte bysonderheden: begrepen in brieven van Mr. John Hales; en Dr. Walter Balcanqual, van den Koning van Groot-Brittannie gesonden op de gemelde Synode; gerschreven aen den Heere Dudley Carlton, Ambassadeur des selven Konings aen hare Hoog. Mog.. Vertaelt uyt het Engelsch. Den tweeden druck oversien en bebetert, etc. [Orn.] Ter Goude, by Willem vander Hoeve, woonende in de Peperstraet, 1671, 12o, [xliii]+439+[xvi]p.
(Werkje over de bemoeienis van de Engelse koning Jacobus met de gang van zaken op de Dordtse synode van 1618-1619. De voor-reden zijn op 3-2-1671 geschreven door Philippus van Limborch, hoogleraar aan het Remonstrants Seminarie in Amsterdam en voorheen predikant in Gouda. Toegevoegd is een “Korte overweginge van het Synode van Dordrecht”, een uit het Engels vertaalde tekst van aurentius Womachius. Het boekje werd in Gouda op de persen gelegd bij Willem van der Hoeve, die met grote moeite een drukkerij draaiende wist te houden. Fraai spitselbandje met omslaand perkament; kleine beschadiging aan omslaande rand voorzijde. Titel in oud handschrift op de rug: “Brieven van Hales en” en bibliotheekzegeltje met signatuur).
G[ERAERT] BRANDT, Historie der Reformatie en andre kerkelyke geschiedenissen in en ontrent de Nederlanden. Met eenige aentekeningen en aenmerkingen.[Eerste deel] Naerder oversien, merkelijk vermeerdert en vervolgt tot het jaer 1600. [dm] Tot Amsterdam, voor Jan Rieuwertsz., Hendrik en Dirk Boom, boekverkoopers, 1671, 4o, [xxix] + 848 + 56 + [lii] p.
[Idem], Het tweede deel. Van het jaer 1600 tot het laetste van ‘t jaer 1618 [dm] Tot Amsterdam, voor Jan Rieuwertsz., Hendrik en Dirk Boom, boekverkoopers, 1674, 4o, [xxv] + 996 + [xlviii] p.
[Idem], Het derde deel. [dm] Te Rotterdam. En is te bekomen by Barent Bos, boekverkooper, 1704, 4o, [vi] + 976 + [xlv] p.
[Idem], Het vierde deel. [dm] Te Rotterdam. En is te bekomen by Barent Bos, boekverkooper, 1704, 4o, 1116 + [xxxi] p.
G[ERAERT] BRANDT, Historie van de rechtspleging, gehouden in de jaeren 1618 en 1619 ontrent de dry gevangene Heeren mr. Johan van Oldenbarnevelt, mr. Rombout Hoogerbeets, mr. Hugo de Groot. Nooit te vooren gedrukt. [dm] Te Rotterdam by Barent Bos, boekverkooper, 1708, 4o, [vi] + 269 + [ix] p.
(Vier zwaar gehavende perkamenten banden met ruw geschilderde titel en deelnummers op de ruggen; bij deel IV is bijgebonden Brandts beschrijving van het proces tegen Oldenbarnevelt c.s.. Tekst compleet met alle gravures).
G[ERAERT] BRANDT, Historie der Reformatie en andre kerkelyke geschiedenissen in en ontrent de Nederlanden. Met eenige aentekeningen en aenmerkingen.[Eerste deel] Naerder oversien, merkelijk vermeerdert en vervolgt tot het jaer 1600. [dm] Tot Amsterdam, voor Jan Rieuwertsz., Hendrik en Dirk Boom, boekverkoopers, 1671, 4o, [xxix] + 848 + 56 + [lii] p.
(Los eerste deel van de vierdelige Reformatiegeschiedenis van Brandt. In afwijking van andere edities verschilt deze uitgave
door de aawezigheid van vier afwijkende prenten met randborduren van Erasmus, Paus Adrianus VI, Junius en Cassander). In originele parkamenten band. Eerste katern rechtsbovenaan licht aangevreten en eerste deel vochtvlekkerig).
RICHARDUM ARCHDEKIN, Præcipuæ controversiæ fidei ad facilem methodum redact ac resolutiones theologicæ. Ad omnia sacerdotis munia, præfertim in missionibus, accomodatæ cum apparatu ad doctrinam sacram [DM-IHS] Lovanii, typis Hæred. Bernardini Basii, sub viridi Cruce, 1671, 8o, [x]+510+[viii]p.
[RICHARDUM ARCHDEKIN], De constantia Hiberniæ in religione Romana. Inter persecutions pænè perpetuas, per annos mille ducentos, [Lovanii typis Hæred. Bernardini Basii, sub viridi Cruce, 1671, 8o, [p.61-74]+[i] p.
(Richard Archdekin – ook bekend als Mac Giolla Cuddy – was een Ierse jezuïet, geboren in Kilkenny in 1618, Hij studeerde eerst oudheid en filosofie en trok daarna naar Leuven om theologie te studeren en toe te treden tot de orde van de jezuïeten in 1642 in Mechelen. Hij werd professor in de filosofie, moraaltheologie en de Heilige Schrift en stierf in 1693 in Antwerpen. Veel van zijn werk bevatten anekdotes uit de Ierse geschiedenis, als ondersteuning van voorbeelden voor zijn moraaltheologie. Dit is zijn hoofdwerk, met bijgebonden – zonder titelblad – een studie over de Ierse vasthoudendheid aan het rooms-katholicisme tegen de verdrukking in gedurende 1200 jaar. In bruinleren band beschadigde band. SJH).
CONSTANTIN HUYGENS, Koren-bloemen. Nederlandsche gedichten. Tweede druck. Vermeerdert tot XXVII boecken [DM] t’Amstelredam, by Johannes van Ravesteyn, boeckverkooper en Ordinaris Drucker deser stede, 1672, 4o, [xxviii]+732p.
CONSTANTIN HUYGENS, Koren-bloemen. Nederlandsche gedichten. Tweede deel in XVI boecken [DM] t’Amstelredam, by Johannes van Ravesteyn, boeckverkooper en Ordinaris Drucker deser stede, 1672, 4o, [i]+574p.
(Verzamelde gedichten van Constantijn Huygens (1596-1687), volgens het titelblad Ridder, Heere van Zuylichem, Zeelhem, ende in Monickeland: Eerste Raed en Rekenmeester van Sijne Hoogheit den Heere Prince van Orange. Tweede, uitgebreide druk, verschijnen tijdens zijn leven. Eerste druk is uit 1658. Met portret Huygens, uitvouwbare prent van Hofwijk en uitvouwbare prent van de Zeestraat. In originele perlkamenten band. Auteursnaam en titel in oud handschrift op de – licht vervuilde – rug. Parateksten in voorwerk met lichte vochtvlek. Prenten gaaf).
’T LEVEN EN BEDRIJFvan Mr. Jan van Oldenbarnevelt, nagevolght van Mr. Jan de Wit; beyde pensionarissen van Hollandt en Westvrieslandt. Als vogels van eenderley veeren. Vermeerdert en verbetert [orn.] Gedrukt in ’t gruwel-jaar 1672, 4o, 22 p.
(Knuttel 10433. Met blauwe papieren omslag. Puntgave editie).
OPRECHTE HOLLANDTSE VENEZOEN, met een Witte saus, gebacken in den Haagh [orn.], Gedruckt in ’t jaer 1672, 4o, 4p.
(Knuttel 10611. Satire op de ideeën van Johan de Witt over de Ware Vrijheid; in andere handen overgegaan op 28-9-2021).
DECLARATIE van Sijn Hoogh-Furstelicke Genade, den bisschop van Munster, tegens de Staten Generael van de Vereenighde Nederlanden, aengaende den tegenwoordigen oorlogh [orn.] Gedruckt ende getranslateert na de Hoogduytsche copie, 1672, 4o, 6 p.
(Knuttel 9997. Verklaring van ‘Bommen Berend’ alias ‘Berend de koodeef’, de bisschop van Munster wiens legers samen met de Fransen, Britten en Keulsen de Nederlanden waren binnengevallen. Pamflet gedateerd op 18 mei 1672)
DEN GEVLUCHTEN UYL OF RASENDEN TWENTSCHEN DUYVEL, overgebleven Procurator Generael van den gewesen Grooten Advocaet Den Witten Duyvel. Zijnde een kort bewijs der personagien die de provintie van Over-IJssel tirannelijck gegouverneert en vervolghlijk in desen bedroefden staet gebracht hebben [orn.], Gedaen tot Delden, by Krueken Steven, na collatie getekent by Ian Streckel 1672, 4o, 16 p.
(Knuttel 10467. Pasquil op Adolph Hendrik van Raesvelt, drost van Twente en bewoner van kasteel Twickel in Delden. Met de Rasende Twentsche Duyvel wordt Van Raesvelt bedoeld, die fel wordt geattaqueerd om zijn anti-orangistische stellingname, zijn politieke en financiële kuiperijen, zijn aanschurken tegen Johan de Wit (de Witte Duyvel) en zijn steun aan de gevluchte gravin van Bentheim die na de overgang van haar man tot het katholicisme met haar kinderen toevlucht zocht in Holland. Ook werd Van Raesvelt verdacht van heulen met de vijand, in casu de bisschop van Munster. Vandaar dat hij naar Holland was uitgeweken. In 1674 zou hij daarom uit zijn (drost)ambt worden gezet. Bladen los, verder in goede staat. In 2015 in andere handen overgegaan)
HET OVER-YSSELS UYLE-NEST, met al die rasende eygenhoorige witte gebroetsels, of een hogers vertoog van de uylachtige dominatie in Over-Yssel [orn.] Nyctopoli, by Tatolf Raas-uyl [z.j. 1672], 4o, 16p.
(Knuttel 10469. Pamflet tegen de Twentse drost Adolph Hendrick van Raesfeldt. Zonder omslag, vlekkerig. In 2015 in andere handen overgegaan).
CONSIDERATIENover den tegenwoordigen toestant van het Vereenigde Nederland. Gesteld door een liefhebber van ’t vaderland, tot encouragement van sijne lands-genooten, in desen bekommerlijken tijd [orn.], z.pl., Gedrukt in ’t jaar 1672, 4o, 34p.
(Knuttel 10008. Binding eenvoudig en los).
VERBREYDINGEen aenteyckeninge op de consideratien over den tegenwoordigen toestant van het Vereenigde Nederland. Mede gestelt door een liefhebber des vaderlands [orn.], 4o, z.pl. Gedruckt in ’t jaer 1672, 20p.
(Knuttel 10013. Met stevige papieren omslag. Commentaar op Lumey, Willem van Oranje, Anjou, Leicester etc).
S. ANSELMUS, De strael der Goddelijcker liefden: dewelcke de sommighe S. Anselmo toeschrijven [DM] Te Ghendt, ghedruckt by François d’Ercle, boeck-drucker ende boeck-verkooper, woonende in de Sonnestraet, inden Phœnicx, 1672, 12o, 58+[xi] p.
S. AUGUSTINUS, Vierige meditatien ofte aendachten [Te Ghendt, by Françoys d’Ercle, inden Phœnicx, 1672], 12o, 179p.
S. AUGUSTINUS, ANTHONIUS VAN HEMERT, DANIEL BREDAN, Innighe alleen-spraecken der zielen tot Godt. Geheel over-gheset door Anthonium van Hemert, regulier by Eyndoven. Ende nu van nieuws tegen ’t Latijnsch exemplaer ghecolationeert door Daniel Bredan, notaris publicq t’Amsterdam [DM] Te Ghendt, by François d’Ercle, inden Phœnicx, 1672, 12o, 162 p.
S. AUGUSTINUS, ANTHONIUS VAN HEMERT, DANIEL BREDAN, Handt-boecxken van der aen-schouwinghen Christi. Over-geset door Anthonium van Hemert, regulier by Eyndoven. Ende nu op nieuws na het Latijnsch originael ghecolationeert door Daniel Bredan, notaris publicq tot Amsterdam [Orn.] Te Ghendt, ghedruckt by Françoys d’Ercle, boeck-drucker in de Sonne-straet, inden Phœnicx, 1672, 12o, 78p.
S. BERNARDUS, ANTHONIUS VAN HEMERT, DANIEL BREDAN, Devote meditatien ofte aen-dachten van den heyligen end’ honing-vloeyenden leeraer Sint Bernardus, over-gheset door Anthonium van Hemert, regulier by Eyndoven. Ende nu na den Latijnschen tekst ghecollationeert door Daniel Bredan, notaris publicq [IHS-teken] Te Ghendt, ghedruckt by François d’Ercle, boeck-drucker ende boeckverkooper, woonende in de Sonne-straet, inden Phœnicx, 1672, 12o, 82p.
(Convoluut met vijf vertalingen van werken van de heiligen Anselmus, Augustinus en Bernardus van Clairveaux. Tweede werk zonder afzonderlijke titelpagina. In vernieuwd leren bandje, blindgestempeld op het voorplat; goudornamenten op de rug met de titel “De strael met Goddelijke liefde”. Op keerzijde voorplat boekhandelszegeltje: “Boekhandel en bindery A. Mosmans te ’s Bosch”. Normaal is het twee werk de opening van het boekje. Op titelblad eigendomsinschrijving H.C.L. Seegers en bibliotheekstempel Passionistern Echt).
’t SAMEN-SPRAECK tusschen een Hollander, en Over-Ysselaer. Over den onderganck der provintie van Over-Yssel [Orn.] Gedruckt tot Rhemen, by Steven Geertjes, in de Camuis Neus, anno 1673, 4o, 12p.
(Knuttel 10680. In kaftje van gemarmerd karton. Met titel en jaar op etiket. Enkele pagina’s licht beschadigd, zonder tekstverlies. Met stempels op titelblad van Bibliotheek Provincie Overijssel).
DIEDERICK STECKE, Apologia off oprecht verhael voor d’Hre. Diederick Stecke, colonel en gewesene commandant der stadt Deventer. Tegens het gedivulgeert en hier beneden geinsereert on-waerachtig verhael, van eenige der voornaemste saecken etc. waerdoor geoccasioneert is de overgevinge der stadt Deventer. Opgestelt door last van de Burgemeesteren, Schepenen en Raden aldaar [orn.], Na de copye, gedrukt in ‘t jaer 1673, 4o, 32p.
(Knuttel 10670. Met restanten van papieren omslag. In andere handen overgegaan op 12-5-2018).
C[ORNELIUS] L[OOS] S.V.V., De ortu & processu calvinianae reformationis in Belgio. In quo exhibentur pacta & foedera ibidem inita, & demonstratur nullam eorum à Reformatoribus habitam esse rationem [Orn.] Coloniae apud Matthaeum Vredenburgium Anno Domini 1673, 8o, [vii]+230+[viii] p.
(Eerste editie van een manuscript over de geschiedenis van de Reformatie in de Zuidelijke Nederlanden van de hand van de in 1546 (ca. 1542?) in Gouda geboren Cornelius Loos, zoon van Jan Corneliszoon Loos, onder meer schepen van Gouda, en Elyzabeth Cornelis Janszoon Bos(sen)dochter. In Gouda doorliep Loos, die zich later Cornelius Loosaeus Callidius noemde, de Grote School, die hij op 1.5.1558 verliet. Het werkje bestaat uit drie libri (boeken) en een register, gemarkeerd met oude tabblaadjes. Het handschrift is door iemand anders aangevuld met documenten uit latere tijd. De auteur studeerde vanaf 1561 in Leuven, werd priester en theoloog in Mainz, Leuven en Trier. Hij kwam zwaar met het kerkelijk gezag in aanvaring door een geschrift dat hij wilde laten drukken tegen de heksenvervolging. Na herroeping van zijn opvattingen bleef hij toch weer zijn oude standpunten herhalen. Hij sleet zijn laatste jaren in Brussel, waar hij vicarius was van de Kapellekerk en in of na 1595 overleed. Loos keerde zich ook fel tegen het protestantisme, zoals ook uit dit geschrift blijkt. Boekje in originele perkamenten band, met de titel in oud handschrift op de rug en bibliotheekzegel “H.P. 85”. Op schutblad eigendomsinschrijving van “A.H. Harzheim, Pastor in Kraudorf 1805” en “24 stuff, J. Met”. Eigendomsinschrijving op titelpagina met papierstroken op voor- en achterkant afgeplakt. Ook aan het eind, onderaan het register, is een naam afgeplakt met een papierstrookje).
SENTENTIE van den Hoogen Krijghs-Raedt der Vereenighde Nederlanden, jegens Moyses Pain & Vin, gewesene colonel ende quartiermeester generael, gepronuncieert tot Alphen den 23. Ianuarij 1673. Nevens een verklaringe van bailliu, burgemeesteren, raden ende secretaris der stadt Goude, midtsgaders den marquis de Thouars, colonel, opperhooft van de militie, etc. [orn.], In ‘s Graven-hage by Jacobus Scheltus, ordinaris drucker van sijn Hoogheydt, woonende op het Binnen-Hoff, 1673, 4o, 12p.,
(Knuttel 10711)
WILLIAM TEMPEL, Sekere aenmerckingen over de Vereenigde Nederlandtsche Provintien. In ‘t Engels beschreven door de heer William Tempel, ridder Baronet. De tweeden druk, opnieuws gecorrigeert en verbetert, met marginaes en aenteekeningen op de kant [DM], Tot London, gedrukt by A. Maxwell, voor Sa. Gellibrand, 1673 – Na de copye, t’Amsterdam, voor de weduwe van Joseph Bruyning, boekverkoopster op de Beurs-sluys, 4o, [v]+90p.
(Knuttel 11010. Beschouwingen van Britse diplomaat uit Den Haag over opkomst en val van de Republiek. Met waarschuwing voor in omloop zijnde roofdruk. Temple schrijft over de regering, haar toestand, over de geaardheid van de Hollanders, hun religie, hun koophandel, de inkomsten en de oorzaken van de val in 1672. Fraai door handboekbinder UVA ingebonden met perkamenten rug (met rood titelschildje) en hoeken en gemarmerde hard kartonnen platten).
DEDUCTIE van de Staaten van den Lande van Utrecht: behelsende een waarachtigh verhaal van ‘tgene gepasseert is ontrent den intocht van de Fransche Macht in de Provincie en de Stadt van Utrecht [Wapen van Utrecht], [Gedruckt in’t jaar ons ‘s Heeren 1673], 4o, 28p.
(Knuttel 10662. Zonder omslag. Aan de onderkant kort afgesneden, zonder tekstverlies, m.u.v. impressum)
[JEAN BAPTISTE STOUPE], De godsdienst der Hollanders, vertoont in verscheide brieven, geschreven door een amptenaar in ‘s Konings leger, aen een leeraar ende professor in de God-geleertheid der stad Berne. Uit de Fransche taal in het Nederlandsch over-gezet [Orn.], t’Amsterdam, by Cyprianus vander Gracht, 1673, 4o, 48p.
(Knuttel 11013. Met op de titelpagina in 17de-eeuws handschrift: “Lt. Colonel Stuppa, een gereformeert Switzer” en “Dit vuilaardigboekje is kragtig wederlyd door de Heer Braunias”. De auteur wordt door deze penvoerder verward met Petrus Stuppa of Stoup, luitenant kolonel van een regiment Zwitsers in dienst van Koning Lodewijk XIV. Het gaat om een bloedverwant die eerst predikant in de Savoische kerk in Londen was, maar daarna voor het leger koos. Hij sneuvelde in een gevecht bij Steenkerke in 1692. De weerlegging waarvan sprake is, is Ware godsdienst der Hollanders (1675) van de hand van Joannes Braun, hoogleraar in Groningen. Stoupe geeft mooi beeld van het versnipperde religieuze landschap in de Nederlanden. Boekje kort afgesneden, maar zonder tekstverlies, met sleetse papieren omslag).
[JOSEPH HILL], Het tegenwoordige interest der Vereenigde Provincien. Nevens verscheyde aanmerckingen op de tegenwoordige, en, conjecturen op de toekomende standt van zaaken in Europa: voornaamlijcke betreffende deze Republijke. Door een liefhebber van de Gereformeerde Religie, en ’t welvaren dezer landen [DM] t’Amsterdam, gedruct na d’Engelsche Copy, tot Middelburg by Thomas Berry, anno 1673, 4o, 97p.
(Knuttel 10911. Op p.56-61 uitvoerig over de Oost- en West-Indische handel. Hill (1625-1707) was een Engels theoloog. In 1667 werd hij beroepen als Schots predikant te Middelburg. Dit plamflet liet hij eerst op eigen kosten (100 pond) in het Engels drukken en gaf hij in 1673 anoniem uit: The Interest of these United Provinces. Being a defence of the Zeelanders choice. Knuttel, nr. 10909 en 10910). Daarna verscheen de vertaling Het is een pleidooi voor het samengaan met Engeland. De Staten van Zeeland veroordeelden 19 Aug. 1673 dit boek en lieten het verbranden, terwijl druk en verkoop in Zeeland verboden werden. Hill werd tot na het einde van den oorlog uit de provincie verbannen. Hij vertrok naar Londen, waar hij van Karel II een pensioen kreeg van 80 pond. Na het sluiten van den vrede keerde Hill niet naar Middelburg terug, maar bleef in Engeland, tot hij in 1678 predikant werd in de presbytoriale kerk te Rotterdam. Puntgave editie, met papieren omslag en code op omslag: “Muller 6923”).
[AUGUSTIJN VAN TEYLINGEN], Op-komste der Neder-landtsche beroerten, invoeringhe der ketteryen, kerck-schenderyen, ende grouwelycke moorden. Met acht placcaten van de wettighe instelders jder in hunne stadt bevestight ende gheboden, nochtans van de selve eerst ghevioleert ende overtreden. Door eenen lief-hebber der waerheydt ende der zielen saligheydt, Tot Ceulen, by de weduwe ende erffghenamen van Gasper de Kreimer, 1673, 12o, 340+[viii] p.
(Zeldzame editie over de godsdienstige beroerten in de Nederlanden. Gegraveerde frontispice met geestelijken in martelscenes en titel “Opcomste der Nederlandtsche beroerten, invoeringhe der ketterijen, belt-stormerijen ende goddeloose tirannijen der geusen” en de naam van de uiutgever geschreven als Kremer. Voorwoord van de auteur gedateerd op 6 mei 1673. Vlekkerige perkamenten spitselband, binding zwak. Met bibliotheekstempels Aloysiuscollege ’s-Gravenhage op schutblad en titelblad. Zegel “Bibl. Gym. Catv” op voorplat, alsmede in oud handschrift de naam van de auteur.
CORNELIUS HAZART, S.J., Triomph van de waerachtige kercke ende van de catholycke religie over de atheisten, mohametanen, heydenen, ioden, schismatycken, alle soorten van ketters ende sectarisen [DM] T’Antwerpen, by Michiel Cnobbaert, by het Professen-huys in S. Peeter 1673, fol., [xii]+591+[iv] p.
(Polemisch werk van de jezuïet Cornelius Hazart tegen andere geloven en ongelovigen, 1617-1690. In zeer sleetse burgemeeestersband. Boekband wat los).
AMPLIATIE van de Ordonnantie, geëmaneert op ’t stuck van de Lijndraijerije, dienende tot voorkominge van eenige fauten, eenigen tijt herwaerts ingekropen in de Lontmaeckerije, binnen de stadt, Tot Gouda, gedruckt by Cornelis Dyvoort, stads drucker op de Marckt in ’t verguld’ABC [25 juni 1674], plano.
WAERSCHOUWINGE. De heeren van de magistraet soo nu ende dan ter ooren gekomen zijnde, dat sommige van die van het lijndraeijers gilde, met die gedachten swanger gaen, dat den eenen kennipkooper[!], lijndraeijer, ofte kaeskooper […] den anderen hennipkooper, lijndraeyer, ofte kaeskooper […] gehouden soude zijn lootinge te geven van’t gene by den eersten alreede soude zijn gekocht, Ter Goude, gedruckt by Cornelis Dyvoort, stads drucker op de Marckt in ’t verguld’ ABC [24 januari 1675], plano.
[ORDONNANTIE KLEYNGAREN-SPINDERIJE] Alzoo onaengesien tot diversche malen […] seer salutaire resolutien by de Heeren van de Magistraet zijn gearesteert, tot maintenu van de Kleyngaren-spinderije […], Ter Goude, gedruckt by Cornelis Dyvoort, stads drucker op de Marckt, in ’t verguld’ ABC [5 november 1675], plano.
KEURE jegens het vermengen van vlasse snuyten met hennippe snuyt, [stadswapen], Ter Goude gedruckt by Cornelis Dyvoort, stads drucker in ’t verguld’ ABC [17 september 1680], plano
(Verzameling van vier verordeningen voor de touwslagerij in Gouda. Bij drie van de vier ordonnanties ontbreekt boven het document het stempel met stadswapen. Wel aanwezig boven de keur uit 1680. Alle documenten gevouwen).
SAMUEL & IOANNES GREGORIUS RENARD, De beantwoordingh op eenen brief, ofte een broederlijck dispuet, tusschen Samuel Renard, eenen calvinischen ghereformeerden ende Ioa. Gregorius Renard, onlanghs eenen calvinischen theologant; maer nu eenen Roomschen catholijcken, die den brief van Samuel beantwoordt [DM], t’Antwerpen, by Jacob Mesens, op de Lombaerde-Veste inden gulden Bijbel. Anno 1674, 8o, [xlvi]+433+[vii] p.
(Originele perkamenten band, met naam auteur en jaartal 1674 op de rug. Titelpagina ontbreekt, evenals gravure op de achterzijde daarvan, met familiewapen ridder Petrus Pasqual de Decker, de beschermheer van de Predikheren, aan wie het boekje is opgedragen. Met portretgravure Caspar Boutats van Ioannes Gregorius Renard,.Johannes Gregorius werd ca. 1655 uit Waals-gereformeerde ouders geboren in Amsterdam. Studeerde theologie in Leiden en reisde in die tijd uit nieuwsgierigheid naar Antwerpen om de “belachlycken en verfoeyelycken handel der papisten” met eigen ogen te aanschouwen. Paters jezuïetenslaagden er niet in zijn overtuiging aan het wankelen te brengen. Al op zijn terugreis maakte hij rechtsomkeer omdat hij zijn bagage vergeten was. Opnieuw raakte hij toen in een dispuut, waarbij een pater Predikheer erin slaagde hem te overtuigen. Op 20 december 1673 deed hij openbare belijdenis in de Predikherenkerk. Als antwoord op een brief van zijn broer Renard verdedigt Johannes Gregorius deze stap. Dit boekje bevat deze briefwisseling. Naast een Nederlandstalige editie verscheen er in 1675 in Freiburg ook een Duitstalige versie).
[ABRAHAM DE WICQUEFORT],Getrouw advys aen de oprechte Hollanders. Rakende hetgeene gepasseert is in de dorpen van Bodegrave en Swammerdam, en de ongehoorde wreedtheeden, die de Fransen aldaer gepleeght hebben. Met een memorie van de laeste marsch van ‘t leger van den koning van Vranckrijck door Brabandt en Vlaendren [orn.], z.pl. MDCLXXIV [1674], 8o, 217 p.
(Anoniem uitgegeven geschrift. Vertaling van Abraham de WicquefortsAdvis fidèle. In perkamenten bandje. Met ex libris W.C. Braat).
JOANNES PEETERS, CASPER BOUTTATS, Thoneel der Steden ende Sterckten van t’ Vereenight Nederlandt met d’aengrensende plaetsen soo in Brabandt, Vlaenderen als anden Rhijn en elders verovert door de waepenen der Groot-moghende Heeren Staeten onder het gheleij vande seer Edele Hooghghebore Princen van Oranien. [zegel] Gheteeckent door I.o Peeters ende Ga. Bouttats, woenende aen de Borse inde H. Ma Magdalena de Pazzi tot Antwerpen, alwaer de selve te coop zijn [1674], Oblong, ongepagineerd
(Facsimile-uitgave uit circa 1970. Gaaf exemplaar. Titelpagina met emblematische illustratie en titel in het Nederlands en Frans. 2 pp. de prenten en portretten niet gepagineerd, titel voor de portretten, 6 tussentitels bij de prenten, 53 portretten en 89 bladen met aanzichten van steden waarvan 8 op de dubbele (uitvouwbare) pagina’s. Met stadsgezicht op Delft op achterzijde. Hierin ook onderstaande plaat van Gouda).
JOANNES PEETERS, CASPER BOUTTATS, ‘Ter Gouw’ [stadsaangezicht uit hetThoneel der Steden ende Sterckten van ‘t Vereenight Nederlandt, uitgegeven te Antwerpen in 1674]
(Handgekleurde versie profiel van Gouda, getekend door Peeters (1624-na 1677) en gegraveerd door Bouttats (1640-1695). De prent is onderaan door beiden gesigneerd. Bijzonder aan deze prent is dat de stad wordt afgebeeld vanaf De Gouwe, terwijl bijna alle stadsgezichten de Hollandse IJssel als voorgrond nemen. Onder de prent staat in het Nederlands en het Frans een korte beschrijving van de stad. Hierin wordt de nadruk gelegd op de waterrijke omgeving van Gouda, die belegering tot een kansloze missie zou maken. De bijzondere omvang van de Sint-Janskerk krijgt ook bijzondere vermelding).
EEN GEESTELIJCK LUST-HOOFKEN, met schoone lieffelijcke geestelijcke gesangen beplant door eenen catholijcken pastoor. Tot geestelijcke blijdtschap der zielen, ende vermijdinge aller oneerlijcke, lichtveerdige werelts gesangen [IHS-figuur], Gedruckt tot Utrecht [by Arnoldus vanden Eynden] en men vindt se te koop tot Emmerick, [tweede helft 17eeeuw], 8o, 160 (minus 12 en 14) p.
DEN GEESTELIJCKEN NACHTEGAEL. Inhoudende geestelijcke Lof-sangen op alle de Feest-dagen van den gheheelen Iare. Midtsgaders de lof-sangen vande notabelste H.H. Maechden, met meer andere gheestelijcke Liedekens/ gestelt op twee Partijen Superius ende Bassus, om bequamelijcken gesongen ende gespeelt te werden. [achterin: t’Utrecht, [tweede helft 17e eeuw] gedruckt by Arnoldus vanden Eynden, boeckverkoper over d’Gaerd-brug in ’t Muziek-boek], 8o, 37-44, 53-54, 59-60, 129-160-189+ [iii] p.
(Versleten en incompleet convoluutje, zonder boekband; p. 19-30 en 97-110 en vanaf p. 160 ontbreken in Lust-hoofken, waarvan de oudst bekende versie stamt uit 1632; van het tweede werk met liedjes die vogelnamen dragen – nachtegael, tortelduyfsvogel, paradijsvogel, canarijvogeltjen – resteren slechts fragmenten en een register met een colofon. Geen titelpagina. Niet in STCN).
DEDUCTIE raeckende de collatie van ‘t Drostampt van Drenthe, ende d’abisive begevinge van dien, op de persoon van Zijn Excel. d’Heer Lieutenant Generael Rabenhaupt, baron van Sucha, &c. Aen Haer Ho: Mo: d’Heeren Staten Generael overgegeven door d’Heeren Johan de Sigers ter Borch en Rudolph van Selbach, mitsgaders den Advocaet Herman Krul, te samen Gecommitteerden van welgemelte Landtschap, en dieswegen aen hoog gedagte haer Ho: Mo: afgesonden [DM, In ‘s Gravenhage by Iohannes Rammazeyn, boeckdrucker woonende in de Wagestraet, In de Boeckdruckery 1674, 4o, 44 p.
(Knuttel 11216. Gedrukt door Johannes Rammazeyn, die voorheen een drukkerij had in Gouda en na zijn faillissement een herstart maakte in Den Haag. Drukkersmerk toont een zon met een letterkrans. Met 21 bijlagen. Op titelpagina staat met de hand geschreven “den 10en Augustij 1674”; een andere datum is doorgehaald. Zonder omslag. Bladzijden los).
THEOPHILUM NEUGERGER, Dagelycx gebede-boeck. Bequaem om in alle gelegentheden by yder een gebruyckt te werden. In de Hooghduytsche tale beschreven. Den derden druck [DM] In ’s Graven-hage by Johannes Tongerlo, boeckverkooper woonende in de Veen-straet, 8o, [1674?], [xii]+240+[viii]+89 p.
(Zeer zeldzaam, stukgelezen gebedenboekje uit kringen van de Nadere Reformatie. Slechts één exemplaar in STCN bekend van deze derde druk, die uit tweede helft van de zeventiende eeuw zou zijn (volgens potloodaantekening eigenaar Pieter Kleppe uit Brakel op schutblad uit 1674). Eerdere drukken in het geheel niet bekend. Neugerger (1593-1656) is volgens opgave op het titelblad predikant te Kassel in het vorstendom Hessen. Toegevoegd is een tweede deel met gebeden van andere auteurs, dat geen afzonderlijk titelblad heeft. Boekblok vreemd genaaid. (Deel 1, bij `Opwekking zijns zelfs). Boekblok in deel 2 gebroken (pag 86-87). In dit deel is p. 89 opgeplakt en strak geplakt met p. 88. Deel 2 eindigd met (opgeplakte) pag 89 (en mist dus pag 90 en 91 en 92). Origineel perkamenten bandje, maar destijds amateuristisch opnieuw genaaid. Platten zijn niet onbeschadigd. Een kneep gedeeltelijk los).
[TOBIAS VAN DOMSELAAR], Het ontroerde Nederlandt, door de wapenen des konings van Vrankryk, dat is een waarachtigh verhaal van den Fransen, Engelsen, Keulsen, en Munstersen oorlogh, tegen de Vereenigde Nederlanden, met desselfs binnelandtse beroerten. Door een liefhebber der waarheydt, uyt eenige authentijke stukken, schriften, oog- en oor-getuygen, beschreven, en te zamen gestelt. Met verscheyde figuren verciert, nooyt voor dezen gedrukt [Orn.] t’Amsterdam, by Markus Willemsz. Doornik, boekverkooper, op de Vijgendam, in ’t Kantoor Inkt-vat [achterin: t’Amsterdam, by Daniel Bakkamunde, boekdrukker op ’t Rokkin, naast de drie groene Papegayen], 1674, 4o, [viii]+528+[xviii] p.
(Eerste druk van de geschiedschrijving van het Rampjaar en wat erop volgde. Gerommel met paginanummering: na p. 346 achttien ongepagineerde en twee foutief gepagineerde pagina’s. In originele, wat vervuilde perkamenten band. Tekst compleet; platen grotendeels aanwezig: fontispice, portret en familiewapen Tromp, portret keurvorst Keulen, Willem III, Oranje kapitein gemaakt, Koning Karel II van Engeland, Lodewijk XIV, Bernard van Galen de Bisschop van Münster, Michiel de Ruyter, Admiraal Adriaen Banckert, Paulus Wurts, Utrecht geeft stadssleutels aan koning van Frankrijk, prins Maurits van Nassau, Cornelis en Johan de Wit, Rabenhaupt, de graaf van Hoorn, Waldeck, Aert van Nes en inname Coevorden. Het boek mist vier platen: de kaart, evenals de platen met de moord op de Witten, het beleg van Groningen en de wreedheden aan Hollandse dorpen. Grote platen los en gerafeld aan de marges).
JACOBUS CRUCIUS, Suada Delphica sive orationes LXVIII Varii argumenti, studiosae juventuti manuductio ad artem oratoriam, [DM] Amstelodami, apud Joannem Janssonium à Waesberge 1675, 8o, [x]+591 p.
(Lessen retoricavan Jacobus Crucius, rector van de Latijnse school in Delft. Met het drukkersmerk van Vrouwe Fortuna, dat voor het eerst werd gebruikt in 1606 door de bekende Goudse boekdrukker Jasper Tournay en daarna door diens Goudse collega Willem van der Hoeve (1650). Het voorwoord in deze editie – de eerste druk stamt uit 1650 – is geschreven door de bekende nadere reformator uit Delft, Dyonisius Spranckhuijzen en Dyonisius Crucius.Opnieuw ingebonden in volledig leer met stempels op de platten, ribben op de rug met titelschild. Met frontispice/titelgravure. Goede conditie. Pagina 407/408 per abuis ingebonden tussen 384-385. Keurig schoon boekblok met frisse pagina’s).
JOHANNES ORISANT, Der Fransen Haes-op, of schuyf voor ’t roer, uyt Duytslandt en de Vereenigde Provintien, &c. Mitsgaders een kort verhael der geluckighe overwinninge, ten besten van ons lieve en diergekochte vaderland, verryckt onder ’t beleyt der Doorluchtige Heeren Princen van Orangien. Van den beginne des oorloghs tot desen tydt. Alles met hunne effigien en afbeeldsels verryckt [Orn.], Gedruckt [voor den autheur, 1675], 4o, 7+[i]+58+[ii] p.
(Knuttel 11312. Kerndeel, getiteld ‘Oude-Wijn in Nieuwe Leder-zacken’ eerder gedrukt in 1670, Knuttel 9824. Johannes Orizant (ca. 1633-1675) was een uit Den Haag afkomstige dichter, die studeerde in Leiden. Papieren omslag aan voorzijde verdwenen. Rechterhoek titelpagina, met impressum, afgeknipt en hersteld met blanco papier. Met ook enige woorden tekstverlies op achterzijde. Vijf gravures van Willem I, Maurits, Frederik Hendrik, Willem II en Willem III).
HET PARADYSKEN der zielen, beplant met verscheyden schoone ghebedekens ende litanien; neffens de seven ghetyden van d’alderheylighste Moeder Godts Maria [afb. Maria en engelen] Tot Brussel, by François Foppens, in den H. Gheest 1675, 8o, [xxiv]+357+[iii] p.
(Auteur onbekend. Stukgelezen exemplaar in sleetse bruinleren bandje met sporen van slotjes. Met bibliotheekstempel op beschadigde titelpagina. Approbatie uit 1669. SJH).
WILHEM SCHOENIUS, De weg der suyverheyt van d’Hollantse maegde, t’Antwerpen voor Philips van Eyck inde Calverstraat inde 4 gekroonde Evangelisten 1676, 8o, 322+[iii] p.
(Populair kloppenboek, waarin deze ‘geestelijke dochters’, die een religieus leven in de wereld leiden, aanwijzingen krijgen voor een zedig en Godvruchtig leven. De auteur wordt op de titelpagina ‘Hollandts priester” genoemd. Hij was Edammer van geboorte en werd pastoor in Blokker, Zaandam en Amsterdam. Hij overleed op 11 december 1684. De titelgravure laat kloppen zien voor wie het hart uitsluitend voor Jezus klopt. Vandaar hun naam. De vele hartjes in de titelprent getuigen daar ook van. Het impressum wil doen geloven dat het boek in Antwerpen is gedrukt. Dat is allerminst zeker, want de opdrachtgever heeft een boekwinkel in de Amsterdamse Kalverstraat. Een tweede druk verscheen in 1685, wederom met Antwerpen op de titelpagina, maar nu in opdracht van een Haarlems boekhandelaar, Niclaes Braeu. Waarschijnlijk was dit een manier om anti-katholieke plakkaten te ontduiken, die juist in deze tijd strenger gehandhaafd werden omdat de Franse bezetting net achter de rug was. In origineel perkamenten bandje. Boekblok niet al te stevig meer in de band).
CONRADUS VORSTIUS, Dood-steek. Gegeven aan de absolute prædestinatie, die of voor, of na den val Adams gestelt word, den derden druk [orn.] Gedrukt [s.l., s.n.] in den jare 1676, 8o, [xiv]+136+[vii]p.
GUERNERUS VORSTIUS, Noodsakelijke censure ende wederlegginge van de noodsakelyke waarheyd, voorgesteld door Arnoldum Hachtinchium, predikant binnen de stadt Dokkum, [orn.], Gedrukt [z.l., s.n.] in den jare 1676, 8o, 62p.
(Geschriften van Conradus Vorstius (1569-1622) en Guernerus Vorstius, (1612-1682), uitgegeven door laatstgenoemde. Het eerste werk verscheen oorspronkelijk in 1620, anoniem en ook zonder vermelding van drukker (Tournay?), onder de titel Ghewissen doodtsteeck der calviniaenscher predestinatie, met de ironische vermelding op het titelblad dat het werk was uitgegeven op gezag van de Kerk en de Synode van Dordrecht. De heruitgave uit 1676 bevat een “Certificatie van de veranderde of contra-remonstrantsche Magistraat der Stede van der Goude” van 20 juli 1619. Hier wordt aangegeven dat Vorstius – nadat zijn benoeming tot hoogleraar theologie in Leiden als opvolger van Arminius niet door was gegaan wegens verdenkingen van onrechtzinnigheid – vanaf mei 1612 met goedkeuring van de staten van Holland zich met zijn gezin in Gouda gevestigde. Gedurende zeven jaar en drie maanden gedroeg hij zich daar voorbeeldig. In het tweede werk reageert zijn zoon op het geschrift Verantwoordinge van de nootsaekelijke Waerheydt uit 1655, van de Friese predikant Arnoldus Hachtingium, die een fanatiek bestrijder van het remonstrantisme was. Opnieuw gebonden met gemarmerde platten en kunstleren rug met versieringen en tekst “dood steek” in goud. Titelpagina eerste werk licht gerestaureerd).
J[OHANNES] PH[OONSEN], Wissel-styl tot Amsterdam. Vervattende niet alleen hetgeene dat men gewoon, maar oock wat een voorsichtigh koopman, tot sijn securiteit, in de wissel-handel dienstigh en noodigh is, te observeren. Mitsgaders de ordonnantien, willekeuren, en reglementen van wisselen tot Amsterdam, Rotterdam, Antwerpen, Hamburg, Franckfurt, Leipzig, Nürnberg, Augspurg, Breslauw, Bologna, Bisenzone, Bolzano, en Lions. Als oock de Ordonnances de Louis XIV sur le Commerce de Negotians & Marchands, t’Amsterdam, gedrukt voor Jan van Duisbergh, papier-kooper in de Kalverstraat over d’Offe-sluys, in de stapel Papier, anno 1676, 8o, [iv]+336+306+[iv] p.
(Handleiding voor de koopman met betrekking tot de wisselkoersen in Europa. In orginele spitselband met omslaand perkament. Op de rug in oud handschrift “WISSEL-Styl tot Amsterdam” en “Phoonsen 1676 Amsterdam”. Zonder titelblad. Opdracht aan Amsterdamse burgemeester Mattheus Lestevenon in andere opmaak dan in edities in STCN. Van de ‘Voor-rede’ ontbreekt de tweede (=laatste) bladzijde. Tekst verder compleet, maar de bijlage kent deels andere opmaak en het register ontbreekt. Wel een inhoudsopgave per hoofdstuk).
DESID. ERASMI ROTERODAMI, Colloqvia nunc emendatiora cum omnium notis, Tiguri , typis Henrici Bodmeri 1677, 12mo, 589+iiip.
(Miniatuuruitgave (formaat 11x6x4cm) met fraaie binding in leer, met messing slotjes; bekende gravure van Erasmus met twee geleerden op titelpagina).
PETRUS ROTA, Hortus Floridissimus variorum, selectissimorum que discoursuum prædicabilum ad quinque vel sex, sæpe plurium, pro singulis anni dominicis et festis principalioribus, non solum variis et copiosis […] Pars æstivalis [DM] Moguntiæ [Mainz], sumptibus Joannis Petri Zubrodt, anno 1677, 4o, [p.681-1619]
(Het zomerdeel van een prekenbundel van Rota (1599-1677), een Italiaanse kapucijner monnik en prediker uit Martinengo / Bergamo. Aan het eind staat vermeld dat de auteur de tekst op 29 augustus 1675 heeft overzien en goedgekeurd. In perkamenten spitselband, met titel in vervaagd handschrift op de rug. Perkament achterplat deels los van karton. SJH).
G[ERAERT] BRANDT, Historie der Reformatie en andere kerkelyke geschiedenissen, in en ontrent de Nederlanden. Met eenige aentekeningen en aenmerkingen. Naerder oversien, merkelijk vermeerdert en vervolgt tot het jaer 1600. De tweede druk. [dm] Tot Amsterdam, voor Jan Rieuwertsz., Hendrik en Dirk Boom, boekverkoopers, 1677, 4o, [xxix] + 848 + 56 + [lvi] p.
[Idem], Het tweede deel. Van het jaer 1600 tot het laetste van ‘t jaer 1618 [dm] Tot Amsterdam, voor Jan Rieuwertsz., Hendrik en Dirk Boom, boekverkoopers, 1674, 4o, [xxv] + 996 + [xlviii] p.
[Idem], Het derde deel. [dm] Te Rotterdam. En is te bekomen by Barent Bos, boekverkooper, 1704, 4o, [vi] + 976 + [xlv] p.
[Idem], Het vierde deel. [dm] Te Rotterdam. En is te bekomen by Barent Bos, boekverkooper, 1704, 4o, 1116 + [xxxi] p.
(Eerste band is tweede druk van Brandts standaardwerk. Vier gave perkamenten banden met op de rug geschreven titel en deelnummers; compleet met gravures, deel 1 gedrukt in donkerder inkt en met enkele andere versies van de portretten, bv. die van Erasmus. Eigendomsinschrijving en stempel van Rev. Sybren S. Cnossen uit Grand Rapids Michigan. Tevens ex libris G.N.P. Hasselaer. In deel 3 op pagina 419 de bekende door de Staten veroordeelde pagina).
JOSEPH VAN DE H. BARBARA carmelit discals, Het gheestelijck kaertspel met herten troef oft t’spel der liefde, T’Antwerpen by Michiel Cnobbaert, anno 1676, 8o, [iv]+463+[ii]p.
(Zeldzame druk van een in 1666 geschreven boekje waarin de rooms-katholieke geloofsovertuiging wordt uitgelegd aan de hand van het kaartspel. Titelpagina ontbreekt. Voorafgegaan door prent van de H. Theresia. In de tekst 14 prenten van Fred. Boutats met een weergave van de speelkaarten in religieuze termen. Met huisvlijt opnieuw ingebonden in leren band met goudopdruk van schoppen. Bijpassend foedraal met suede rug).
MATTHYS BALEN, JANSZOON, Beschryvinge der stad Dordrecht. Vervatende haar begin, opkomst, toeneming, en verdere stant. Opgezocht, in ’t licht gebracht, en vertoond, met vele voorname voor-rechten, hand-vesten, keuren, en oude-herkomen (…) [stadswapen] Te Dordrecht, gedrukt by Symon onder de Linde, boekverkooper, woonende aan de Visch Markt, in de Groote Gekroonde Druckerye, anno1677, 4o, [xii]+915p.
(Wat slordig maar alleszins toonbaar exemplaar van de Dordtse stadsgeschiedenis, zonder de beschrijving van de geslachten (p.917-1358). Van de prenten zijn alle 5 uitslaande platen van Romeyn de Hooghe (naar A. Houbraken) en 5 van de 11 portretten nog aanwezig. Met titelpagina, maar zonder titelprent. Ook stadsplattegrond, wapenkaart en 6 portretten ontbreken. Ook ontbreken 12 pagina’s tekst (p. 119-120, 211-214, 339-342 en 823-824). Pagina’s 913-915 deels in manuscript. Perkamenten rug met titel in handschrift; platten van gemarmerd karton; ex libris van G.C.C. Crone.)
JOHANNES SMETIUS, PATER& FILIUS, Antiquitates Neomagenses. Sive notitia rarissimarum rerum antiquarum, quas in veteri Batavorum Oppido, [Fig.] Noviomagi Batavorum, Ex typographeio Regneri Smetii Ao. 1678, 4o, [v]+283+[i] p.
(Beschrijving van archeologische vondsten in Nijmegen; in fraaie lederen band met ribben, rugornamenten en tekstschildje in donkerrood “Smetii Antique Nomag”. Titelgravure en vier gravures met tekeningen van vondsten. Eigendomsinschrijving op titelblad “Smets” (auteur?).
CORNELIUS HAZART, Triomph der pausen van Roomen over alle hare benyders ende bestryders. Met eene volkomen, ende overtuyghende wederlegginghe van alle de lasteringhen, en valscheden van de sectarisen, t’Antwerpen, by Michiel Knobbaert, by het Professen-huys, in S. Peeter, 1678, fol., [xviii]+412+[xviii]p.
CORNELIUS HAZART, Triomph der pausen van Roomen over alle hare benyders ende bestryders, t’ t’Antwerpen, by Michiel Knobbaert, by het Professen-huys, in S. Peeter, 1679, fol., [vi]+430+[xiv]p.
CORNELIUS HAZART, Triomph der pausen van Roomen over alle hare benyders ende bestryders, t’ t’Antwerpen, by Michiel Knobbaert, by het Professen-huys, in S. Peeter, 1681, fol., [ii]+333+[xiii]p.
(Driedelig werk van de polemist en geschiedschrijver Cornelius Hazart (1617-1690), jezuïet in Antwerpen. Deel 2 en 3 met fraaie frontispices. Compleet met 1 fraaie afbeelding van Jezus en 39 portretgravure-pagina’s met portretten van pausen in deel 1; 41portretgravure-pagina’s in deel 2 en 60 portretgravure-pagina’s in deel 3. Levensbeschrijvingen en portretten van alle pausen vanaf de heilige Petrus tot en met paus Innocentius 11, gekozen in 1678. In drie identieke perkamenten banden. Perkament om platten laat deels los. Binnenwerk en gravures schoon. SJH)
DAEL [= PAULUS VAN DEN BERGHE] Kort onderwys in het recht geloof, en de verschillen dezes tydts. I. Dat de Nieuw-gesinden tegen het oudt Catholyk geloof der Apostelen en hunne 12. Artikylen stryden. II. Opworpen der on-catholycken beantwoort met catholyken tegenworpen, ende met Schrifelyk bewys. III. Catho0lyke tegenworpen van dartig en meer poincten die party gelooft en in de Schriftuur niet en staen maar contrarie. IV. Menniste opworpen beantwoort met Schriftelyk bewys. De zesden druk verbetert [Orn.] Naar de copye gedrukt tot Ruremondt in ’t jaer des Heeren 1678, 8o, 132+[iv]
CORNELIUS HAZART, Ondersoek of het waare ende salich-maakende geloove te vinden is by de calvinisten, lutheranen, arminianen, mennisten [IHS-DM] t’Antwerpen, by Michiel Cnobbaert, by het Professen-huys der Sociteid [sic!] Jezu, in S. Peeter, [z.j. ±1685] 16p.
(Twee controversegeschriften van twee jezuïetenpaters. Samengebonden in een eenvoudig papieren omslag. STCN kent slecht één exemplaar van beide werken, ook bij elkaar samengebonden, in de UB Amsterdam).
JEAN LE JEUNE, dit L’AVEUGLE, Sermons pour tous les jours du careme. Nouvelle edition, Partie I [DM] A Liege, chez Guillaume Henry Streel, imprimeur Son Altesse Serenissime 1678, 8o, [ii]+785+[iii] p.
JEAN LE JEUNE, dit L’AVEUGLE, Sermons pour tous les jours du careme. Nouvelle edition, Partie I [DM] A Liege, chez Guillaume Henry Streel, imprimeur Son Altesse Serenissime 1678, 8o, [v]+693+[i]p.
(Leuvense druk. De vermoedelijk blinde auteur is “prestre de l’Oratoire de Jesus”. Twee bruinlederen banden, met ornamenten op de rug en titelschild “Caresme dup: Le Jeune”. Gespikkeld op snee. Leer van tweede deel bij omslag rafelig. Bibliotheekstickers en stempels van Bibliotheek Canisianum Maastrecht en “Res. S.J. Hag. Com. Ad S. Ther.”.)
ADAM BURGHABER, Theologia polemica in qua doctrinae catholicorum doctorum asseruntur ac defenduntur et errores haeriticorum hujus temporus [DM] Friburgi Helvetiorum, typis Joannis Jacobi Quentz, typ. Ord., Anno Virginei Partus 1678, fol., [ii]+552+[viii]p.
(Katholiek polemisch werk tegen de protestanten, geschreven door de jezuïet Adam Burghaber (1608-1687). Eerste druk van dit populaire werk, dat negentien keer herdrukt zou worden. Burghaver werd in Velden in Bayern geboren. Hij trad in 1626 toe tot de jezuïetenorde, werd in 1642 hoogleraar logica aan de hogeschool van Ingolstadt, werd professor in de theologie, was rector van het Theologicum Germanicum in Rome en vestigde zich in 1676 in het Zwitserse Freiburg, waar hij rector werd van het Collegium. Vandaar verhuisde hij naar Constantz, waar hij overleed. In fraai bruinlederen band met goudornamenten. Rug gebroken. Eigenaarsinschrijving op titelblad doorgehaald. Uit handschrift op schutblad blijkt dat het boek een prijsband is geweest, die aan de school
van Rheine is uitgereikt aan de student Lambert Prinsen: “Munifica ae liberali donatione praenobilis senatus Rheinensis in publica praemiorum distributione habita 28e augusti thoe jonino (?) argumenti praemio potitum esse ingenuum ae crititum adolescentem Lambertum Prinsen. Assessor P. Demetrium Vischers, studiae gramatices classis professor. Rheinae, 28e augusti Anno 1794”. En lager: “G.B. Tusveld, pastor Albergen”. Hij was pastoor in dit Twentse dorp vanaf 1814.)
NOVUM TESTAMENTUM Domini Nostri Iesu Christi. Vulgate editionis. Coloniae apud Jacobum Naulaeum 1679, 12mo, 398 + [xvi] p.
MISSALE CARTUSIANIordinis ex ordinatione Capituli Generalis. Anno domini 1677. Celebrati sub R.P.D. Innocentio le Masson Priore Cartusiae ac totius eiusdem ordinis Generali [Ill.] Fauratii in sabaudia, typis Ludovici du Four, sereniss. Ducis tipographi ordinarii sumptibus maioris Cartusiae1679, fol. (35,5:23,5 cm), [xvii]+ 416+[i]+107p.
(Missaal van de Kartuizers. Met gegraveerde titelpagina van twee monikken die de Heilige Mis opdragen voor een schilderij van St. Bruno (stichter van de Kartuizer orde) van de hand van Louis Cossin; Met drie grote gravures van resp. De Annunciatie (voor fol. 1), de geboorte van Christus (fol. 16) en Calvarie (na fol. 204); verder honderden houtsnede-initialen en diverse ornamenten met Christus en Maria. Gedrukt in zwarte en rode letters, kerkelijke kalender van 1679 -1758, heiligenkalender met enkele aanvullingen in handschrift, vele bladen met muziekschrift en goudlederen bladwijzers. Ingebonden correctie in fraai gecalligrafeerd handschrift tussen fol. 342-343. Gebonden in oorspronkelijke bruinlederen band met ribben (boven- en onderaan beschadigd); leer gespannen om zware houten platten; resten van messing boekklampen. Laatste tweehonderd pagina’s in rechterbovenhoek fors aangevreten door muizen, echter zonder noemenswaardig tekstverlies. Weale-Bohatta 1745; Brunet, Suppl. I, 1038. – Schöner Missaledruck in Rot und Schwarz in einem dekorativen zeitgenössischen Einband. “C’est une véritable curiosité typographique” (Brunet).
HUGO DE GROOT, Nederlandtsche jaerboeken en historien, sedert het jaer M.D.LV tot het jaer M.DC.IX
HUGO DE GROOT, Belegering der stadt Grol en den aenkleven des jaers M.DC.XXVII
HUGO DE GROOT, Het tractaet van de Batavische nu Hollandtsche Republyk en de Vrye Zeevaert, met aenteeckeningen. Alles vertaelt door Joan Goris [DM] t’Amsterdam, by de weduwe Joannes van Someren, Abraham Wolfgank en Hendrik en Dirk Boom, 1681, fol., [xl]+591+[lxxiv]+[iv]+19+[iv]+74p.
(Geschiedschrijving van de Nederlandse Opstand door Hugo de Groot. Voorafgegaan door een levensbeschrijving – met portret – , gevolgd door lofdichten op hem en zijn ontsnapping uit slot Loevestein, alsmede zijn “Aenspraek aen de kist, in dewelke hy uyt de Gevanghenisse werdt gedraeghen”. Toegevoegd zijn zijn verhaal over het belag van Groenlo uit 1627 en een vertaling uit het Latijn van zijn bekende betoog over de Vrije Zee (Mare Librum). In fraaie leren band met goudornamenten en titelschildje op de rug, met de tekst “H. de Groot Jaarboeken en Historien”. Binding platten zwak; kapitelen stuk. Leer om platten met kleine beschadigingen. Met alle 20 paginagrote portretten en 7 van de 26 twee-pagina-grote prenten. Zegeltje op keerzijde voorplat en klein stempeltje op titelpagina van cappucijnen van Antwerpen. Met fraaie frontispice van een strijdwagen met een naakte vrijheid – geflankeerd door andere deugden verbeeldende vrouwen – die de tirannie overrijdt; overduidelijk geïnspireerd door glas 1 uit de Goudse Sint-Janskerk uit 1596, die de Vrijheid van Consciëntie verbeeldt).
PIETER CHRISTIAENSZ BOR, Oorsprongk, begin, en vervolgh der Nederlandsche oorlogen, beroerten, en borgerlyke oneenigheden; beginnende met d’opdracht derselve Landen, gedaen by Keyser Karel den Vijfden, aen sijnen soon Konick Philippus van Spanjen, en eindigende met het einde van ‘t jaer MDC [1555-1600]. Waerachtelijk en onpartijdelijk beschreven door Pieter Bor Christiaensz. In XXXVII boeken, en IV stukken verdeelt. Verciert met verscheide afbeeldingen van vermaerde mannen en printen der voornaemste geschiedenissen: voorts met een byvoeghsel van authentyke stukken en nieuwe registers vermeerdert. Het eerste stuk: t’Amsterdam by de weduwe van Joannes van Someren, Abraham Wolfgangh, Hendrick en Dirck Boom 1679, fol., 1006+188 p.
[Idem], Het tweede stuk: beginnende met de koomste van Alexander Farnese, Prince van Parma, [1578] en eyndigende omtrent het laetste van junius des jaers 1587: t’Amsterdam by de weduwe van Joannes van Someren, Abraham Wolfgangh, Hendrick en Dirck Boom 1680, fol., 1002+128 p.
[Idem], Het derde stuk: beginnende met het vervolgh van de belegeringh van Sluys, onder den Prins van Parma, in den jaare 1587, en eyndigende met het jaer 1594: t’Amsterdam by de weduwe van Joannes van Someren, Abraham Wolfgangh, Hendrick en de weduwe van Dirck Boom 1681, fol., 904+28 p.
[Idem], Het vierde en laatste stuk: beginnende met de regeeringe van Ernestus in den jaare 1595, en eyndigende onder de regeeringe van Albertus in den jaare 1600: t’Amsterdam by de weduwe van Joannes van Someren, Abraham Wolfgangh, Hendrick en de weduwe van Dirck Boom 1684, fol. 696+199 p.
(Originele perkementen banden, met titel in inkt op de ruggen geschreven; 8 van de 40 grote prenten ontbreken).
(Wel met extra prent van de gestrande Walvis).
Convoluut
CORNELIS RHYNENBURGH, Vreughden-bergh, bestaende in ziel-suchten, bruylofts-gesangen en stichtelycke vermaeckelyckheden, Tot Amsterdam by Michiel de Groot op den Nieuwendijck in den Bybel [z.j. ca. 1680], 16o obl. (p.1-50 ontbreken) 186+vip.
CORNELIS RHYNENBURGH, Vreughde-bergh. Het tweede deel. Bestaende in Nieuw-jaers en Kars-gesangen, Ziel-suchten, en andere opmerckende deuntjens. Vermeerdert ende verbetert door den autheur [Orn.] Tot Amsterdam by Michiel de Groot, op den Nieuwendijck, in den Bijbel [achterin: By Michiel de Groot, boeckverkooper op de nieuwe Dijck tusschen de twee Harlemmer sluysen], [z.j. ca. 1680], 16o obl. [iii]+201+[v]p.
’t NIEUWE KLEYNE HARPJE, Inhoudende vele Schriftuurlijcke leidekens en bruylofts-gesangen. Mitsgader verscheyde lof-sangen, [Tot Amsterdam by Michiel de Groot, op den Nieuwendijck, in den Bijbel, ca. 1680],16o obl.,122 p. (Titelblad en einde ontbreken)
(Drie populair en veelvuldig herdrukte liedboekjes uit Noord-Holland (Enkhuizen, Hoorn, Medemblik), voor het eerst in 1661. Drukker Michiel de Groot was in Amsterdam werkzaam tussen 1655 en 1685; deze editie komt niet voor in STCN; in oorspronkelijk perkamenten bandje. Sleets en incompleet door intensief gebruik).
UYTLEGGINGE van de Wijt-beroemde en seer konstige glasen, binnen de voor-treffelijcke en vermaerde Sint Jans Kerck tot Gouda. Tot dienst en gerief, soo voor de inwoonders deser stadt, als voor de vreemdelingen, die dit konstigh werck komen te aanschouwen. Vermeerdert met den brand der selver kerck, in den jare 1552 en veersjes op aller Glasen inhoudt [stadswapen] Ter Gouda, by Andries Endenburgh, boeckverkooper op de Marckt, in de Chronijck [1681], 8o, [xxxviii p.]
(Vijfde druk van Endenburgh. In hetzelfde jaar verscheen ook een editie van Bockhoven. Het ingevouwen dubbelportret van de gebroeders Dirck en Wouter Crabeth uit 1661, gemaakt door de Goudse graveur Hendrick Bary en voorzien van een gedicht van Joost van den Vondel, wordt nog los te koop aangeboden. Onderaan de eerste bladzijde staat vermeld dat deze ‘’beeltenissen’ los te koop zijn bij Andries Endenburgh. Met eenvoudige, sleetse omslag van gemarmerd papier en versleten. De hoeken zijn afgesleten door veelvuldig gebruik. Met portrettenblad los ingelegd).
ORDRE waer nae alle school-meesters ende costers ten platten lande in den gestichte van Utrecht haer sullen hebben te reguleren. Geapprobeert by de Ed: Mo: Heeren Staten ’s Lands van Utrecht, by appoinctemente van dato den xxiiii-en martij 1676 [provinciewapen] Tot Utrecht, gedruckt by Willem van Paddenburgh, ordinaris drucker der Ed: Mog: Heeren Staten ’s Lands van Utrecht, 1681, 4o, 16 p.
(Reglement voor dorpsschoolmeesters in de provincie Utrecht. Zonder omslag. Zeldzaam. Niet vermeld bij E.P. de Booy’ s Kweekhoven der wijsheid. Op titelpagina in oud handschrift “N. 45”. Aan het eind van de tekst stempel met kerkzegel van Utrecht. Op achterzijde ornament rond ovaal. In het midden een opgegeslagen bijbel met de tekst “Compt ghy gebenedyde, besit dat ryck myns vaders” . In het randschrift staat: “Mat. Cap. V vers 8 en laet het boeck deser wet van uwen monde niet comen, maer overdenckt het dach ende nacht”.).
MENNO SYMONS, Opera omnia theologica, of alle de godtgeleerde wercken. ‘tSamen by een vervat, en nu op nieuws door eenige Beminnaers der Waerheydt, ter eeren Godtsen hares Naesten welvaert in druk uytgegeven. Verrijckt met vier registers, en eenige andere schriften van den autheur, over desen nooyt in druck geweest, als mede voor yder tractaet sijn eygen tytel en voorreden gestelt, en geetrouwelijk in onse Nederduijtsche spraecke overgeset [DM] ‘tAmsterdam by Johannes van Veen, boeck- en pergament-verkooper, in de Oude Hoogstraet, tegen over ’t Oost-Indisch Huys 1681 [achterin: t’Amsterdam, gedruckt by de weduwe van Jacob de Jonge, 1681], sm. fol., 642 fol. [viii] + + [xx] p.
INHOUD:
– Uytgangh ofte bekeeringe van Menno Symons [fol. 1-v]
– Fundament en klare aenwysinge van de salighmakende leere Jsu Christi, fol. [iv] – 70
– Van het rechte christen geloove [1556], fol. 71-120
– Schoone ende grondelyke leeringe uyt des Heeren Woord [1556], fol. 121-132
– Troostelycke vermaninge van dat lyden, kruys, vervolginge der heyligen, fol. 133-160
– Seer lieffelyke meditation ende godsalige oeffeninge, fol. 161-176
– Klare onderwysinge uyt des Heeren Woord. Van de geestelyke verryssenisse ende nieuwe of hemelsche geloove, fol. 177-184
– Grondelyk onderwys ofte bericht van de excommuicatie, ban, uytsluytinge of affrondinge der kerken Christi, fol. 185-214
– Suyvelryk onderwys ende leere. Hoe alle vroome ouders haer kinderen (…) gehouden zijn te regeeren, te kastijden, te onderrichten en in een vroom deugdelyk en gosdsalig leven op te voeden, fol. 215-222
– Sommarie ofte byeenvergaderinge van sommige schriftelyke bekentenissen des Geloofs (…) antwoordingen op schriften van Gellio Fabro en Joanne a Lasco, fol. 223-324
– Seer droeffelycke supplicatie der armen en ellendigen christenen, fol. 325-330
– Korte klaeglycke ontschuldinge der ellendige christenen ende verstroyde vreemdelingen, fol. 331-336
– Klaer bericht ende schriftelyke aenwysinge van de excommunicatie, fol. 337-350
– Klare onwederspreekelyke bekentenisse en aenwysinge (…), fol. 351-382
– Vermanende belydinge van den Drie-Eenigen ende waren Godt [1597, 1600], fol. 383-392
– Verklaringe des christelycken doopsels in den water (…), fol. 393-434
– Oorsake waerom dat ick Menno Symons niet af en late te leeren ende schrijven, fol. 435-456
– Grondelicke en klare bekentenisse der armen en ellendigen christenen [1552], fol. 457-478
– Seer grondelycke antwoort (…) op Zylis en Lemmekes oververdiende lasterlycke faemrooven, achterklappen, ongesoutene en bittere schelt-woorden, fol. 479-490
– Weemoedige ende christelyke ontschuldinge ende verantwoordinge over de bittere, nydige leugenen (…) onser misgunstigen, fol, 491-516
– Korte en klare belydinge ende schriftelycke aenwysinge (…) Johan a Lasco, fol. 517-545
– Gantsch duidlyck ende bescheyden antwoordt (…) Martini Microns [1553], fol. 543-598
– Seer hertgrondelycke (doch scherpe) sendt-brief aen Martinum Micron, fol. 599-618
– Gantsch duidtlyck ende klaer bewys (…) tegen de grouwelicke en grootste blasphemie van Jan van Leyden, fol. 619-631
– Lieflycke vermaninge of onderwysinge uyt Godts Woordt, fol. 631-637
– Menno Symons schrijven aen syne medebroederen t’Amsterdam, fol. 637-641
– Tweede brief door Menno Symons, fol. 641-642
(Verzameld werk van de enige echte Nederlandse reformator uit Witmarsum; inclusief levensbeschrijving, maar helaas zonder zijn portret van Luyken. Originele lederen band om houten platten, met koperbeslag en boekklampen. Leer op rug bovenaan weggesleten. Boekblok gaaf, met een ekele boekenworgaatjes en enkele vochtvlekken in de margerand).
UYTLEGGINGE van de wijt-beroemde en seer konstige glasen, binnen de voor-treffelijcke en vermaerde int Jans Kerck tot Gouda. Tot dienst en gerief, soo voor de inwoonders deser stadt, als voor de vreemdelingen, die dit konstigh werck komen te aanschouwen. Den tweeden druck. Vermeerdert met den brand der selver kerck, in den jare 1552 en veersjes op aller Glasen inhoudt [stadswapen] Ter Gouda, by Andries Endenburgh, boeckverkooper op de Marckt, in de Chronijck 1682, 8o, [xxxviii p.]
(Met ingevouwen dubbelportret van de gebroeders Dirck en Wouter Crabeth uit 1661, gemaakt door de Goudse graveur Reynier Persyn en voorzien van een gedicht van Joost van den Vondel. Onderaan de laatste bladzijde staat vermeld dat deze ‘afbeeltsels’ ook los te koop zijn bij de Goudse drukkers Dyvoort en Endenburgh. Tweede druk van het Goudse Glazengidsje, een jaar na verschijning van de eerste editie. Met eenvoudige, sleetse omslag van gemarmerd papier en versleten omslag. Voor de portretten ontbreekt één pagina. De hoeken zijn afgesleten door veelvuldig gebruik).
MATHIAS CROONENBORGH, De twee gheestelycke colommen van de Heylighe Kercke, te weten het H. sacrament der Biechte ende het HH. sacrament des Autaers. Dienende aen alle christenen tot eenen troost ende verlichtinghe ter salicheyt [Orn.] Tot Amsterdam, by Ioannes Stichter, in den Bergh van Calvarien, anno 1682. Men vint-se te coop t’Antwerpen, byJacobus Woons, in de Wijngaert-poort, 8o, [xiv]+355+[v] p.
(Met fraaie eigendomsinschrijving van “Ioffou Maria Theresa Wittecop, anno 1684”. Zij was een dochter van de vermogende Dirck Wittecop uit Gouda en was een klopje of geestelijke dochter in Gouda. Zij stelde zich onder bescherming van de minderbroeders (franciscanen), die een statie hadden aan de Hoge Gouwe. Croonenborgh (1622-1684), auteur van het boekje, was ook minderbroeder; in Roermond en biechtvader van de “religieusen penitenten” (Poenitenten-Recollectinnen) en de clarissen aldaar. In originele, puntgave, perkamenten band, met auteursnaam en titel in vervaagd handschrift op de rug. SJH).
ZACHARIAS WEBBER, Kort verhael van de Confessie van Augsburg. Mitsgaders hetgeene soo voor, in, als oock nae ’t overleveren derselvigen aen keyser Carel de V is voorgevallen. Hier achter is oock in ’t kort bygevoeght het leven van D. Martin Luther [Orn.], t’Amsterdam by Christiaen Moele, boekverkooper op de Cingel op de hoek van de Huyssitten-steeg, in de Hebreeusche Bybel, Anno 1682, 8o, [ix]+258+[xxiv]p
CONFESSIE OFTE BELIJDENISSE DES GELOOFS. Van sommige Keurvorsten, vorsten ende steden des H. Roomschen Rijcks aen keyser Karel de V. op den Rijcks-dagh te Augsburg Anno MDXXX overgelevert. Alle vrome godtsalige christenen ten dienste uyt ’t Hoogduytsch in onse Nederlantsche tale overgeset [Orn.], t’Amsterdam by Christiaen Moele, boekverkooper op de Cingel op de hoek van de Huyssitten-steeg, in de Hebreeusche Bybel, Anno 1682, 8o, 56p.
(Met dubbelzijdige titelgravure van S. Savrij uit eerste druk uit 1650 van de auteur zelf, boekverkoper in de Huissitten-steegh. In het boek kleine prentjes van Luther in actie op p.29, 35, 54 – ‘Hier stae ick, ick en kan niet anders, Godt helpe my’ en 64 (identiek aan p. 54). Perkamenten band, vuil door gebruik met kleine licht blauwe verfsporen op hoekje achterplat en op achterplat in oud handschrift ‘Hr. Jer. Kaufringe dür Elzas’. Binnenwerk vuil en licht vochtvlekkerig. p. 65 t/m 68 rechter onderhoekje afgescheurd met miniem tekstverlies. Laatste p. 56 van Confessie half afgescheurd).
CHRISTIAEN DE LANDTMETER, Eenighe staeltjens voor myn heer Bleiswyck, oude burgemeester van de stadt Delft, die hy sal moeten uytschrappen ofte verbeteren in syn Bagyne-boeck. Indien hy het selve misschien eens herdruckt, [Orn.], Te Ghent, by de erfghenaemen van Maximiliaen Graet, 1682, 8o, 8p.
(Geschriftje dat onder verwijzing naar katholieke polemisten als Hazart en Joannes de Gouda de Delftse burgemeester Johan C. van Bleyswijk wijst op onjuistheden over de katholieke leer in zijn in hetzelfde jaar verschenen boek Een buurlijk Bagyne-boek. Met eenvoudig blauw-papieren omslag).
WILHELMUS GOEREE, De Republyk der Hebreen, of Gemeenebest der Joden. Onder de Wet der Ceremonien en Dienstbaar Jerusalem. Vervolgd op de drie boeken van de heer Petrus Cunæus. Uyt de naargelaten schriften van wijlen H.W. Goeree (in sijn leven doctor in de God-geleerdheyd en genees-oeffenaar binnen Middelburg in Zeeland) by een versamelt door een lief-hebber der Joodse oud-heden. Verrijkt met naauwkeurige print-verbeeldingen, rakende den Tabernakel-bouw van Moses en andere ceremoniele Heyligdommen des Ouden Testaments [Orn.] t’ Amsterdam, by Wilhelmus Goeree, boek-verkooper op ‘t Rokin in Cicero, 1683, 8o, [xxiv]+558+[xxiv] p.
(Prachtexemplaar met alle negentien fraaie (uitvouwbare) kopergravures van JanLuiken op stevig papier. In gave perkamenten band. Frisse en witte pagina’s, met een paar zeer lichte vochtplekken in enkele katernen. Frontispice zegt abusievelijk dat het om het tweede deel zou gaan. Compleet. De gravure van de Tabernakel heeft zelfs een pop-up).
[PIERRE JURIEU] Histoire du Calvinisme & celle du Papisme mises en parallele: Ou Apologie pour les Reformateurs, pour la Reformation, & pour les Reformez, divisée en quatre parties, contre un libelle intitulé l’Histoire du Calvinisme par Mr. Maimbourg [DM] A Rotterdam, chez Reinier Leers, 1683, 12o, 2 (van 4) dln., 40+575 en 611 + 6 p.
(Met gegraveerd frontispice; originele perkamenten bandjes; rug van eerste deeltje bovenaan ingescheurd; bandje tweede deel gaaf met titel in handschrift op de rug; bibliotheekstempeltje op beide titelpagina’s – “Libri di Gio. Rossi” – beide boekjes missen blanco schutblad; laatste blad door zilvervisjes licht aangevreten)
CORNELIUS HAZART, S.J., Triomph vande christelycke leere ofte grooten catechismus met eene breede verklaringhe van alle syne voornaemste stucken ende eene korte wederlegginghe vanden catechismus der calvinisten, T’Antwerpen by Michiel Knobbaert, by het Professen-huys in S. Peeter 1683, 2vol., folio, [xii]+ 716 + [viii] en [xiv] + 738 (=740) + [viii] p.
(Polemisch werk van de jezuïet Cornelius Hazart, 1617-1690. Tweede deel met gegraveerd wapen; titelpagina’s in rood en zwart; ruggen in kalfsleer, met titelschildjes in rood en deelnummers in groen; sleetse boardkartonnen plattenop schutblad eerste deel prijsinscriptie: “waer in den eerste prijs bekoomen heeft Anna-Catharina van Aken, den 28 october 1827 in de parochiale kerk te Turnhout”).
P[IETER] RABUS, Het leven van Dirk Rafelsz Kamphuizen, nooit voor dezen gedrukt. Hier voor is gevoegt het vaars van P. Rabus op Kamphuizens Geestelijke dichtkunde [orn.] Te Rotterdam. By Barent Bos, boekverkoper. Anno 1683, 4o, [x]+28 p.
(Niet in Knuttel; wel in STCN. In latere drukken is een portret van de predikant/dichter D.R. Camphuysen (1587-1627) toegevoegd. Gedicht van Rotterdamse dichter en publicist Pieter Rabus (1660-1702). Met rafelige papieren omslag).
CENSURÆ facultatum sacræ theologiæ Lovaniensis ac duacensis super quibusdam articulis de Sacra Scriptura, Gratia, & Prædestinatione, Anno Domini 1586. Lovanii scripto traditi [Orn.] Parisiis, 1683, 8o, 237p.
(Eigendomsinschrijving op eerste schutblad: “ex dono R.Z. Corn.ii Groenendijk debat (?) Herberto v. Griethoven”. In originele bruinleren band, met goudornamenten op de rug. Leer achterplat laat los. SJH).
JACOBUS JUNCK [IVNCK], Xeniothecion, sive copiosissimus concionum strenalium thesaurus hactenus reconditus. E sacræ Scripturæ, sanctorum partum, veterum, recentio rumque authorum scriptis ac monumentis laboriosè non minus, quam ingeniosè erutus […] Coloniæ Agrippinæ, typis & sumptibus Joannis Wilhelmi Friessem, bibliopolis, anno 1683, 4o, [xxvi]+583+[iv] p.
(Prekenbundel van de prediker en pastoor van Ober-Lahnstein, Jacobus Junck, geboren in Wezel. In originele perkamenten spitselband; perkament aan het achterplat krult wat om. Titel in oud-handschrift op de rug. Rug wat vervuild. SJH).
ADRIAEN PAETS, Copie van een Remonstrantie, geschreven door de Heer Adriaen Paets, Raedt en Vroetschap der Stadt Rotterdam, aen de Ed: Groot Mog: Heeren Staten van Hollandt en Westvrieslandt [orn.], Na de copie van Rotterdam. In ‘s Gravenhage, gedruckt by Gerrit Rammazeyn 1684, 4o, 8p.
ADRIAEN PAETS, Copie Nader Remonstrantie, 4o, 3p.
(Knuttel 11993. GerritRammazeyn was ‘boekdrukker in de Houtstraat, by ’t Plein, in ’t Scherm’. Hij was telg uit boekdrukkersgeslacht uit Gouda. Remonstrantie met omslagje en titelschild. Nadere Remonstrantie zonder titelblad, los bijgevoegd).
PHILELEUTHERUM TIMARETEN [THEODORUS JANSSONIUS VAN ALMELOVEEN], Collectio monumentorum rerumque maxime insignium Belgii Fæderati ; e templ. et locis pub. urbium et academ. A primordiis Reipub. hucusque deducta, qualis nunquam antehac divulgata : Exhibens monumenta a multa gloriosissima, læsæ libertatis, at fortissime assertæ ; et in ejusdem assertione, victoriarum ac triumphorum […], Amstelodami, apud viduam Josephi Brouning, ad Januam Buræ Borealem, 1684, 8o, [xv]+458+[xiii] p.
(Verzameling Latijnse en Nederlandse epitaaf- en andere teksten van beroemde personen uit de Republiek. Gerangschikt op plaatsnaam. Goudse opschriften, waaronder ook de tekst van Glas 1 over de Vrijheid van Conscientie op p.239-264. Alle Goudse Glazen worden ook kort genoemd. Almeloveen (1657-1712) werd geboren in Mijdrecht als predikantenzoon en bezocht de Latijnse School in Gouda als leerling van Jacobus Tollius. Daarna studeerde hij theologie en medicijnen en werd geneesheer. Een huwelijk met de regentendochter Aletta Catharina van Immerzeel bracht hem terug naar Gouda. Vanaf 1683 publiceerde hij diverse boeken op het terrein van bibliografie en filologie. Hij gold als een polyhistor, verzamelaar van zoveel mogelijk kennis en onderhield een groot schriftelijk netwerk. In 1697 zou hij in Harderwijk aan de slag gaan als arts en hoogleraar Grieks, Geschiedenis en Welsprekendheid. Dit onder pseudoniem geschreven boek heeft een originele spitselband, met titel in oud handschrift op de rug en gespikkeld op snee. Blanco signatuurzegeltje op voorplat. Op de keerzijde van het voorplat een groot exlibris van Edw. Huydecoper van Nigtevecht, een eigendomsinschrijving ‘Ex. Bibl. Peller’ en een klein zegeltje van mr. R.E. Hattink, advocaat-procureur [en historicus] uit Almelo. Op eerste schutblad exlibris ‘Museum Artium Prov. Belg S.J.’).
THEODORUS JANSSONIUS AB ALMELOVEEN, Inventa nov-antiqua. Id est brevit enaratio & progressus artis medicæ ; ac præcipus de inventis vulgo novis, aut nuperrime in ea repertis. Subjicitur ejusdem rerum inventarum onomasticon. Ad virum clarissimum Iacobum Vallan [DM] Amsterlædami, apud Jansonio-Waesbergios 1684, 8o, [xxxiv]+85 p.
THEODORUS JANSSONIUS AB ALMELOVEEN, rerum inventarum onomasticon[DM] Amsterlædami, apud Jansonio-Waesbergios 1684, 8o, 249+[v] p.
(Theodori Janssonii ab Almeloveen (24 juli 1657 – 28 juli 1712, (Theodoor Jansson) was een geleerde Nederlandse arts die van moederskant afstamde van de belangrijke Amsterdamse drukkersfamilie Janssonius. Hij woonde enige jaren in Gouda en trouwde regentendochter Aletta Catharina van Immerzeel. Walvis citeert hem in zijn stadsgeschiedenis van Gouda. Almeloveen beschikte duidelijk ook over een uitgebreide bibliografische kennis. In zijn Inventa nov-antiqua (1684) bespreekt en legt hij gedetailleerd uit dat de meeste hedendaagse medische ontdekkingen al in de oudheid bekend waren en creëert hij het tweede deel van het werk met een eigen titelpagina en een eigen volkstelling “Rerum inventory Onomasticon”. Een alfabetische lijst van dergelijke ontdekkingen en gerelateerde citaten is opgenomen. In originele perkamenten band. Titelgravure met wormgleufje en vlek buiten afbeelding. Op de rug in oud handschrift ‘T. Jantsony Nova Antiq’ en ornamanet. Plattern licht gewreven, onderste kapiteel iets losgeraakt.
ADRIANUS MANGOTIUS Goudani Soc. Jesu, Monita Mariana, seu concionum in dominicas et festa totius anni, pars quarta. [DM-IHS], Lugduni apud Aniossonios, Joan. Posuel & Cl. Rigaud, 1684, 8o, [i]+410+[lxiii] p.
(Vierde deel van een verzameling Mariapreken, die reflecties biedt over de mysteries en deugden van de Maagd Maria, voor elke zondag en elk feest van het liturgisch jaar. Mangotius steunde sterk op de kerkvader Augustinus, reden waarom de jansenisten zijn werken graag aanhaalden en heruitgaven verzorgden. Met name A. Verschuur was hiervoor verantwoordelijk; ook voor een Nederlandstalige uitgave, getiteld: Getuige der waerheit in de leere van Gods eeuwige verkiezinge, van de genade des Zaligmakers, en van den vrye wil der menschen (Antwerpen 1689). Adrien Mangot, een jezuïet die op 17 april 1554 werd geboren in Gouda en na studie in Leuven rector was van het jezuïetencollege van Douai. Hij overleed in Antwerpen in 1629. Op voorste schutblad eigendomsinschrijving “Laubin”, op achterste blad Challau”. Doorgehaalde eigendomsinschrijving op titelpagina (“ex libris Congre.. Regiae Invaldinam(?)”).Met originele band van leer met ribben en goudornamenten op de rug en zijkanten van platten. Onderste stuk rug zegel met oude bibliotheeksignatuur met beschadiging aan band. Titelschildje met “Mangot Monita Sacra”. Stompe hoeken. Binding voorplat zwak).
DE REGELS EN BESLUYTENvan het Alderheylighste ende Algemeyn Concili van Trente. Gehouden onder de pausen Paulus den III, Julius den III, ende Pius den IV. Getrouwelijk van nieuws overgezet door N.S.P.A. Hier is ook achter-by-gevoegt de verklaering van eenige bezondere woorden, die in ‘t Concili gebruykt worden [AFB.] t’Antwerpen, voor Frederick van Metelen, 1684, 8o, [i] + 436 + [xviii] p.
(Titelpagina voorafgegaan door een titelpagina van een oudere editie, uitgegeven in Antwerpen door Balthasar Moretus in1657; 18de-eeuwse leren band, boek ingeboden met behulp van stroken van een incunabel. Achter de initialen N.S.P.A. gaat Nicolaes van der Steen of Stenius, pastoor van Akersloot schuil, die in 1650 werd geportretteerd door Frans Hals. Stenius leverde ook enkele lofdichten voor de gezangenbundel “De singende swaen” van deGoudsepastoor Willem de Swaen, die in 1655 ook een lied schrijft op de 50ste verjaardag en 25-jarig priesterjubileun van Stenius.).
CONVOLUUT
FACTUM voor de neven ende erfgenaemen van zal: Jan Otto Acquoy, ende de neven van den Doorluchtigsten ende Hoogwaerdigsten Heer Cornelius Jansenius, bisschop van Yperen, als eysschers in cas van injurie. Tegen den Eerw: P. Cornelkius Hazart, priester S.I. binnen Antwerpen, ende mijn Heer Anthony Hoefslach, priester ende keurmeester der boecken, als verweerders, 1684, 4o, 15p.
(Zonder titelblad; kort afgesneden, met enig tekstverlies van voetnoten)
HET HOF VAN ROMEN. Bestaande in desselfs paus en kardinalen, zo als het geconstitueert was ten tyde van de laatste verkiezinge van paus Benedictus den XIII. op den 29. may 1724. Door een voornaam liefhebber byeen verzamelt en opgestelt [Orn.], T’ Amsterdam by Johannes van Septeren, boekverkoper, op de eerste Leydse straat, tusschen de Heere en Keizers graft, 1724, 4o, [ii]+82p.
T’SAMEN-SPRAECKE tusschen eenen coopman ende eenen advocaet van Brussel, aengaende de saecke van den Heere pastoor van Ste. Catherine derselver stadt, tegens Syne Hoogw. Den Heere Arts-bisschop van Mechelen. Dienende tot wederlegginge van den ghedreyghden Ban van Excommunicatie, van deselve Syne Hooghw. van den 17. februarii 1708 ende andere quade roepen uytghestroeyt tegens denselven pastoor, z.pl. [1708], 4o, 68p.
(Knuttel 15745a)
CASPARUS HEESPER, De ydele verwachting der joden, na de komste van den Messias. Getoond in een Doop-predicatie, ter gelegenheyt wegens het doopen van een bekeerd jood. Uytgesproken den 14. april 1721 door Casparus Heesper, Leeraar der Augsburgse Confessie tot Gouda [DM], Tot Gouda, gedrukt by Andries Endenburg, ordinaris drukker van de stad, op de Markt in de Chronyk 1721, 4o, [ii]+18p.
(Knuttel 16553. Met zeer fraai drukkersmerk van Endenburg, verbeeldende Romeinen 12 vs. 12 n randtekst “In oratione perdurantes”. Heesper, geboren in het Duitse Werden, meldt zijn lezers dat de preek is uitgegeven op aandrang van zijn kerkenraad. Hij excuseert zich bij voorbaat voor eventuele taalfouten, “wel wetende, dat myn styl en spellinge, zo zuyver Nederduyts niet en is, als die van een geboren Hollander”. Voor Heesper in 1705 naar Gouda kwam was hij veldpredikant en vanaf 1701 luthers predikant in Edam. Hij zou in Gouda blijven tot zijn emeritaat in 1734 en overleed in 1736)
KORTE VERANTWOORDING voor de Roomsgezinden dezer Republiek, waarin hare kerkelyke regeringe, van outs bestiert door pausselyke vikarissen, bewezen, verdedigt en gezuyvert wort. Tegens het kort geding, tegens die priesters en andere menschen, die hier te lande onder de Rooms-Catholyke ingesetenen de onrust stoken; vervat in de forme van een brief aan een regent geschreven [Orn.], Gedrukt voor den autheur, en zyn ook te bekomen t’Utrecht, by Harmanus Besseling, boekverkoper in de Lyn-Markt, 1726, 4o, [ii]+23p.
(Knuttel 16695. Anti-jansenistisch geschrift. Met de vermelding dat van de 600.000 katholieken in de Republiek er slechts 20.000 het jansenisme aanhingen. Met kleine toevoeging in oud handschrift aan het eind).
JOAN CHRISTIAEN VAN ERCKEL, Brief van het Aerts-Bisschoppelyk Kapittel van Utregt, aen den doorlugstigsten Heer Joseph Spinelli, abt van Ste. Catharina, pauselyken Inter-Nuntius aen het Hof tot Brussel [Orn.], Tot Amsterdam, gedrukt by Nicolaes Potgieter, 1724, 4o, 40p.
FABRICIUS CARD[INAAL] PAULUCIUS, Brief geschreven aan den Aarts-bisschop van Sebasten, uit last van Zijn Heiligheid den paus van Romen, 12 oktober 1703, 4o, 3p.
(Brief aan apostolisch-vicaris Petrus Codde)
BRIEF wegens het onregtmatig gedrag van den Hoogwaardigsten en Doorlugtigsten Heer Joannes Bussi, nuncius te Keulen. Waarin bevat wordt het bevel van Syne Keurvorstelyke Hoogheid den Heer Aertsbisschop van Keulen, Bisschop van Luyk, enz. tegen denzelven Bussius, als schender van ’t bisschoplyk regt, en het gebod waardoor die nuncius het bevel van den Keurvorst nietig en kragteloos durft verklaren [Orn.], Anno 1709, 4o, 8p.
TWEEDE BRIEF wegens het onregtmatig gedrag van den Hoogwaardigsten en Doorlugtigsten Heer Joannes Bussi, nuncius te Keulen; ofte beklag van Syn Hoogheid den Palts-graaf aan den Rhyn, Keurvorst van ’t H. Roomsche Ryk, en den Doorl. en Hoogw. Vorst en Bisschop van Munster aan Syne Heiligheid Clemens den XI tegen het onvoorzigtih en vermetel verwerp-schrift van den Hr. Joannes Baptista Bussi (…) [Orn.], 1709, 4o, 8p.
HEILZAME EN NOODWENDIGE WAARSCHOUWINGE aan alle verstandige en vroome katholyken, tegens zeekere laster-zugtige, ziel-verderfelyke en rust-stoorende brief van den abt Spinelli, pauselyke inter-nuntius te Brussel, aan verscheide priesters hier te lande toegezonden, 4o, [z.j.]
THEODORUS DE COCK, aan alle vrede-lievende inwoonders van de Vereenigde Nederlandsche Provincien, [Leiden, 1702], 4o, 8p.
(Plaats en jaar van uitgave in potlood op eerste pagina.Met catalogus van boeken en geschriften die worden toegeschreven aan Petrus Codde)
HOOGNODIGE RETORSIE, ofte afweering, tegen zeker manifest uytgegeven met dezen tytel: Theodorus de Cock, Aen alle vrede-lievende inwoonders van de Vereenigde Nederlandsche Provincien, [1702], 4o, 8p.
MEMORIE raakende den tegenwoordigen toestant der gevlugte France geestelyken in Hollandt nopende de religie [Orn.], Gedrukt na de copye van Parys: tot Gendt, by Corenlis Meyer op d’Hoogpoort in ’t Gekroond Sweird [1728], 4o, 22p.
(Knuttel 16763. Laatste pagina’s vochtvlekkerig).
J.C. VAN OUWERKERK, Bericht aen de waerheid lievende Catolijken van Nederland, wegens twee decreten van Romen, ten laste van de Eerwaerdige vaders jesuyten onlangs uytgekomen; waervan het eene twee schandelijke ketteryen of dolingen, het andere hun levens-beschryvinge van den H. Ignatius betreft, z.pl. [1690], 4o, 18p.
BEKNOPTE ONDERREGTING wegens het verschil over het Formulier ofte de vijf stellingen van Jansenius: voorgesteld met vragen en antwoorden, z.pl. 1708, 4o, 8p.
(Knuttel 15759)
THOMAS PHILIPPUS door Godts bermhertigheyt van den titel van den H Caesareus, der H. Roomsche Kerck proester cardinael D’Alsace, De Boussu, Aetsbisschop van Mechelen, Primaet der Nederlanden, etc. etc., tot Mechelen, by Laurentius vander Elst, 20 augustus 1728, 4o, 4p.
(Rechter onderhoekje afgescheurd; zonder tekstverlies).
THOMAS PHILIPPUS door Godts bermhertigheyt van den titel van den H Caesareus, der H. Roomsche Kerck proester cardinael D’Alsace, De Boussu, Aetsbisschop van Mechelen, Primaet der Nederlanden, etc. etc., tot Mechelen, by Laurentius vander Elst, 29 augustus 1708, 4o, 8p.
HENRICUS JOSEPHUS VAN SUSTEREN, by de gratie Godts ende des H. Apostolycken Stoel, bisschop van Brugghe, t’Antwerpen, by de weduwe van Petrus Jacobs, 19 juli 1729, 4o, 4p.
FR. CAROLUS uyt het order der capucinen, by der gratie Godts, ende des Apostolycken Stoel van Roomen, bisschop van Antwerpen, t’Antwerpen by Hieronymus Verdussen, drucker van Syne Doorluchtighste Hooghweerdigheyt, wooende op de groote Merckt, in s. Augustinus, 1 augustus 1729, 4o, 4p.
DECREET van de vierschaer van Romen, genaemd inquisitie, by hetwelke, na een rijp ondersoek, onder anderen opnieuw verboden en verdoemd worden drie verscheide schriften van den Hr. Adriaen van Wijk, pastoor in de Kethel, z.pl. 1693, 4o, 8p.
NAEDER DEKREET van de Roomse vierschaer, genaemd inquisici: by het welke onder anderen verdoemt wort het smeekschrift van Heer Adriaen van Wyck, pastoor in den Kethel [Orn.], 1694, 4o, 8p.
P.M., Korte aentekeningen over zekere vier stellingen, door Heer Adriaen van Wijk ten onregt aengevreven aen A.V.H. [Alardus van Haeften], z.pl., z.j., 4o, 4p.
CONSTITUTIE UNIGENITUS tot de grond toe verdelgt: en vor eeuwig tot de duysternis verwesen, door een dame weduwe van Parys, in een samespraek met een jesuit, weerdig om gelesen te worden, z.p., [1736?], 4o, 8p.
JOAN SOANEN, Brief van Mijn Heer den bisschop van Senez aen alle de bisschoppen van Vranckryk, aengaende het Concilie Ambrun, t’Utrecht by Corn. Guil. le Febvre, op de Marie-Plaets 1727, 4o, 8p.
(Knuttel 16728)
[AEGIDIUS DE WITTE], Bericht aen de gemeyne geloovigen, over zekere Bulle, nieulijks van Roomen gekomen op den naem van Clemens XI, paus van Roomen: verbiedende 100 stellingen, en eene daer-by [Orn.], 1713, 4o, 11p.
(Knuttel 1601a)
MEMORIE aan de Hoog Mogende Heeren Staaten Generaal der Vereenigde Nederlandsche Provintien; rakende de kerken ordre van Haare Rooms-Catholyke ingesetenen: vanwegens de Republyk van Venetien overgegeve door derselver resident, in september 1725, in ’s-Gravenhagen, by Hendrik Scheurleer, 1732, fol., 4p.
(Opgevouwen in het boek, met scheurtjes)
ZEDIG EN BONDIG BEWYS der wettige zending van den Heer Jakob Krys in de pastory van den Eerw. Heer Godefridus Kool zal. t’Amsterdam, tot antwoord op zekeren brief in deszelfs gemeente, den 16. April 1708 uitgestrooit, z.pl. [1708], 55+[i] p.
(Knuttel 15749)
ANTONI VAN HARDEVELDT, Drie brieven, betreffende de eene pausselyke Bulle van het Jubile te Rome, met den jare 1750 (…) / De andere zekere Contra-Bulle of ernstige recommandatie van een geestelyken in Holland, wegens gemelde pausselyke Bulle (…) / De derde de zaak der janzenisten in osn landt, aangaande eenen zoogenaamden vicaris, of wel eenen genraalen bisschop of kerkoversten, over alle Roomsche pastoors en gemeentens, [Orn.], Tot ’s Hertogenbos, by de wed. van H. Palier en Zoon, 1750, 4o., 32p.
ZEND-BRIEF, raekende den overlast, met dewelke eenige jesuiten beledigen seker jesuit tot Gouda [Orn.], Gedrukt in ’t jaar, anno 1686, 4o, 16p.
(Knuttel 12552. Betreft de kwestie Jacob de Vos. Zie Paul H.A.M. Abels, Hij kwam binnen, zonder kloppen. De worsteling van pater Jacobus de Vos met zijn geestelijke dochters, in:Tijdschrift voor Nederlandse KerkgeschiedenisE13 (2010) 73-84. Ook verschenen in Erfgoed. Genealogisch Magazine19 (2011/mrt-april) 10-16 (eerste deel) en (2011/mei-juni) 3-11 (tweede deel).
CORNELIUS JOHANNES, door de genaede van Godt aertsbisschop van Utrecht, aen alle aertspriesters, pastoors, priesters en catholijken, zoo van ons aertsbisdom van Utrecht, als vordere onderhoorige bisdommen, 30 december 1725, z.p. [1725], 40, 17p.
[AEGIDIUS DE WITTE], In ’t jaer MDCCXXI den 17. april, s’avonds ontrent ten negen uuren rustte van zijnen arbeit, om tot het eeuwig ligt en rust over te gaan, de Zeer Eerwaerde en wytberoemde Heer Aegidius de Witte, voor deezen pastoor en deken van onze Lieve Vrouwe Kerke over Deil te Mechelen etc., z.pl., [1721], 4o, 7p.
MEMORIE aan de Ed. Groot Mog. Heeren Staaten van Holland en West-Vriesland overgegeven uit den naam en vanwegens de regte Rooms-Catholyke burgeren en ingesetenen deser landen. Omme door de goederetierenheid van Haar Ed. Groot Mog. te worden bevryd van de dominantie des zoogenaamden Aartsbisschops van Utregt en zyn praetense capitulairen, met win zy zig om der conscientie wille onmogelyk kunnen conformeeren, en vorders, om hunne godsdienst by conniventie als voor dezen volgens de intrinsique regels van hun geloof te mogen exerceren, z.pl., z.j. [1727], 4o, 10p.
(Knuttel 16742)
VOOR-UITGAANDE BEMERKINGEN over een boek, ’t welk onder den naam van den Eerweerdigen Heer Cornelius Paulus Hoynk van Papendregt in ’t licht gekomen is, en den titel voert van Historie der Utregtsche kerke enz., Uit het Latyn vertaald door F.M. [Orn.], Te Delft, by Adriaan Beeman, boekverkooper 1727, 4o, 88p.
(Knuttel 16747)
VERDEDIGING der zaliger gedachtenisse van den Hoogwaerdigsten en Doorluchtigsten Heer, de Heer Peterus Codde, Aertsbisschop van Sebaste, Apostolischen Vicarius in het Verennigde Nederlandt [Orn.], 1711, 4o, 31p.
(Knuttel 15995)
BRIEF voor den Aertsbisschop van Sebaste geschreven aen de katholyke ingezetenen van het Vereenigde Nederland [Orn.], t’Utrecht gedrukt by Theodorus vanden Eynden, boekverkoper in ’t Musiek-boek, 1704, 4o, 12p.
(Knuttel 15326)
TWEEDE BRIEF van den Aertsbisschop van Sebaste aen de katholyke ingezetenen van het Vereenigde Nederland, [Orn.], t’Utrecht gedrukt by Theodorus vanden Eynden, boekverkoper in ’t Musiek-boek, 1704, 4o, 12p.
(Knuttel 15346)
BRIEF van den Heer bisschop van S. Pons aan den Heer Aartsbisschop van Cameryk, in dewelke hy verdedigt de 19 bisschoppen die in het jaar 1667 aan den paus en den koning van Vrankryk geschreven hebben over de zaak van de IV beroemde bisschoppen, namelyk van Alet, van Pamier, van Beauvais, en van Angers, z.pl., z.j. [1705], 4o, 18p.
(Knuttel 15432)
VERKLARING van de ledematen der Universiteyt van Leuven, die om de Bul Unigenitus uyt dezelfde gestooten zynde, gedwongen zyn geweest het landt te verlaten, t’Utrecht by Corn. Guillelmus Le Febvre 1729, 4o, 7p.
TRANSLAET in den naem des Heeren. Amen. Wy Carolus van d’Orden der Capucinen (…) bisschop van Antwerpen (…). Tot Loven, by Martinus van Overbeke, by de Halle ende tot Mechelen by Laurentius vander Elst, 1728, 4o, 8p.
JOANNES TIBBEL, Verklaring gedaan binnen Schiedam over ’t stuk van het eeren vande H. Maegd Maria [Orn.], Te Delft by Henricus van Rhyn anno 1703, 4o, 8p.
(Knuttel 15122)
ANTWOORD op zeekere brief uyt Amsterdam, den 28 meert 1727 in ’t Latyn geschreven aen den zeer Doorlugtigen en Aenzienelyksten Heer N.N. In dewelke den schryver tragt te bewyzen dat de Rooms-Catholyke zig niet moogen onderwerpen aen het geestelijk regtsgebied van de H. Aertsbisschop Cornelius Joan Barchman Wuytiers, Tot Amsterdam, te bekoomen by Nicolaes Potgieter, boekverkoper, 1727, 4o, 11 p.
(Knuttel 16746)
CORNELIUS JOHANNES BARCHMAN WUYTIERS, Brieven geschreven aen Zyn Heyligheid den paus Benedictus XIII over zynde verkiezinge in inwydinge tot het Aerts-Bisdom van Utrecht, z.pl., z.j. [1725], 4o, [xii] p.
(Knuttel 16676)
CORNELIUS JOHANNES BARCHMAN WUYTIERS, Harderlyke brief van den Hr. Aertsbisschop van Utrecht, door dewelke hy zijn appel tot een algemeen concilie, over zeekere brief, voerende den naem van Zijn H. Benedictus XIII van den 6. december 1725, kenbaer maekt aen de catholijken van het Aertsbisdom van Utrecht, en van de onderhorige bisdommen [Orn.], Tot Utrecht, by Theodorus vanden Eynden, boekverkoper in ’t Musiek-boek, 1726, 4o, 15p.
(Knuttel 16702)
CORNELIUS JOHANNES BARCHMAN WUYTIERS, Appel van den Hr. Aerts-bisschop ende het Roomscatholyke Capittel van Utrecht tot een algemeen concilie over zekere brief, voerende den naam van Zyn H. den paus Benedictus XIII. Geschreven aen alle catholyken der Vereenigde Nederlanden, den vi. December 1725, en te Brussel uytgegeven door den H. nuntius Spinelli den 28. january 1726, [Orn.], Tot Utrecht 1726, 4o, 49p.
(Knuttel 16701. Een van de ondertekenaars is Theodorus van der Kroon, canonnik, pastoor tot Gouda en aartspriester van Schieland)
(Convoluut van 44 pamfletten in originele, achttiende-eeuwse band. 42 keer betreft het geschriften die te maken hebben met de problematiek van het jansenisme en twee keer specifiek Goudse zaken die daar los van stonden. Het titelschildje op de rug met ornamenten vermeldt: “Varia de Janssenio et Goddaeo”, waarbij de laatste term kennelijk een verbastering is van het woord Goudana. Gemarmerd op snee, voor- en achterplatten geschaafd, voorplatten bovenaan los)
HUIG DE GROOT, Aentekeningen over het Evangely van Mattheus. Door den Heere Huig de Groot, koninglijken gezant; Met het leven des schrijvers. Uit het Latijn vertaelt door David van Hoogstraten, Med. Doctor [orn.] TotGouda, voor Abraham van Loon, boekverkooper, Anno 1685. Met privilegie voor vijftien jaren [achterin: Te Dordrecht, gedrukt by Nicolaes de Vries, woonende in de Nieustraet, by de Latijnsche School anno 1685], 4o, [xxxvii]+652+[viii] p.
HUIG DE GROOT, Aentekeningen over de Evangelien van Markus, Lukas, en Joannes, en de handelingen der apostelen [DM] Tot Gouda, voor Abraham van Loon,1688 [achterin: t’Amsterdam, by J. Krellius 1688], [xx] p.
– Aentekeningen over het Evangely van Markus, [DM] Tot Gouda, voor Abraham van Loon,1688, [ii] + 80 p.
– Aentekeningen over het Evangely van Lukas, [DM] Tot Gouda, voor Abraham van Loon, 1687, [ii] + 81-386 + [ii] p.
– Aentekeningen over het Evangely van Joannes, [DM] Tot Gouda, voor Abraham van Loon, 1687, 391-620 p.
– Aentekeningen over de handelingen der apostelen, [DM] Tot Gouda, voor Abraham van Loon, 1688, [iv] + 627-840 + [xvi] p.
HUIG DE GROOT, Aentekeningen over de brieven van den apostel Paulus aen die van Rome, Korinten, Galatie, Ephesen, Philippi, en Kolossen [DM] T’Amsterdam by Albert Visscher, achter de Noorder Kerk en Barent Visscher, in de Dirk van Assensteeg 1693, [vi] + 594 + [vi] p.
HUIG DE GROOT, Aentekeningen over de brieven van den apostel Paulus aen die van Thessalonica, Timotheus, Titus, Filemon, Hebreen; nevens de algemeene brieven en openbaringe [DM] T’Amsterdam by Albert Visscher, achter de Noorder Kerk en Barent Visscher, in de Dirk van Assensteeg 1694, [vi] + 692 + [viii] p.
(Complete set van vier uniforme banden met theologische werken van Hugo de Groot. Uit het Latijn vertaald door David van Hoogstraten. De eerste twee delen gedrukt voor de Goudse boekverkoper Abraham van Loon, die een privilege van de Staten van Holland verwierf voor de duur van vijftien jaar. Hij verkocht het privilege voor de laatste twee delen aan de Amsterdamse boekdrukkers Albert en Barent Visscher. Eerste deel met een korte biografie van Hugo de Groot).
SIMON VLIETHOORN, e.a. [Brief van de afgescheiden leden van de vroedschap van Leiden aan de Staten van Holland, [z.pl., z.j. 1685], 4o, 12 p.
(Knuttel 12414A. Kwestie over vergeving van ambten. Als voorbeeld figureert ook de Goudse regent Swaenswijck, die in 1677 niet in aanmerking komt omdat hij geboren is in Indië, terwijl hij telg uit een Goudse geslacht is, poorter vanGoudaen vier jaar kapitein was van de schutterij. De kwestie is door zijn overlijden niet afgerond).
HUIG DE GROOT, Aentekeningen over het Evangely van Mattheus. Door den Heere Huig de Groot, koninglijken gezant; Met het leven des schrijvers. Uit het Latijn vertaelt door David van Hoogstraten, Med. Doctor [orn.] Tot Gouda, voor Abraham van Loon, boekverkooper, Anno 1685. Met privilegie voor vijftien jaren [achterin: Te Dordrecht, gedrukt by Nicolaes de Vries, woonende in de Nieustraet, by de Latijnsche School anno 1685], 4o, [xx]+652+[viii] p.
(Uitgave van de Goudse boekverkoper Abraham van Loon, voor hem gedrukt in Dordrecht door Nicolaes de Vries. Met bericht van “De boekverkooper aen den lezer”. Op laatste schutblad klein stempeltje antiquariaat Wever te Franeker. In originele perkamenten band. Titel met hand geschreven op de rug, slordig. “H. De Groot over Matteum”).
[ANONIEM], “Wonderbaere veranderinge van de wereltse liefde in de Goddelijcke ofte seltsaeme bekeeringe van Maria Magdalena. In rijmdight voor oogen gestelt aen alle soo wereltse liefhebbers als Godt-minnende zielen oft tot beternisse des levens oft tot vermeerderinge van de liefde Godts”, 8o, z.pl., z.j. [ca. 1685], [ii]+83 p.
(Manuscript met tien religieuze gedichten over het leven van Maria Magdalena, geschreven voor de geestelijke dochter (klopje) Elisabeth Blesen. Met pen en inkt geschreven in fraai handschrift, voorafgegaan door gravure van Maria Magdalena, vervaardigd door P. Clouwet, in fraai lederen band , ribben en rijk versierde rug. Enkele wormgaatjes in de achterste lege bladen. Op de laatste bladzijde op de kop een opdracht: “Aen Mejuffrouw Elisabeth Blesen geestelijcke dochter”).
JOANNES TAULER, JOANNES DE LIXBONA, Gheestelycke sermoonen, ghemaeckt door Joannes Taulerus van d’orden der predick-heeren op alle de sondaghern ende heyligh-daghen van het gheheel iaer. Nu van nieuws over-gheset in claerder duytsche taele, met aen-wijsinghe der plaetsen, die de ketters vervalscht ofte achter-gelaeten hadden, als oock met nieuwe tafels der sermoonen ende materien verciert [DM] T’Antwerpen, by Hieronymus Verdussen den Jonghere, woonende op d’oude Coremert in de gulde Tes, anno 1685, fol. [xii]+552+[xlvi]p.
JOANNES TAULER, Naer-volghinghe des armen leven Christi. Waerin ons gheleert worden verscheyden onderscheyden der wariger armoede ende hoe men tot een arm leven sal gheraecken. Nu alder-eerst uit een oudt gheschreven exemplaer voor hondert en seventich jaer van woordt tot woordt (…) naer-ghedruckt, ende nu in’t jaer 1631 uyt den voorseyden Hoogh-duytschen druck in onse Nederlantsche spraecke (…) overgheset door P. Geabriel van Antwerpen, priester capucien [DM] T’Antwerpen, by Hieronymus Verdussen den Jonghere, woonende op d’oude Coremert in de gulde Tes, anno 1685, fol. 108p.
(Exemplaar was, blijkens eigendomsinschrijving op frontispice, eigendom van de Goudse dominee J.C. Deur. Johann George Deur, geboren in 1859, was hervormd predikant te Gouda van 1897 tot zijn overlijden in 1919. Hij kreeg in 1913 opdracht een predikantenlijst voor Gouda samen te stellen vanaf 1573. Johannes Tauler (Straatsburg, ca. 1300-1361) was een Duits mysticus en dominicaan. In gerestaureerde band met perkamenten rug en gemaermerde kartonnen platten. Auteursnaam en titel in oud schrift op de rug. Titelpagina eerse werk in zwart en rood, met groot drukkersmerk. Het tweede werk in zwart en met klein drukkersmerk. Op binnenzijde voorplatten eigendomszegeltje met de tekst “Verzameling dr. R. Cordes”).
GEORGIUS HORNIUS, BALTHAZAR BECKER, Kerkelycke historie, van de scheppinge des werelts, tot ‘t jaer des Heeren. Aengehecht met een korte wereltlyke historie van ‘t begin der eeuwen tot den selven tijdt. Waer aen is bijgevoegt de kerkelyke historie en vervolg op de wereltlyke historie sedert den jare 1666 tot 1684, verçiert met twintig kopere plaeten en vaersen, den tweeden druck [orn.] T’Amsterdam bij Baltes Boeckholt, boeckverkooper op de Leytse-straet, 1685, 8o, [xii]+394+[xxviii]+[vi]+62+[ii]+78p
(Kerkgeschiedenis van de Leidse hoogleraar Hornius en de Amsterdamse predikant Becker. Opnieuw ingebonden met gemarmerde platten en nieuw-perkamenten rug met ribben. Titel in handschrift op de rug. Met enkele fraaie illustratie, waaronder een paginagrote gravure van Calvijn en Servet).
SIMON VAN LEEUWEN, Batavia illustrata, ofte Verhandelinge vanden oorspronk, voortgank, zeden, eere, staat en godtsdienst van Oud Batavien, mitsgaders van den adel en regeringe van Hollandt, ten deele uyt W. van Gouthoven, en andere schryvers, maar wel voornamentlijk uyt een menigte van oude schriften en authentijque stukken en bewijsen, [DM] in ‘s Gravenhage by Johan Veely, Johan Tongerloo en Jasper Dolt, boekverkoopers, anno 1685, fol., [xxvii]+664p.
(De auteur was subsituut griffier van de Hoge Raad van Holland, Zeeland en West-Friesland. In het drukkersmerk staat “Inter ignes luna minores”. Op het titelblad eigendomsinschrijving “Fallees 1908”. Aan binnenzijde voorplatten eigendomsinschrijving “ex libris Klaas Smelia jr.”. Uitgebreide beschrijving Gouda op p.191-195. Boek zonder schutblad, maar met titelgravure van A. Vaillant. Gewreven leren band; rug schraal; door Robbert de Groot met lederwas weer opgehaald).
BIBLIA, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de Canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments. Door last der Hooghe Mog. Heeren Staten Generael van de Vereenighde Nederlanden volgens het Besluyt van de Synode Nationael, gehouden tot Dordrecht inde Jaren 1618 ende 1619. Uyt de oorspronckelicke talen in onse Nederlandtsche tale getrouwelick over-geset. [Wapen Holland] Te Dordrecht by Hendrick en Jacob Keur en T’Amsterdam by Marcus Doornick in Compagnie, anno 1686, fol. [xliii]+302fol=604p.+[iii]+134fol=264p.
HET NIEUWE TESTAMENT, ofte alle Boecken des Nieuwen Verbonts onses Heeren Jesu Christi. Door last van de Hoogh: Mog: Heeren Staten-Generaal (…) [DM] Te Dordrecht by Hendrick en Jacob Keur en T’Amsterdam by Marcus Doornick in Compagnie, anno 1686, fol., [xxvii]+164fol=327p.
DE BOECKEN GENAEMT APOCYPHE (…) [DM] Te Dordrecht by Hendrick en Jacob Keur en T’Amsterdam by Marcus Doornick in Compagnie, anno 1686, fol., 56fol=112p. [laatste deel ontbreekt]
(Keurbijbel met vijf van de zes kaarten van Bastiaen Stoopendaal. Alleen de kaart van Jeruzalem ontbreekt. Binnenwerk zeer goed, afgezien van enkele vochtringen, met name aan het eind. Op sommige plekken met Japans papier gerestaureerd. De leren band is verdwenen. Eenvoudige papieren omslag, waarvan de rug los is).
PETRUS RIBADINEIRA, HERIBERTUS ROSWEYDUS, Generale legende der heylighen met het leven Iesu Christi ende Marie. Vergadert wt de H. Schrifture, Oude Vaders, ende Registers der H. Kercke. Den sesden druck, met veel levens der H.H. vermed. , met een register, dienende tot de sermoenen des iaers, T’Antwerpen by Ian Baptist Verdussen in de Cammerstraet in de 2 oyevaers, Anno 1686, fol., [xxviii]+686p.
PETRUS RIBADINEIRA, HERIBERTUS ROSWEYDUS, Idem, Het tweede deel,T’Antwerpen by Ian Baptist Verdussen in de Cammerstraet in de 2 oyevaers, Anno 1686, fol. [vi]+662+[xxiv]p.
(Reusachtig foliant met heiligenlevens. Fraaie titelgravure, paginagrote gravures van Jezus en Marie en per maand miniafbeeldingen van alle beschreven heiligen. Om originele, verstevigde, perkamenten band, voorzien van twee nieuwe sluitleertjes. Vernieuwde rug met V-kras. Scheurtje in eerste twee slordig met tape gerestaureerd, evenwel zonder beschadiging van titelgravure).
ADRIANUS MANGOTIUS, GOUDANI, Monita sacra ex S. Scriptura & SS. patribus potissimum collecta, in celebri Academia Lovaniensi sodalibus deiparæ Virginis dicta, omnibus utilissima, & quator tomis distincta, pars tertia [IHS-merk], Lugdini, apud Anisson Ios, Joan. Posuel, & Cl. Rigaud, 1686, 8o, [vi]+708p.
(Laatste deel van een herdruk uit Lyon van een driedeling werk van de Goudse jezuïet Adrianus Mangotius (1554-1629). De drie werken werden in 1614-1615 voor het eerst gedrukt in Antwerpen. Originele perkamenten spitselband en met titel “A. Mangotij Pars 3” in handschrift op de rug. Bladzijden als nieuw. Onderin op schutblad eigendomsinschrijving “Gisberti Spitzhoven 1686”. Spithoven (ca. 1660-1725) was pastoor in Cabauw bij Utrecht. Ten tijde van de inschrijving was hij net teruggekeerd van zijn studie en priesterwijding in Rome. SJH).
PASCASIUS GROSIPPUS, MERCURIUS BILINGUIS: & MEDULA VOSSIUS, praemissis paradigmatis. Dat is, een klare en bondige methode om binnen korten tijd het Latijn ten opsichte van de woorden, en constructien licht en perfect te leeren verstaen: mitsgaders en wel te schrijven, ende net te componeeren beyde mateloose reden, en gedichten. Tot dienst van ’t Groote School der Stad Gouda. Den tweeden druk, op nieuws oversien, vermeerdert en verbetert met verscheyde aantekeningen en byvoegsels. Meerendeel na de Methode van het Port Royael [wapen Gouda], Ter Goude, by Justus Wilhelmus van der Hoeve, 1686, 8o, [xxi] p.
PARADIGMATA OMNIA declinationum & conjugationum, terminationes essentials. Editio nova [DM] Goudæ ex officina Justi Guilhelmi vander Hoeve, 1686, 8o, 80p.
MEDULLA VOSSIUS, dat is, de Latynsche spraak-kunst. Ofte ’t merg van Vossius, getrokken uit sijn Aristarchus. Uit welke niet alleen alle de oude en nieuwe dwalingen verbetert, maar ook de ware regels kort en duidelijk in onse moeder-taal werden voorgesteld. Tot dienst van ’t Groote Latijnsche school der stad Gouda, den tweeden druk [DM], Ter Goude by Justus Wilhelmus vander Hoeve, 1686, 8o, 32+280+16p.
PASCASIUS GROSIPPUS, MERCURIUS BILINGUIS, Nunc primum in locos communes redactus, & auctus appendice. Hoc est nova facilisque ratio Latinæ vel Belgicæ Linguæ (quæ pro Italica jam in prima editione subjecta suit) intra vertentem annum addiscendæ [DM] Ter Goude by Justus Wilhelmus vander Hoeve, 1686, 8o, p.39-112.
(Tweede druk (eerste druk uit 1680, ook in Gouda bij Willem van der Hoeve) van een zeldzaam voor de Latijnse school in Gouda bestemd leerboekje Latijn in vier delen met vier verschillende titelpagina’s. Het eerste titelblad draag het stadswapen van Gouda, de andere drie het drukkersmerk van Vrouwe Fortuna, met het randschrift Spero Fortunæ Regressum (ik hoop dat het geluk terugkeert); een drukekrsmerk dat tot 1634 gebruikt werd door de Goudse drukker Jasper Tournay. Na de eerste titelpagina volgt alleen een dedicatio (opdracht) aan een aantal Goudse regenten, een Admonitio (waarschuwing), een Præfatio (voorwoord) en een privilege voor de drukker voor de tijd van vijftien jaar. In het tweede deel verbuigingen in rode inkt. Eerstgenoemde schrijver was een omstreden Duitse rooms-katholieke controverseschrijver Grosippus was het pseudonym van Gasparus Scioppius of Caspar Schoppe (1576-1649). Na 1630 koos hij voor een gematigder koers en pleitte hij voor een duurzame vrede tussen katholieken en protestanten, gebaseerd op theologische overeenkomsten. Vanaf dat moment bestreed hij vooral de jezuïeten. Dit schoolboek is grotendeels gebaseerd op het populaire leerboek Latina Grammatica van G.J. Vossius. In vernieuwd halfleren bandje met gemarmerde kartonnen platten. Op binnenzijde voorplat eigendomsinschrijving ‘Ex libris G. de Huytes’ en Ex libris W.J.F. Meiners).
MATTHIAS KEUL, Vox clamantis in deserto: sive conciones sacræ et morales in omnes totius anni dominicas et festa […] Dominicale primum [Orn.] Coloniæ, sumptibus Hermanni Demen, anno 1686, 4o, [xxvi]+376+[xxxii]p.
MATTHIAS KEUL, Vox clamantis in deserto: hoc es conciones panegyricæ in festa sanctorum: tum in ea quæ per totius anni circulum ab ecclesia universaliter; tum in illa, quæ apud diversos religiosos & in diversis ecclesiis particulariter celebrantur […] Pars prima, Coloniæ, sumptibus Hermanni Demen, anno 1685, 4o, [xv]+360+[xxvi] p.
MATTHIAS KEUL, Vox clamantis in deserto: hoc es conciones in singulas totius anni dominicas […] Dominicale secundum [DM] Coloniæ, sumptibus Hermanni Demen, anno 1686, 4o, [xiv]+451+[xxvi]p.
MATTHIAS KEUL, Vox clamantis in deserto: hoc es conciones panegyricæ in festa sanctorum […] Sanctorale secundum [DM] Coloniæ, sumptibus Hermanni Demen, anno 1686, 4o, [xiii]+442+[xxii] p.
(Vier prekenbundels van de minderbroeder Keul. De eerste twee in één band, In blindgestempelde perkamenten banden, rug met ribben en titel in vervaagd oud handschrift. Perkament aan de randen gekruld. SJH).
RICHARD BAXTER, Het Goddelyke leven. In drie verhandelingen; Een verhandelinge van de kennisse Godts en het afdruksel ’ t welk deselve moet maken op ons’ herte; en desselfs nootsakelijke uytwerckselen op ons’ leven. Vertaelt uyt het Engelsch door Nathanael Knowles, prediker tot Anloo. Eerste deel [DM] Te Leeuwarden, by Gerardus Hoogslag, boekverkooper in ’t Nauw, by de Brol, 1686, 8o, [vii]+267p.
RICHARD BAXTER, De beschrivinge, redenen en beloninge van des gelovigen wandel met Godt. Eerste deel [DM] Te Leeuwarden, by Gerardus Hoogslag, boekverkooper in ’t Nauw, by de Brol, 1686, 8o, [ii]+229 p.
RICHARD BAXTER, Eens christens ommegank met Godt. Of de ongenoegsaemheyt en onsekerheyt van menschelijke vriendschap. En het wel-besteden van onse eensaemheydt ommegank met Godt. [DM] Te Leeuwarden, by Gerardus Hoogslag, boekverkooper in ’t Nauw 1686, 8o, 144p.
JOHANNES KLOEK, Eedische verlustingen, of geestelijke gezangen of lof-zangen, op verscheyden voorvallen en gelegentheden t’zamen gesteld, , en ten dienst der Zang-lievende in ’t ligt gebragt. Den vijfden druk, vermeerdert met een aan-hangsel [Orn.] t’Utrecht gedrukt by Jacob van Poolsum, stads drukker tegen over ’t stadhuys, 1717, 4o, [xiii]+140+[ii]p.
JOHANNES KLOEK, NICOLAUS BARENZONIUS, Aanhangsel of Edische verlustingen. En andere sang-lievers, alsmede swacken adem-tocht, van een aemechtige ziele in haer geestelijke flauteDen vijfden druk, vermeerdert met een aan-hangsel [Orn.] t’Utrecht by Jan Jacob van Poolsum, boekverkoper, tegen over ’t stadhuys, [z.j. ca. 1717], 4o, 109+[ii]
PHILIPPUS VAN SORGEN, Dichtkundige ziele-zangen en verscheide andere Zang-lievers. Den laatsten druk vermeerdert met een aanhangzel van verscheide gezangen van dezelfde materie [Orn.] t’Utrecht by Jacob van Poolsum, boekverkoper, tegen over ’t stadhuys, [z.j. ca.1717], 4o, [iv]+136p.
PHILIPPUS VAN SORGEN, Aanhangzel of tweede deel van de dichtkundige ziele-zangen en verscheide andere zang-lievers, [Orn.] t’Utrecht by Jacob van Poolsum, boekverkoper, tegen over ’t stadhuys, [z.j. ca. 1718], 4o, [vi]+179+[iii]p.
(Convoluut in halfleren band. Band beschadigd. Voorplat bijna los. De eerste drie werken van Baxter hebben elk een eigen titelblad, voorafgegaan van een titelblad met de hoofdtitel ‘Het goddelyk leven’. Zonder schutblad. Titelpagina eerste werk rechts onderaan afgescheurd, waardoor jaartal deels wegvalt. Titelpagina eerste werk van Kloek – ‘Herder der Gemeente Christi tot Ede’ – zwaar beschadigd. Barenzonius was predikant in Goes. Eigendomsinschrijving van G.J. van Weel van Beek en G.G. van Weel op de eerste vier titelpagina’s).
LA CONFESSION DE FOY des Eglises Reformées des Païs-Bas, [DM] à Amsterdam, chez Henry & la Veuve de Theodore Boom 1687 [xxvi]+92+52+32+47p.
(Exemplaar afkomstig uit het archief van de Sint Jan in Gouda).
BIBLIA, Dat is de gantsche H. Schrifture,vervattenden alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments. Door last der Hoogh Mog: Heeren Staten Generael van de Vereenighde Nederlanden en volgens het besluyt van de Synode Nationael gehouden tot Dordrecht, inde iaren 1618, ende 1619. Uyt de oorspronckelycke talen in onse Nederlantsche tale getrouwelijck over-geset. Met nieuwe bij-gevoeghde verklaringen op de duijstere plaetsen, aenteeckeningen van de ghelijckluijdende texten ende nieuwe registers over beijde de Testamenten. En door ordre der Kercken van drukfouten verbetert, Tot Amsterdam, bij Gysbert de Groot, boeckverkoper op de Nuwendyck tussen de twee Haerlemmer sluysen inde Groote Bybel, 1687 [wapen Eendracht maakt macht; eronder de wapens van de zeven provinciën: Overijssel, Friesland, Holland, Gelderland, Zeeland, Utrecht en Groningen], fol., [lxvii]+332fol=663p.+[iii]+144fol.=288p.
HET NIEUWE TESTAMENT ofte alle Boecken des Nieuwen Verbondts onses Heeren Jesu Christi [Afb. Vier Evangelisten] T’Amsterdam, Gysbert de Groot, boekverkooper op de Nieuwendijk, tusschen beyde de Haerlemmer Sluysen, in de grooten Bybel, 1687, fol., [ii]+ 169fol=338p.+[xxiv]p.
DE BOECKEN GENAEMT APOCRYPHE [zonder drukkersadres; achterin: T’Amsterdam gedrucktin’t jaer Onses Heeren 1687], fol., 61fol = 122p.
(Amsterdamse Statenbijbel, waarmee drukker Gysbert de Groot probeerde te concurreren met de Keurbijbels uit Dordrecht. Vandaar dat hij ervoor koos afwijkende kaaarten/platen toe te voegen, die aangeduid worden als ‘vrome kaarten’. Vier van de zes zijn getrouwe kopieën van de Keurkaarten, met alleen andere randversieringen. In deze bijbel zijn 5 (van 6) kaarten nog aanwezig: De scheppinge des Werelts (maker Romeyn de Hooghe); Perigrinatie, veertighiarige reyse der kinderen Israëls (maker Joh. vanden Avele); Jerusalem en sijn Tempel (maker Romeyn de Hooghe; de Portugeze Synagoge in Amsterdam is volgens dit model gebouwd) ; Het beloofde landt Canaan (maker Jan vanden Avelen); De beschryving Reysen Pauli en van de andere apostelen (maker Jan vanden Avelen). De ontbrekende kaart is van het Paradijs. Alle kaarten vertonen scheuren aan de randen en in de middenvouw; ook lichte watervlekken. Van deze Amsterdamse Bijbel uit 1687 – naast De Goot in dat jaar ook gedrukt door Jan Appelaar, Hieronymus Sweerts en Aert Dircksz Oossaan – verscheen nooit een tweede druk. Bijbel in sleetse bruinleren band, gespannen over houten platten. Boven en onderzijde rug stuk losgeraakt. Op voorplatten blindstempeling. Van het kaperbeslag ontbreken de beide boekklampen en het linker onderstuk op het voorplat. De hetle Bijbel watervlekkerig aan boven en anderranden. Tekst gaaf. Achterin eigenaarsinschrijving: “Jan Harms Vriend, zijn Bybel is gegeeven door Margje Jans Bentem aan hem in jaar 1835”. Plus moderne aantekeningen met blauwe pen, bevattende genealogische informatie, waaruit o.m. blijkt dat de familie woonachtig was in Havelte).
JOANNE DE LA CRUZ TALABRICENSI, Directorium conscientiæ in duas partes divisum. Pars prima. In qua per ordinem præceptorum decalogi theologia moralis folidé, perspicué & breviter explanatur ad mentem doctoris Angelici [Orn.] Coloniæ, sumptibus Petri Ketteler ante S. Paulum sub signo Galli, 1687, 8o, [xxvi]+584p.
JOANNE DE LA CRUZ TALABRICENSI, De statu religionis et de privilegiis quibus a summis pontificibus, epitome [Orn.] Coloniæ, sumptibus Petri Kettler ante S. Paulum sub signo Galli, 1687, 8o, [iii]+200p.
(De moraaltheologie van de decaloog van de Spaanse dominicaan Juan de la Cruz (1542-1591), in een van de vele herdrukken. Het tweede deel gaat over de herverkiezing en privileges van de paus. In originele bruinleren band, met gewreven platten. Voorplat geblindstempeld. Geciseleerd op snee. Op tweede schutblad in oud handschrift ‘prijs-opdracht’ van barones Cornelia Simone Theresia van Doetichchem de Rande en Alexander Walrad Diederik, baron van Hugenpoth tot Aerdt (1695-1780), eigenaar van de heerlijkheid Aertdt in Gelderland, voor Matthias Herfkens, ondertekend door de leiding van het jezuïetencollege in Keulen (“Gymnasium Tricoronatum” Driekoningengymnasium, Köln): rector Philippus Zurmühlen, Augustin Aldenbrück (1724-1796, jezuïet, theoloog en predikant) en Matthias Spee, professor. Herfkens, geboren in Zeddam, was van 1791-1818 pastoor van Haastrecht. Kleine eigenaarsinschrijving op titelblad weggesneden; her en der inktvraat. SJH)
LIEVEN VAN WAARMOND, Hollands koors, verergert in een derdendaagsche; vervallen in een quijnende siekte; en geëyndight in ellendige doodstuypen. Sijnde een verhaal van de onheylen en kleyne adem-halingen, die den Lande van Holland en West-Vriesland, sedert ruym 1600. jaren herwaarts is overgekomen; soo ten tijden van de graven, als oock onder de gewaande Vrye Regeering, staats-gewijse in naam; dogh stad-houderlijke in der daat. Mitsgaders het proces crimineel, tusschen de ingezetenen van Holland ende de Heer Caspar Fagel, Raad-Pensionaris van Holland en West-Vriesland etc. [Orn.] Gedrukt [in 1687] na de copy tot Weenen, by Clement van Lyland, inde Klaag-straat, inde Haagsche-moort; in’t jaar onser verlossing 37. Onder slaverny 15. Onser sterven 3., 4o, [x]+36p.
(Knuttel 12616. Met eigen titelblad. Papieren omslag aan voorzijde verdwenen. Enkele bladen los).
N. Pr. [= JOHAN CHRISTIAAN VAN ERKEL], Ruyme zeden-leer, van verscheyde aenzienelijke paters jezuyten, getrouwelijk voorgesteld tot bescherming van de Catholijke kerk, en waerschouwing der eenvoudigen, tegen het boek Laetste Duyvels-drek &c, ende diergelijke [orn.], tot Keulen, by Balthazar van Egmont [= Utrecht, A. van den Eynden?], 1688, 8o, [xxxvi]+214+[ii]+[xxxvi]+274 p.
(Twee delen in eigentijdse perkamenten band. Perkament wat vuil, oud label op rug en in vaag handschrift de titel. Met oud kloosterstempel op verso titel: “Bibliotheca Slangenburgensis”. Gedeeltelijk met wat oude watervlekken. Met oude handgeschreven tekst van de oude eigenaar op schutblad: “Humanista Gabriel Davina est possessor hujus libri Amstelodami pralo dabit quadraginta tribus stuseros (?). Liber isse venusties constitit uber ego per diligenter eo. Decimo octavo die Martis anno 1746 Ave” en op achterste schutblad: “Chranci (?) Davina 1777”. Davina was hofmeier op het Hof Espelo in het Twentse Lonneker. Franciscus was zijn zoon. Felle veroordelingen van de geschriften van vooraanstaande jezuïeten inclusief het vaak ontbrekende katern m van deel 2, post-scriptum, over Romæi palæopisti aenmerckinge, dat later toegevoegd werd).
[HERMAN VIS], Tweede zendbrief van Regtwyzer aen myn Heer Andreis vander Schuer. Dienende tot wederlegginge van zyn antwoord op het derde deel van ‘t boek genaemd Wegzoeker onderwezen van Regtwyzer enz. [Orn.] Tot Keulen, by Balthazar van Egmont 1688, 8o, 31+[ii] p.
(Herman Vis (1641-1731), oud-bisschoppelijk pastoor te Rotterdam, schreef in totaal drie van deze brieven aan Van der Schuer. Gebonden in groen linnen bandje).
SAMUEL MUNCKERUS, Artis Poëticæ Periculum. Trigesimum annum æratis suæ Factum in Libro. Elegiarum, silvarum, & epigrammatum [Orn.], Goudae, ex officina Theodori Bockhovii 1688, 8o, [vii]+99+[i] p.
SAMUEL MUNCKERUS, Rijm-proeve in allerhande stijl en stoffe [DM], Tot Gouda gedrukt by Dirk Bokhoven, boekverkooper op de Boter-markt, in de nieuwe Boek-Drukkery 1688, 8o, 32p.
(Samuel Munckerus was van de zoon van Theodorus Munckerus, prorector van de Latijnse School in Gouda. Hij bezocht de school van zijn vader en ontpopte zich als een verdienstelijk dichter, met name in de Latijnse taal. Die werden gedrukt door Dirk Bokhoven, die in 1681 ook het allereerste gidsje van de Goudse Glazen drukte. In 1691 schreef Samuel een lofdicht op stadhouder Willem III, dat ook gedrukt werd door Bokhoven. Samuel werd in dat jaar rector van de Latijnse School in Leeuwarden en in 1697 tot zijn dood in 1700 in Dordrecht. In fraai kartonnen bandje, met op de rug”Samuel Munckerii Carmiuna Goudæ”. Op eerste schutblad stempeltje van “ bibliotheca Heberiana”).
DECLARATIEN VAN SYN HOOGHEYT WILHEM HENRIK, by der gratie Gods, Prince van Orangien, &c. Behelsende de redenen die hem bewegen met de wapenen in het koningrijck van Engelant over te gaen tot bescherming van de protestantse religie, ende tot herstellinge van de wetten en vryheden van Engelant, Schotlant en Yerlant. Hier zyn bygevoegt de brieven van hoogstgemelte syne hoogheit aen de zee- en land-militie van Engelant, mitsgaders het gebed voor de tegenwoordige expeditie / uyt het Engels vertaelt [Wapen], In ‘s Gravenhage by Arnout Leers, boekverkooper op de Zael, 1688. Door expresse ordre van Sijn Hoogheit, 4o, 30p.
(Knuttel 12776. Verklaring waarin de grondslag wordt beschreven voor de Glorious Revolution. Dat was de machtsovername door de Nederlandse stadhouder Willem III van Oranje-Nassou en zijn echtgenote Maria Stuart als koning en koningin van Engeland, Schotland en Ierland in 1688-1689, op verzoek van protestantse leiders in Londen. Groot kwarto, rafelig aan de randen, met origineel en door gebruik gevouwen lichtblauwe papieren omslag. Bronverwijzing naar Bor in oud handschrift op de titelpagina).
ADRIAAN SCHOONEBEEK, Nette afbeeldingen der eyge dragten van alle geestelyke orders; nevens een korte aantekening van haar begin, instelders en bevestiging [DM], Tot Amsterdam, by den auteur, in de Kalverstraat 1688, [ix]+144+[iv] p.
ADRIAAN SCHOONEBEEK, Nette afbeeldingen der eygene dragten van alle geestelyke vrouwen en nonnen-orders; nevens een korte aantekening van haar begin, voortgang en bevestiging [DM], Tot Amsterdam, by den auteur, in de Kalverstraat 1691, [iv]+180+[vii] p.
(Twee delen in één leren band, met in versleten gouden letters op de rug “Dragt der geestelyken”. Op schutblad eigenaarsinschrijving “P. van Oort, den 18 nov. 1806 gekogt”. Standaardwerk met afbeeldingen van de klederdrachten van alle in die dagen bekende geestelijke ordes. De afbeeldingen zijn “in ’t koper gebracht’ door Schoonebeek, die een leerling was van Romeyn de Hooghe. Het eerste deel bevat naast een titelgravure 72 afbeeldingen van orde-kledij en 1 afbeelding als legenda voor de kleuren. Deel twee bevat een eigen titelgravure, 89 afbeeldingen van religieuze vrouwen en een kleurenlegenda. Alle prenten zijn paginagroot en doorlopend genummerd; de nummering van de tekstpagina’s zijn gehusseld).
MATTHEUS VAN NISPEN, De beknopte lant-meet-konst. Leerende in ’t korte, alles wat in ’t gemeen, in de practijcke des Landt-metens voor-komen kan. Seer dinstigh niet alleen voor leerlingen en jonge practisijns, die haer in dese konste soecken te oeffenen, maer oock voor alle lieden die haer met koopmanschappen van lande bemoeyen. En voorder voor alle liefhebbers van geometrische speculatie. In goede ordre gestelt, en met noodige figuyren en demosntratien verklaert. Den derden druck [DM] Tot Dordrecht, voor Mattheus van Nispen, boeck-verkooper in de Wijnstraet, by de Nieuw-brugh in de Sonne-wijser, 1689, 8o, [xii]+382+[ii] p.
JAN PIETERSZ. DOU, Tractaet van de roeden en landtmaten, door Hollandt, Zeelandt ende andere daer omtrent leggende plaetsen gebruyckelick. Deselve by roeden-lenghte , roeden-quadraet ende morgens , elcx in hare rechte propositie jegens den anderen gecalculeert [DM], Tot Dordrecht, voor Mattheus van Nispen, boeck-verkooper in de Wijnstraet, by de Nieuw-brugh in de Sonne-wijser, [1689], 8o, [xx] p.
Frz. EVERSDYCK, Tractaet van roeden ende landtmaten, soo als deselve gebruyckt werden in Hollandt, Zeelandt ende daer ontrent leggende plaetsen, [achterin: Tot Dordrecht, gedruckt by Niclaes de Vries, woonende in de Nieuwstraet, by de Latijnsche School], [1689], 8o, [xix]p.
(Populair landmetersboekje van Matteheus van Nispen, die “geadmitteerd Landtmeter” was. Hij spreekt in zijn Voor-reden zijn verbazing uit dat de twee eerdere edities gretig aftek vonden. Aan deze derde druk heeft hij twee tractaatjes met eigen titelpagina’s toegevoegd over de verschillende maten die in de Nederlanden gebruikt werden. De auteur van het eerste werkje, Jan Pietersz Dou, was ‘in sijn leven landt-meter tot Leyden’ en die van het andere, Eversdyck, was ‘reeckenmr. ’s Lants en graeflijckheit van Zeelandt’. Waarschijnlijk is het volledige werkje gedrukt door de achterin genoemde Niclaes de Vries in Dordrecht. Met frontispice die drie landmeters laat zien. Op de titelpagina staat een drukkersmerk dat een zonnewijzer laat zien met de tekst ‘’s Leven vergaet gelijck een schaduwe’. Op titelpagina van het tractaatje van Dou bevat een drukkersmerk met een afbeelding van Atlas die de aarde torst. Met bijzondere boekband met perkamenten kaft, waarop een vroegere eigenaar zijn naar op het voorplatten heeft gezet “Gerrit Willem Arentzen, Aernhem 14 september 1764”. Op de achterplatten in hetzelfde handschrift “Beknopte landtmeet konst van M. van Nispen 1689” en op de rug: “De meetkon. van M.V. Nispen 1689”. Aan de binnenzijde van de kaft eigendomsinschrijving van “Gerrit Willem Arents, Arnhem den 12 april 1764”, daaronder “A.A. Lesturgeon, Luitnt.” En J.H. van Lindenhof 1919”. Voorste schutblad ontbreek. Compleet en gaaf exemplaar met bijzondere band).
GRAND DICTIONAIRE HISTORIQUE, ou mélange curieux de l’histxoire sacree et profane: Supplement ou troisieme volume, qui contient des matieres de méme nature que celles des deux premiers tomes.Tome troisiéme [Orn.] A Paris, chéz Denys Thierry, ruë saint Jacques, devant la ruë du Plâtre, à l’Enseigne de la Ville de Paris, 1689, fol. [vi]+1238p.
(Supplement op een tweedeling woordenboek of encyclopedie, In zwaar beschadigde bruinleren band. Vochtvlek aan de onderzijde van het eerste gedeelte. Boekblok verder gaaf. SJH)
GILBERT BURNET, Kort-begryp van de historie der Reformatie van de Kerk van Engeland: Beginnende met de regeeringe van koning Hendrik den Achtsten, en eyndigende met het begin der regeeringe van koninginne Elizabeth (…) in ’t Nederduitsch gebragt door Wm. Sewel, t’Amsterdam, by de weduwe van Steven Swart, boekverkoopster bezyde de Beurs 1690, 8o, [xxxii]+448p.
(In originele perkamenten band en handgeschreven titel op de rug. Binding zwak. Met fraaie frontispice, waarop scenes uit de reformatiegeschiedenis en portretten van Hendrik VIII, kardinaal Thomas Wolsey en Anna Boleyn).
LEGENDE van Broer Casper, naergelaten aan Broer Antoni [Orn.] Tot Dordrecht [1690], by Jacob Gerritsen, 4o, [xv] p.
(Knuttel 13475. “Broer Caspers Geest gereformeert. Ende in Fa sol getransformeert”. Zonder omslag; bladen los; compleet).
[EDWARD STEPHENS], Reflectien op de ontmoetingen des voorleden jaars, van den 5/15 november 1688 tot den 5/15 november 1689. Waarin de gelukkige voortgang der laetste revolutie, en het ongelukkig succes der affaires sederd dien tijd worden geconfidereerd, en meteen de oorsprong van ’t laatst genoemde ontdekt, en de rechte hulpmiddelen daartoe voorgesteld en gerecommandeerd [Orn.], Naar de copye gedrukt tot London 1690 en gedrukt in de stad Gouda, by Steven van Leven, op de Markt, in ’t ABC, 1690, 4o, 46p.
(Knuttel 13408. Merkwaardig impressum, met waarschijnlijk verzonnen drukkersnaam en -adres?. Met bibliotheekstempel “Biblioth. Amsteland” met gemeentewapen Amsterdam op titelblad. Eerste pagina’s los).
JOSEPHUS MANSIUS [GIUSEPPE MANSI], Promptuarium sacrum ac morale Christi Jesu Salvatoris nostril, virginisque matris Mariæ […] Hoc est, discours exegetici in omnes totius anni solemnitates, sanctorumque occurrentium, eorum præcipué, qui in alma Urbe sub præcepto seriantur, dies festivos elegantissimé concionnati in quibus per viam discursuum copiossima sacrum scriptuarum […] In quatour tomos divisi. Tomos primus. Tres menses januarium, februarium et martium complectens [DM] Coloniæ Agrippinæ, apud Joannem Wilhelmum Friessem, bibliopolam, Anno 1690, 4o, [xiii]+386+[xxxvi] p.
JOSEPHUS MANSIUS [GIUSEPPE MANSI], Promptuarium sacrum ac morale Christi Jesu Salvatoris nostril, virginisque matris Mariæ […] Tomus secundus. Tres menses aprilem, maium et iunium, Coloniæ Agrippinæ, apud Joannem Wilhelmum Friessem, bibliopolam, Anno 1690, 4o, [vii]+434+[xii] p.
JOSEPHUS MANSIUS [GIUSEPPE MANSI], Promptuarium sacrum ac morale Christi Jesu Salvatoris nostril, virginisque matris Mariæ […] Tomus tertius. Tres menses iulium, augustum et septembrem, Coloniæ Agrippinæ, apud Joannem Wilhelmum Friessem, bibliopolam, Anno 1690, 4o, [vii]+360+[xvi] p.
JOSEPHUS MANSIUS [GIUSEPPE MANSI], Promptuarium sacrum ac morale Christi Jesu Salvatoris nostril, virginisque matris Mariæ […] Tomus quartus. Tres menses octobrem, novembrem et decembrem, Coloniæ Agrippinæ, apud Joannem Wilhelmum Friessem, bibliopolam, Anno 1690, 4o, [vii]+439+[xxv] p.
(Vierdelige prekenverzameling voor het hele kerkelijke jaar van de Italiaanse theoloog en oratoriaan Mansi, in de derde druk. Met bibliotheekstempels op schut- en titelbladen van de Passionisten van Haastrecht. Op tweede schutblad voor in oud handschrift: “Emptus usii F. Cornelij Brouwer, sumptibus parentis” (gekocht voor gebruik door Cornelis Brouwer, op kosten van zijn ouders). Waarschijnlijk betreft het hier de Haastrechtse pastoor Cornelis de Brouwer, 1712-1749. SJH).
EMANUELIS GONZALEZ TELLEZ, Commentaria perpetua in singulos textus quinque librorum decret alium Gregorii IX. Tomus primus, complectens librum primum [DM] Francofurti ad Moenum, sumptibus Johannis Davidis Zunneri, anno 1690, fol., [xx]+1045p.
(Gedetailleerd commentaar op de Decreten van paus Gregorius IV. Tellez (overleden in 1649) studeerde en doceerde canoniek recht aan de universiteit van Salamanca in Spanje. Titelpagina met groot drukkersmerk. In originele bruinleren band. Voorplat los; leer op de rug is verdwenen. Op het voorplat is geblindstempeld: “F. Latour Provisor”. SJH).
[HUYSMANS, DANIEL] Leven ende deughden vande weerdighe Agnes van Heilsbagh, gheestelycke dochter onder de bestieringhe der Societeyt Iesu door eenen priester der selve Societeyt [orn.], T’Antwerpen by Michiel Knobbaert, by het Professen-huys der Societeyt Jesu, in S. Peeter 1691, 4°, 336+ii p.
(Fraai gerestaureerde lederen band met ribben en tekstschildje – “ Leven van ene heylighe” – op de rug; levensbeschrijving van een Roermondse klop uit het begin van de zeventiende eeuw; wellicht ontbreekt een portret. Vlekkerig, maar gaaf exemplaar)
P[IETER] RABUS, De weergalooze dichter P.J. Beronicius, ten deele voor de Nederduitsche vertaalt, met een byvoegsel in de voorreden van ’s mans leven [DM], Te Rotterdam by Pieter vander Slaart, boekverkooper in Cicero 1691, 8o, [xxviii+168 p.
(Met gave perkamenten band en titel in handschrift op de rug. Betreft uitgave uit het eerste jaar van het bestaan van deze Rotterdamse drukkerij en de eerste met het kenmerkende drukkersmerk. Zie over Pieter vander Slaart: P.H.A.M. Abels, A.P.F. Wouters, Pieter vander Slaart, boekdrukker en boekverkoper in Cicero, 1691-1702, in: H. Bots, O.S. Lankhorst, C. Zevenbergen (red.), Rotterdam bibliopolis. Een rondgang langs boekverkopers uit de zeventiende en achttiende eeuw, Rotterdam 1997, p. 327-363).
[PRIJSBAND GOUDA] MARCUS TULLIUS CICERO, De officiis libri tres. Cato Major sive de senectute, Laeblius sive de amicitial. Paradoxa. Somnium Scipionis. Ex recensione Joannis Georgii Graevii [Orn.] Amstelædami, apud Henricum Westenium 1691, 8o, [xvii]+470+[xvii] p.
(Prijsband zonder prijs. Bijzonder is dat het wapen van Gouda op voor- en achterplatten horizontaal is ingedrukt. Sporen van sluitlinten. Met fraaie frontispice. Eigenaarsinschrijving op het titelblad van J. de Heiden. Eigenaarsstempeltje van de kerkhistoricus J.S. van Veen).
MATTHIAS KEUL, Echo trinaria, ad trinam vocem clamantis in deserto resonans, sive conciones morales & sacræ in dominicas & festa per annum. E cathedra dictæ ad populum christianum Colononiæ […] Echo prima [DM] Coloniæ Agrippinæ, sumptibus Servatii Noethen, anno 1691, 4o, [x]+552+[xxxix] p.
MATTHIAS KEUL, Echo trinaria, ad trinam vocem clamantis in deserto resonans, sive conciones morales & sacræ in dominicas & festa per annum. E cathedra dictæ ad populum christianum Colononiæ […] Echo prima [DM] Coloniæ Agrippinæ, sumptibus Servatii Noethen, anno 1692, 4o, 421+[xxxii] p.
(Twee prekenbundels voor het hele kerkelijke jaar. Met fraaie frontispice. In originele, licht vervuilde perkamenten band met ribben en titel in vervaagd oud handschrift op de rug. SJH).
ORDONNANTIE ende keuren van de wees-kamer der Stad Gouda [stadswapen] Tot Gouda, Gedrukt by Cornelis Dyvoort, Stads Drucker, op de Markt, in ’t verguld’ A B C, 1692, 4o, 85.+ [xi] p.
(Puntgaaf exemplaar van regeling voor de Goudse weeskamer, vastgesteld op 14 november 1691. Gebonden in perkamenten omslag met opschrift ‘Weeskamer’ en doorgehaald eigendomskenmerk).
ORDONNANTIE ende keuren van de wees-kamer der Stad Gouda [stadswapen] Tot Gouda, Gedrukt by Cornelis Dyvoort, Stads Drucker, op de Markt, in ’t verguld’ A B C, 1692, 4o, 85+ [xi] p.
(Zogeheten doorschoten exemplaar – met ingevoegde lege bladzijden voor aantekeningen – van regeling voor de Goudse weeskamer, vastgesteld op 14 november 1691. Gebonden in perkamenten spitselband, met in oud handschrift ‘Keuren van de Weeskamer Gouda’ op de rug. Midden op titelblad klein stempeltje met de tekst “P. van der Want, notaris Scherpenzeel”, waarschijnlijk verwant aan de Goudse pijpenmakersfamilie Van der Want.
PHILIPPUS A LIMBORCH, Historiae inquisitionis cui subjongitur liber sententiarum inquisitionis Tholosanae ab anno Christi MCCCVII ad annum MCCCXXIII [DM] Amstelodamum apud Henricum Wetstenium 1692, fol., [xiv]+383+[vi]+[vi]+397+[xix] p.
(Geschiedenis van de inquisitie, geschreven door de Goudse remonstrantse predikant en latere hoogleraar Van Limborch. Nieuw ingebonden gaaf exemplaar in rood linnen en rood leer en ribben; titel en auteur in goud op de rug; titelpagina ontbreekt;
Verder compleet, inclusief 8 kopergravures waarvan vier uitvouwbaar; met exlibris van Writers Library London).
WIR Burgermeister und Rath der Statt Zürich [Manifest von Bürgermeister und Rath der Stadt Zürich wegen des ehem. Capuciners Claudius Schobinger von Luzern], Zürich,
(Pamflet met halve pagina-groot stadswapen en groot W-initiaal. Betreft reactie van stadsbestuur Zürich op geruchten in Wenen en elders over gedrag van de voormalige Kapucijner monnik, pater Perfectus, die na zijn afval van de rooms-katholieke kerk in 1684 onder zijn eigen naam Claudius Schobinger als reformatorisch predikant werkzaam was in het weeshuis. In deze publicatie wordt ingegaan op een vermeend hostie-bloedwonder en een duivelspact. Schobinger (1642-1702) zou later nog furore maken met een tweetal polemische boeken, getiteld “Schriftmässige Waag-Schale” (1695) en “Der schlimme Alchymist” (1699). In andere handen overgegaan op 24 september 2011).
HUGO DE GROOT, Van de waarheid des christelyken godsdiensts. Vervat in zes boeken. Uyt het Latijn vertaalt; met byvoeginge van alle de zelfs aantekeningen. In dezen druk op veel plaatsen merkelijk geholpen; en doorgaans, in alle de aangetrokke vaarzen, met een zachter leidinge bevalliger gemaakt. Door Joachim Oudaan Fransz. [DM], Te Rotterdam, bij Barent Bos, boekverkoper, 1693, 8o, [xvi]+372p.
SIMON PATRIK, ‘T zevende boek van de waarheid des christelijcken godsdiensts, tegens de tegenwoordige Roomsche Kerk, in het Engels beschreven door Dr. Simon Patrik, tegenwoordig bisschop van Ely [in ’t Neerduits overgezet] Tweede druk [DM], Te Rotterdam, bij Barent Bos, boekverkoper, 1693, 8o, [ii]+373-430+[x] p.
(Nederlandse vertaling van De Groots werk over de ware religie. In een uitgave van Barent Bos, wiens fraaie drukkersmerk de eerste titelpagina siert, met de tekst “So baard een bos zijn beste vruchten”. Gave originele perkamenten band, met in handschrift op de rug “H.D. Groot Christel. Godsdient”. Binnenwerk compleet, maar licht watervlekkerig).
SIMON EPISCOPIUS, XVII predicatien, gedaen in de christelijke vergaderinge der Remonstranten by verscheide gelegentheden, en inzonderheit op feestdagen. Hiervoor is gestelt een beschrijvinge van het leven van den auteur [orn.] Tot Amsterdam, by Isaac Pieterse, boekverkoper in de Reestraet in ’t jaer 1693, 4o, [vii]+348+[xvi]+359+[xxxi] p.
(Met uitvouwbaar portret van Episcopius. Levensbeschrijving wordt voorafgegaan door een voorrede van Philippus a Limborch, voormalig predikant van Gouda en op moment van ondertekening, 1 juli 1693, hoogleraar aan het Remonstrants seminarium in Amsterdam. Het deel met de preken mist een pagina, 85-86. In originele, wat donker gevlekte perkamenten band met boven en onderaan de rug kleine beschadiging. Nieuwe schutbladen. Titelpagina onderaan gerestaureerd. Eigendomsinschrijving op het vernieuwde schutblad van G.M.T. van Balk).
CLAUDE JOLI, Prones pour tous les dimanches de l’année. Tome premier [Orn.] A Paris, chez Edme Couterot, rue S. Jaques, au bon Pasteur, 1693, 8o, [ii]+347+[xi] p.
CLAUDE JOLI, Prones pour tous les dimanches de l’année. Tome quatrieme [Orn.] A Paris, chez Edme Couterot, rue S. Jaques, au bon Pasteur, 1695, 8o, [xiv]+377+[xi] p.
(Twee deeltjes van een veelvuldig herdrukt vierdelig werk met preken van Claude Joli (1610-1678), bisschop en graaf van Agen in Frankrijk. Hij wordt op het titelblad “eveque et comte D’Agen” genoemd. Mist in deel 1 de eerste pagina(‘s) van voorwoord. In originele bruinleren bandjes, met enigszins uitgedroogde en gesleten ruggen. Op eerste schutblad van deel 1 eigendomsinschrijving van “J.N.M. Westers, past[oor] Joure”. In beide delen bibliotheekstempel Passionisten Haastrecht. BPH).
JOHANNES HUWÉ, ‘t Welvaren van de catholijke godsdienst in de Vereenighde Nederlanden. Bestaende in twee deele, waervan het eerste bevat: De plight der leekens en het reght der geestelijke. Het tweede: De pligt der geestelijke en het regt der leekens, [dm] Tot Gouda gedrukt by Justus vander Hoeve 1694, 8o, [xxxix] + 620 + [xxvii] p.
(Originele perkamenten band; titel en auteursnaam in oud handschrift op rug; uit bibliotheek J.H. Hofman, Schalkwijk; bibliotheekstempel op titelblad: “Bibliotheca seminarii Culemborgensis”; enkele literatuurverwijzingen op schutblad).
EDUARDUS A ZURCK, M.T. Ciceronis orationum selectarum liber. Editus in usum Scholarum Hollandiæ & West-Frisiæ, ex decreto Illustriss. DD. Ordinum ejus provinciæ [DM] Roterodami, typis Regneri Leers, 1694, 8o, [vi]+226+[x] p.
(Latijnse leerboekje, gedrukt door de beroemde Rotterdamse drukker Reinier Leers. Voor gebruik in de Hollandse Latijnse scholen. In linnen gebonden, met eromheen een perkamenten bandje. Scheurtje in onderste deel titelpagina. SJH).
GUMMARUS HUYGENS, Breves observationes de actibus humanis et passionibus animæ, item de virtutibus et vitiis in genere [Orn.] Leodii, typis Henrici Hoyoux è regione PP. Jesuitarum sub S. Francisco Xaverio, 1694, 8o, [vi]+408+[xxx].
(Deze Leuvense druk over “Korte observaties over menselijk handelen en hartstochten van de ziel, en ook over de deugden en ondeugden in het algemeen” is geschreven door Gommaar Huygens (1631-1702) uit Lier. Hij was hoogleraar theologie in Leuven en werd om zijn strenge moraalopvattingen door de jezuïeten ervan beschuldigd een jansenist te zijn. Hun aanklacht tegen hem in Rome leidde echter niet tot maatregelen, omdat de aartsbisschop van Mechelen hem beschermde. In fraaie leren band, met randversieringen en medaillon met engelfiguur – voorstellende Het Geloof – op voor- en achterplatten. Vervaagd door gebruik. Goud-op-snee, met versieringen. Sporen van rood en blauw sluitlint. Naast ornament is kennelijk eigenaarsaantekening weggeknipt. Op schutblad uitvoerige opdracht in Latijn van Augustinus Aldenbruck S.J. aan het echtpaar Joannis Henrici de Schlaun en Maria Anna Henriette de Schlaun, geboren Langweerde, blijkens DTB-gegevens gehuwd in Loenen-Eerbeek in 1751. Aldenbuck overleed te Keulen in 1781 en was als jezuïet “presbyter en subregens van het gymnasii tricoronati in Keulen. SJH).
DAVID DE LA VIGNE, Spiegel om wel te sterven, aanwyzende met beeltenissen van het lyden onses Zaligmaakers Jesu Christi. Alles wat een zieke moet doen om gelukkig te sterven, T’Amsterdam, by Ioannes Stichter, boekverkooper in de Calverstraat, in de Bergh Calvarie 1694, 4o, [xlvi] p.
(Emblematabundel met 9 eenzijdig bedrukte bladen met cursief gedrukte bijschriften bij de 39 paginagrote gravures die daarna volgen. De afbeeldingen zijn verkleinde en gespiegelde kopieën van Romeyn de Hooghe’s gravures voor een andere uitgave uit 1673 in Frans en Nederlands. In halfleren band met slordige kartonnen platten en bovenaan beschadigde rug met goudornamenten. Bibliotheekstempels “Ex Libris Passionistarum Recessus St. Gabrielis Haastrecht”. BPH).
JUSTUS MODERSONIUS, Conciones in psalmos poenitentiales, seu commentaries litteralis & moralis [DM] Antverpiæ, pro Frederico à Metelen, sub signo quatuor Evangelistarum, 1695, 4o, [v]+905+[xiii] p.
(Justus Modersohn (1637-1693) was geboren in Munster en was vanaf 1664 pastoor in Amsterdam. Hij was bemiddeld en kon aan de Brouwersgracht een huis als kerk inrichten en bezat een omvangrijke bibliotheek op het vlak van theologie, wiskunde en muziek. Een deel van zijn boeken kwam na zijn dood terecht bij Petrus Codde. Modersohn was lid van het Haarlems kapittel. Na zijn dood kwam zijn kerk, die hij naliet aan Petrus Bleyenberg, in handen van de Oud-bischoppelijke Clerezij (later oud-katholieken genoemd). In originele perkamenten spitselband, met titel in oud handschrift op de rug, alsmede een oude bibliotheekzegel. Op het eerste schutblad eigendomsinschrijving van J.W.(?) Werkhoven. Op tweede schutblad bibliotheekstempel “Ex libris Passionistarum Recessus St. Gabrielis Haastrecht”. Op het titelblad eigendomsinschrijving “H. van Kampen, kapel[aan]” en stempel van dezelfde “R.K. pr. Rotterdam”. BPH).
[PIETER RABUS], Historie van den oproer, te Amsterdam voorgevallen, door des Stads Gr. Achtb. Overheid en trouwe borgers loffelijker wijze gestild, zedert den 31sten january 1696 [DM] Te Rotterdam, by Pieter vander Slaart, 1696, 8o, 93+[iii]p.
(Werkje van de Rotterdamse publicist Pieter Rabus over het aansprekers- of biddersoproer in Amsterdam. Eerste, door zijn Rotterdamse uitgever Pieter van der Slaart gedrukte editie, die in de achttiende eeuw diverse andere drukken beleefde. Genoemd oproer begon op 31 januari en 1 februari 1696 in Amsterdam op de Dam op de dag dat een nieuwe regeling en belasting op het begraven in werking zou treden, maar ook de aansprekers zouden worden geïnstalleerd. ’s Ochtends stroomde het volk naar de Dam. Daar werd een parodie gegeven op de nieuwe wijze van begraven. De burgemeesters schrokken van de opkomst en de nieuwe regel werd zes weken uitgesteld. De burgemeesters hadden besloten een beperkt aantal officiële aansprekers en dragers te benoemen, namelijk 72 in plaats van de ongeveer 300 vrije, onder oppertoezicht van vier commissarissen, die het werk moesten regelen en de financiële administratie zouden voeren. Opnieuw en strak ingebonden in modern-lederen bandje. Achterin een “Catalogus van Neêrduitsche boeken, die by Pieter van der Slaart gedrukt, en te bekomen zijn”. Zie over Pieter vander Slaart: P.H.A.M. Abels, A.P.F. Wouters, Pieter vander Slaart, boekdrukker en boekverkoper in Cicero, 1691-1702, in: H. Bots, O.S. Lankhorst, C. Zevenbergen (red.), Rotterdam bibliopolis. Een rondgang langs boekverkopers uit de zeventiende en achttiende eeuw, Rotterdam 1997, p. 327-363).
KEUREN ENDE ORDONNANTIEN van ’t Heemraedtschap van Schielant ende den gevolge van dien. Gemaeckt by Hooge Heemraden des zelffs Landt [Wapen], Tot Rotterdam, gedrukt (ten bevele van de Hooge Heemraden van Schieland) by Isaak Næranus, op de Steyger, 1696, 4o, [xxii]+85fol =170p+[xix]+[iv] p.
KEURE EN ORDONNANTIE op het diepen en schoonhouden van de gragten, vlieten, slooten en uytwateringen op Maassluys [DM] Te Maassluys, by Nicolaas vanden Burg, boekverkooper, 1758, 4o, [v] p.
(Opnieuw gebonden in halfleren band, met kopie van titelpagina op voorplat. Met goudornamenten op de rug en zwart titelschildje “Keuren en ordonnantien”).
WILLEM VAN FOCQUENBROCH, Alle de werken. Tweede deel. t‘Amsteldam by de wed. van Gysbert de Groot op den Nieuwen dyk, in de groote Bybel. 1696, 8o, 469p.
(Los deel; met interessante brieven over het verblijf van de auteur voor de WIC in West-Afrika).
CLAUDE JOLI, Œvres mêlées [Orn.] A Paris, chez Edme Couterot, rue S.Jacques au bon Pasteur, 1696, 8o, [x]+498+[xviii]p.
(Verzameld werk van Claude Joli (1610-1678), bisschop en graaf van Agen in Frankrijk. Verschillende eigendomsinschrijvingen: “De Crespiaul d’Arras”, “Ex libris f.g.ggn de Crespiaul atributis”, Heesters, “J.K. van Oostven p. (?) in Laaren” en bibliotheekstempel Passionisten Haastrecht. In originele bruinleren band, waarvan rug uitgedroogd is en onderzijde iets afgebrokkeld. BPH).
SUFFRIDUS PETRI, De Frisiorum Antiquitate et Origine Libri Tres. In quibus non modo ejus gentis propriae, fed & communes Germaniae totius Antiquitates multae, hactenus incognitae, produntur; & obscuri veterum scriptorum loci plurimi illustrantur, Franequeræ, typis et impensis Jacobi Horrei [Horreus], 1698, 12o, [lx]+574p.
(Tweede druk van dit standaardwerk over de oudste geschiedenis van Friesland, geschreven door de Leeuwarden afkomstige Suffridus Petri of Petrus (1527-1597). Na studie in Leuven werd hij hoogleraar klassieke talen in Erfurt. In 1562 werd hij op aanbeveling van Hopperus benoemd tot secretaris en bibliothecaris van kardinaal Granvelle. Na terugkeer en een verblijf in Friesland werd hij in 1577 buitengewoon hoogleraar aan de apostelschool te Keulen. Het werd in Friesland zeer bewonderd en geprezen; bij besluit van 28 October 1590 benoemden de Staten van Friesland Suffridus tot ’s lands historieschrijver op een jaarwedde van 300 Car. guldens en nog evenveel ineens. In fraai origineel blindbestempeld perkamenten bandje. Op de rug auteursnaam en titel in oud handschrift, en een bibliotheekplakker met nummer. Binding en papier goed).
IGNATIUS DIERTINS, Exercitia spiritualia S.P. Ignatii Loyolæ, cum sensu corumdem explanato [DM IHS] Antverpiæ typis Henrici Thieullier, an. 1696, 8o, [xxiii]+411+[xxiii]+93+[xix] p.
(Bevat geestelijke oefeningen, meditaties en gebeden van de Heilige Ignatius van Loyola, de oprichter van de Orde der Jezuïeten. Diertins (1626-1700) was overste van de Vlaams-Belgische provincie en jezuïet in Kortrijk. SJH.)
EDWARD BROWN, M.dr., Naauwkeurige en gedenkwaardige reysen, afgesonden van ’t Collegie tot Londen, door Nederland, Duytsland, Hongaryen, Servien, Bulgarien, Macedonien, Thessalien, Oostenr., Carinthien, Carniole en Friuli, enz. Benevens een aanhangsel, behelsende een voyagie of landtocht van den zelven autheur, van Venetien na Genua. Uyt het Engels vertaalt door Jacob Leeuwe Dirkx [Orn.] t’Amsterdam by Jan ten Hoorn, boekverkooper over ’t Oude Heere Logement, 1696, 4o, [iv]+296+40+[xiv]p.
(Reisverslag van en Britse medicus door Europa. De reiziger is “Lid van de Kon. Soc. En Medicijn van Sijn Koninkl. Majesteit in Engeland’. Van de afbeeldingen zijn slechts twee paginagrote prenten aanwezig; twee personen in Oost-Europese klederdrachten en een plattegrond van Palme. Beiden watervlekkerig. Ook watervlekken in laatste deel tekst. De eerste 46 pagina’s gaan over zijn blik op de Nederlanden. Bijzondere aandacht heeft Brown voor medische aspecten. Opnieuw gebonden in oude perkamenten spitsel-band, waarbij de oorspronkelijk in handschrift geschreven titel van het andere werk is overplakt met een plaatje waarop “E. Brown, Gedenk-waardiger Reizen 1696”).
GASPARE JUENIN, Institutiones theologicæ ad usum seminariorum [DM] Lugduni, sumptibus Anisson & Posuel, 1697, 4o, 569+[xv] p.
(Handboek voor het seminarie, gedrukt in Lyon met privilege van de Franse koning. De auteur is lid van de orde van de Oratorianen. Op de titelpagina, naast het drukkersmerk in oud handschrift “Superiorium suorerum permissii me utituer? Fr. Joes van Brautighem aug. (…) Gandavi 1716 ora pro nr”. Op schutbladen voor- en achterin aantekeningen in potlood uit 1793-1797. En met pen is geschreven “Jurien Vis, 9-x-’88 van Jaap & Janny”. Vis was kerkhistoricus. In sleetse leren band, met goud-ornamenten op de rug. Laatste bladen van register onderaan afgebrokkeld).
THOMA LE BLANC, Psalmorum Davidicorum analysis, in qua aperte cernitur singulis in Psalmis ordinem esse admirabilem:adiugitur commentaries amplissimus, tomus primus [Afb.] Coloniæ Agrippinæ, apud Ioannem Wilhelmum Friessem, anno 1697, fol., [xxxviii]+679 [1358 kolommen]+[xxvii] p.
THOMA LE BLANC, Psalmorum Davidicorum analysis, in qua aperte cernitur singulis in Psalmis ordinem esse admirabilem:adiugitur commentaries amplissimus, tomus secundus [Afb.] Coloniæ Agrippinæ, apud Ioannem Wilhelmum Friessem, anno 1698, fol., [i]+785 [1569 kolommen]+[xxvi] p.
THOMA LE BLANC, Psalmorum Davidicorum analysis, in qua aperte cernitur singulis in Psalmis ordinem esse admirabilem:adiugitur commentaries amplissimus, tomus tertius [Afb.] Coloniæ Agrippinæ, apud Ioannem Wilhelmum Friessem, anno 1697, fol., [ii]+855 [1695 kolommen]+[xviii] p.
THOMA LE BLANC, Psalmorum Davidicorum analysis, in qua aperte cernitur singulis in Psalmis ordinem esse admirabilem:adiugitur commentaries amplissimus, tomus quartus [Afb.] Coloniæ Agrippinæ, apud Ioannem Wilhelmum Friessem, anno 1696, fol., [ii]+874 [1748 kolommen]+[xvii] p.
THOMA LE BLANC, Psalmorum Davidicorum analysis, in qua aperte cernitur singulis in Psalmis ordinem esse admirabilem:adiugitur commentaries amplissimus, tomus quintus [Afb.] Coloniæ Agrippinæ, apud Ioannem Wilhelmum Friessem, anno 1695, fol., [ii]+772 [1534 kolommen]+[xvi] p.
THOMA LE BLANC, Psalmorum Davidicorum analysis, in qua aperte cernitur singulis in Psalmis ordinem esse admirabilem:adiugitur commentaries amplissimus, tomus sextus [Afb.] Coloniæ Agrippinæ, apud Ioannem Wilhelmum Friessem, anno 1696, fol., [ii]+853 [1706 kolommen]+[xvi] p.
(Psalmencommentaar van Thoma le Blanc, hoogleraar theologie in Reims. Zes delen in drie reusachtige banden met florale motieven geblindstempeld perkament. Elk boek twee sloten met leer en koper. Op de rug in oud handschrift “Re.P. Le Blanc” met deelnummers in Latijnse cijfers. Eerste band met defecte sluiting; rug tweede band bovenaan licht ingescheurd. Alle drie banden met wormgaatjes, die ook in de eerste katernen te zien zijn, inclusief het frontispice met afbeelding van een harp-spelende David in deel 1. SJH).
WILLIAM CAVE, Apostolische oudheden of het leven, de daden, en martelaryen der heylige apostelen, evangelisten, en oude vaderen, tot het eynde van de vierde eeuw. Waar voor gevoegd is, een vertoog van de groote bedeelingen der kerke, onder de patriarchen, Moses, en het Evangelium. Uyt het Engelsch, naar den vijfden druk vertaald door Salomon Bor, predikant tot Zeyst. Uytgegeven met een voorreden, aanwijsende de matigheyt van dit werk, neffens een oeffeninge over den rechten sin van Paulus en Jacobus leere in ’t stuk der rechtveerdigmakinge, door Hermannus Wits [DM] T’Utrecht, gedrukt by François Halma, Willem vande Water, boekverkopers, 1698, gr. fol., [xii]+370+[vii]p.
WILLIAM CAVE, Apostolische mannen, of het leven , bedryf, dood en martelaarschappen van de vaderen, die ten tijde van de apostelen, of straks na deselve hebben geleefd. Gelyk ook van de voornaamste vaders in de drie eerste eeuwen. Met een inleyding, rakende den voortgang der christelijke religie, en de tien vervolgingen tegen deselve. Waar bygevoegd een tyd-rekening, behelsende de keysers, burgemeesters, en de kerkelijke geschiedenissen in die eeuwen. Na de derde verbeterde druk uyt het Engels vertaald door S.B. [DM] T’Utrecht, gedrukt by François Halma, Willem vande Water, boekverkopers, 1698, gr. fol., [iii]+12+376+[vi]p.
(Twee werken in één band. Sterk gewreven bruinleren band, met goudornamenten op de rug. Beschadiging van hoeken en bovenzijde rug. Met fraaie frontispici en tientallen paginagrote gravures van I. Goeree en P. Sluyter. Enkele pagina’s los. SJH).
ABRAHAM MAGYRUS, Almanachs heyligen, of history der opkomst, voortgang, en viering, van alle de heyligen, die doorgaens met roode letters in den almanach aengewesen zijn, en door de Roomsgesinde met gods-dienstige eer gediendt worden. Joks- en ernsts-wyze verhandeld. Derde druck veel vermeerdert en verbetert. [dm] T’Amsterdam by Jan ten Hoorn, boekverkooper over ’t Oude Heere Logement, in de History-schryver. 1698, 8o, [xi]+426+[ii]p.
(Het in zijn tijd zeer populaire gereformeerd strijdschrift tegen de in de zeventiende eeuw algemeen gebruikte almanakken. Het toont gelijkenis met Marnix’ Byencorf uit 1569. De auteur drijft de spot met heiligen en relativeert hun belang. Hij windt zich erover op dat heiligennamen ook aan het eind van de 17de eeuw nog steeds in zwang zijn, onder meer in de naamgeving van markten. Almanakken zijn volgens hem de grote boosdoener bij het instandhouden van de oude benamingen.).
D[IRCK] R[AFAEL] CAMPHUYSEN, Theologische werken, bestaende in drie deelen: I. Van ’t onbedriegelijk oordeel II. In predicatien III. In brieven en extracten. Met brieven, kantteekeningen en registers vermeerdert. Alsmede ’t leeven van den autheur en desselfs beeltenis [dm] t’Amsteldam by de Wed. P. Arentz. en C. vander Sys, boekverkoopers in de beurstraat, In de drie Raapen, anno 1699, 4o, 674+[xxvi] p.
(Verzameld werk van deze remonstrantse predikant en dichter. Met originele handtekeningen van de drukkers en gravure van de auteur. Voorin is foto geplakt van gedenksteen uit Dokkum. Originele perkamenten band; binnenwerk los; licht vlekkerig).
GERARD BRAND, Kort verhaal van de Reformatie en oorlog tegen Spanje in, en ontrent de Nederlanden tot den jare MDC. Uyt verscheyde geloofwaardige historien, en authentyque stukken onpartydiglyk bijeengestelt. De derden druk. Daar nog by is gevoegt, het chronyxke der Nederlandsche geschiedenisse, zedert het jaar 1600 tot het jaar 1689 [orn.], Te Rotterdam by Pieter vander Veer, boekverkooper,1699, 8o, [i]+[iv]+231+[xxvi] p.
GERARD BRAND, Onpartydig chronyxken der voornaamste Nederlandsche geschiedenissen, zoo kerkelyk als politycq, ‘t zedert den jare 1600. Den vyfden druk merkelyk vermeerdert, en voltrocken tot op het jaar 1689, [orn.], Te Rotterdam by Pieter vander Veer, boekverkooper,1699, 8o, 240+[vii] p.
(Twee bij elkaar horende werkjes in één nieuw leren bandje met ribben. In eerste werkje frontispice en portretgravures van Brandt en Van Oldebarnevelt. In het tweede werkje alleen de portretgravure van Willem III. De portretten van de gebroeders De Witt en Hugo de Groot ontbreken).
FLORIMOND REMOND, Opgang, voortgang, en nedergang der ketteryen deser eeuwe, dienende de onkatolijcken tot aenwijsinghe hunner beginselen en de oprechte catholijcken tot versterckinghe in ’t Gheloof hunner voor-ouderen, nu in de Nederlantsche tale overgeset,door A.I.v.K.P. en M.M., [DM] t’Antwerpen by Hieronijmus Verdussen, woonende op d’oude Coremerckt inde Gulde Tess, 1699, fol. [iv]+290+[vi]p.
FLORIMOND REMOND, Opgang, voortgang, en nedergang der ketteryen dezer eeuwe. Het II. deel, t’Antwerpen by Ieronijmus Verdussen, woonende op d’oude Coremerckt inde Gulde Tess [z.j. [1699], fol., 324+[vi] p.
FLORIMOND REMOND, De fabel van Jeanne de Pausinne van Roomen. Met claer en onwederlegghelijck bewijs, datter noyt Vrouwe Paus te Roomen gheweest ofte ghecosen en is [zonder impressum: t’Antwerpen by Ieronijmus Verdussen, woonende op d’oude Coremerckt inde Gulde Tess, 1699, fol., 62p.
(Getormenteerd en zwaar gerestaureerd exemplaar van belangrijk contra-reformatorisch geschrift, oorspronkelijk in het Frans geschreven door Florimond de Raemond (1540 – 17 November 1601), een Franse jurist en geschiedkundige. Op de titelpagina heet hij ook Raadsheer van de Koning van Frankrijk in het Hof en het parlement van Bordeaux. Alle reformatoren en stromingen vanaf Luther en hun onderlinge twisten in heel Europa worden uitgebreid besproken. Eerste deel zonder titelgravure en titelpagina, tekst compleet. Titelgravure met de paus die de draak (ketterij) verslaat van deel II wel aanwezig. Van de 30 paginagrote portretgravures van F. Bouttats naar Henri Verbruggen zijn er slechts 10 aanwezig: Thomas Cromwell (omringd door slangen, vleermuizen en serpent), Joanna Gray (met leeuwen en engelen), Thomas Crammer (met in de boeken snuffelende ratten), Koningin Elisabeth (met leeuwen en engelen), Maria Stuart (met aarsengel met kelk en engeltjes bij grafsteen), Ian Knox (met slangen, vleermuizen en serpent), Koning Frans I (met aarsengel met kelk en engeltjes bij grafsteen), Ioannes Calvijn (met in de boeken snuffelende ratten), Clemens Marot (idem; beschadigd) en Dirck Beza (met slangen, vleermuizen en serpent). Verder enkele curieuze astrologische tekeningen. Diverse pagina’s bij restauratie provisorisch versterkt, kleine scheurtjes in de marge, dun en kwetsbaar papier. In kale ecru-gekleurde nieuwe kartonnen band)
HENRICUS VOS, Theologia metrica ofte God-geleerdheyt naae den inhoud en in gelijk-formigheyd van de leere, in de Onveranderde Augsburgse Belijdenisse begreepen, ende uyt Gods Woord op bekende sang-wyse gebragt. Op versoek van verscheyde liefhebbers en goede vrienden om des werks stightelijkheyd met den druk gemeen gemaakt, door J. Visser [DM], Tot Amsterdam by Jan Visser, boek-drukker op de Nieuwezyds-Agterburgwal, op de hoek van de klim-op-steeg, agter de Lutherse Nieuwe Kerk, 1699. Ende zijn mede te bekoomen tot Gouda, by Lukas Kloppenburg, boek-verkooper, 8o, [xx]+159+[xvi] p.
(Lutherse theologie op rijm gezet door ds. Vos, luthers predikant te Amsterdam. Boekje ook verkocht door de Goudse drukker en boekhandelaar Kloppenburg, zelf lidmaat van de lutherse kerk aldaar. Onder de lofprijzingen in het voorwerk ook een gedicht van de Haagse dominee Johannes Colerus, wiens lijkpredikatie op de Goudse predikant Clemens Bijleveldt door Kloppenburg gedrukt werd. Opnieuw gebonden in halfperkamenten band).
NICEPHORUS BORRADIUS, Dissertationes ariovisti et venantii de scripto quodam, tum prout sub nominee Doctoris Hennebel, sparsum est, tum prout mutatâ phrasi ac ordine est typis editunt ab aliquot Belgis Theologis [Orn.] Leodii, apud Henricum Streel, 1699, 8o, [iv]+387+[iii] p.
(Luikse druk. De auteur was jansenist en hoogleraar theologie. In originele bruinleren band, die aan de achterzijde los is geraakt van het karton. SJH).
CORNELIS JANSENIUS, Tetrateuchus sive commentaries in Sancta Jesu Christi Evangelia. Editio nova [portret] Bruxellis, sumptibus Francisci ‘t Sersteven, bibliopolæ, 1699, 4o, [iv]+854+[xxxvi] p.
(Corneille Janssens (1585-1638), bekend onder zijn gelatiniseerde naam Cornelius Jansen of Jansenius, was bisschop van Ieper en grondlegger van het Jansenisme. De eerste druk van dit werk verscheen in 1664. Stukgelezen exemplaar; bruinleren omslag los van het karton. Rug nog wel fraai met goudornamenten en rood titelschildje. Titelpagina met klein portret van Jansenius en stempel “ex libris Rec. Passionistarium Maria-Hoop (L)”. Eerste bladen rafelig. BPH).