'De Goudse Vrijheid bedreigd' in album amicorum voor Jan Hallebeek

In de oud-katholieke bisschopskerk van Haarlem werd prof.dr. Jan J. Hallebeek op hallebeekzaterdag 21 september 2013 verrast met een vriendenboek (album amicorum), omdat hij al een kwart eeuw docent is aan het Oud-Katholiek Seminarie. Zijn werk voor deze kweekschool voor oud-katholieke priesters verricht hij geheel belangeloos, naast zijn werk als hoogleraar Europees Recht aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. De overhandiging van het boek vond plaats na afloop van het college dat Hallebeek verzorgde bij wijze van opening van het academisch jaar van dit seminarie. Onder de titel Meester in Kerk en Recht hebben dertien vrienden en collega’s van hem bijdragen geschreven, gegroepeerd rond drie vakgebieden: recht, ecclesiologie en kerkgeschiedenis.

Op grond van onze twaalfjarige samenwerking bij de uitgave van de Goudse kerk-zaakengoudapaskwilafb van Ignatius Walvis, werd ook aan mij gevraagd een bijdrage te schrijven. De keuze viel daarbij op een wel zeer bijzondere episode uit de Goudse kerkgeschiedenis, die door pastoor Walvis niet opgemerkt werd. Geheel in afwijking van het tussen 1572 en 1618 geldende normbeeld van grote tolerantie in Gouda werden om onopgehelderde redenen in 1598 drie rooms-katholieke priesters door het stadsbestuur ontboden en beboet omdat zij clandestien de Heilige mis hadden opgedragen. Een van hen werd zelfs uitzonderlijk hard aangepakt, want hij werd voor lange tijd uit Gouda verbannen. Deze gebeurtenis ging gepaard met een korte, maar felle pamflettenstrijd, waarbij medestanders van de priesters het zelfs waagden een ‘pasquil’ op de kerkdeur van de Sint-Jan te spijkeren. Dit pamflet is bewaard gebleven, evenals een reactie van tegenstanders. In mijn artikel ben ik op zoek gegaan naar een verklaring voor dit plots opvlammen van anti-katholieke emoties in de anders zo tolerante stad Gouda.

Leave a Comment

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *