Ir. J. van der Graaf, sinds jaar en dag de grote man achter het Gereformeerde Bondsblad de Waarheidsvriend, wijdt in het eerste nummer van dit weekblad in 2013 een beeldrijke column aan Gouda, naar aanleiding van de verschijning van het boek van John Exalto over de Driestar. Het boek van de kerkhistoricus Exalto, onder meer voorzitter van de redactie van het Tijdschrift voor Nederlandse Kerkgeschiedenis, is verschenen onder de imperatieve titel Wordt een heer! en beschrijft de ontstaansgeschiedenis van deze scholengemeenschap. Begonnen in Zeeland en door de Watersnoodramp van 1953 verdreven naar Gouda, vormt de Driestar tegenwoordig een stevig en steeds verder uitdijend onderwijsbolwerk van de bevindelijk gereformeerden. Dat kleurt letterlijk de stad Gouda in zwart-grijze tinten en doet de straten wemelen van consequent gerokte paardenstaartenmeisjes met bleke gezichten. Van der Graaf roept in zijn column het vrijzinnige verleden van de stad in herinnering en zet dit beeld af tegen de typering van Gouda als het Rijssen van Holland, waaraan ik mij als heimatvertriebene Tukker ooit in het Reformatorisch Dagblad heb bezondigd. De Bondsschrijver bevestigt dit beeld aan de hand van een gedicht van Jan Willem Schulte Nordholt, die na een bezoek in de jaren 60 aan een boekwinkeltje aan de Sint-Janskerk (ongetwijfeld het winkeltje dat later van de Gezusters Smit ging heten), waar een stille man (vader Smit) oude schrijvers verkocht aan Bonders, leden van Gereformeerde Gemeenten en oud-Gereformeerden.
De scheuringsbereidheid in deze streek moet groot geweest zijn, aldus Van der Graaf, die deze stelling onderbouwt met de woorden van een andere Goudse historicus, wijlen Jan Kompagnie. Deze veronderstelde in Duizend jaar Gouda, de grote stadsgeschiedenis uit 2002, dat het hoge gehalte van scheuring en twist toe te schrijven was aan de vele bevindelijk gelovigen uit de omringende dorpen die deze opvattingen bij hun trek naar de stad niet achterlieten, maar zonder rek de confrontatie aangingen met andersdenkenden.
Hieronder de column van Van der Graaf
De column van J. van der Graaf uit de Waarheidsvriend van 3 januari 2013
