Als bibliofiel leer je gaandeweg de bijzondere aspecten van het oude gedrukte boek kennen. Op veilingen en boekenmarkten kom je er al snel achter dat de waarde van oude boeken allereerst bepaald wordt door de vraag of een boek compleet is. Is de titelpagina verdwenen of ontbreken er enkele of zelfs alle prenten, dan daalt de waarde van ook zeer oude boeken spectaculair. Met name de plaatjes lijken in deze tijd van beeldcultuur in hoge mate bepalend te zijn voor de waardebepaling. Zo bezien heb ik vandaag op de Haagse boekenmarkt een twijfelachtige aankoop gedaan. Het exemplaar van Olfert Dappers Historische beschryving van de Stadt Amsterdam is weliswaar de originele en zeldzame eerste druk uit 1663, maar het voorwerk is er allerbelabberdst aan toe. De frontispice ontbreekt, de titelpagina en de opdracht aan burgemeester Kornelis Witsen liggen los voorin en zijn rafelig en ingescheurd. Bovendien ontbreken alle fraaie gravures met gezichten op Amsterdam en zijn gebouwen, met uitzondering van een op een tekstpagina opgenomen afbeelding van twee gedetineerden in het rasphuis. Degene die dit fraaie boek zo gruwelijk heeft toegetakeld, zou – desnoods postuum – veroordeeld moeten worden tot eeuwige opsluiting in dit rasphuis. Hoe anders is de beslissing te waarderen van een andere voormalige eigenaar van dit boek, namelijk degene die het zeventiende-eeuwse werk heeft laten inbinden in een fraai blindgestempelde band van varkensleder uit de vroege zestiende eeuw. Deze eigenaar was zich blijkbaar wel bewust van de bijzondere waarde van dit boek en deed daar recht aan door ervoor te kiezen het in een zeer bijzonder jasje te steken. Dergelijke boekbanden komen veel voor in Duitsland en Zwitserland, maar zijn tamelijk zeldzaam in de Noordelijke Nederlanden, waar doorgaans perkament of runderleer voor boekbanden werd gebruikt.
Een complete versie van deze druk van Dappers boek wordt op dit moment te koop aangeboden bij Antiquariaat Forum voor de waanzinnige prijs van 21.ooo euro. Door de prentensloop verloor het binnenwerk van mijn exemplaar bijna al zijn marktwaarde, waardoor mijn Christa het voor 65 euro voor mij kon kopen. De bijzondere boekband maakt dat het boek voor mij ondanks alle gebreken van onschatbare waarde is. Ook de boekband is immers een belangrijk waardebepalend element voor de oprechte bibliofiel.
Mooi boek met een prachtige omslag heb ik maar even voor gescoord op deze bijzondere zondag. Veel geluk ermee en dat het je kijk op vroeger weer mag gaan verbreden.
Dag paul,
Fraaie band, voorwaar. De prijzen van Forum zijn de prijzen van Forum. Voor drieduizend euro weet ik wel een ander exemplaar in een minder fraaie leren band. Ik ben dan wel geen voorstander van ‘recasing’ maar kan me daar in dit geval alles bij voorstellen