Portret door Johannes Jacobus Bertelman, ongedateerd
In de immense St.-Janskerk te Gouda bevindt zich een bijzonder monument, gewijd aan Anna Barabara van Meerten-Schilperoort (1778-1853). De predikantsvrouw wordt op deze gedenksteen aangeduid als “Neerlands kindervriendin”, maar met deze titel wordt onvoldoende recht gedaan aan haar betekenis. Zij schreef inderdaad de nodige pedagogische werken, maar uit haar omvangrijke oeuvre, dat 115 titels telt, valt op te maken dat zij ook op vele andere terreinen actief was en kennis verspreidde. Zij schreef toneelstukken, historische verhalen, een reisboek, stichtelijke boeken, artikelen voor modetijdschriften, breiboeken en nog veel meer. Bovendien runde zij een meisjesschool en was zij zeer actief in de vrouwengevangenis in Gouda, de eerste van Nederland, om de daar opgesloten vrouwen behulpzaam te zijn bij een voorbereiding op een beter leven Dat er nog steeds geen serieuze biografie van Anna Barbara bestaat is wellicht te wijten aan een overfixatie van historici op belangrijke mannen, maar kan evenzeer te maken hebben met Gouds-hervormde bekrompenheid. Een vrouw die de zorg voor haar zes kinderen overliet aan kindermeisjes, teneinde zichzelf te kunnen storten op haar schrijfwerk en maatschappelijke activiteiten past(e) immers niet in het traditionele beeld in deze kring over de rol van de vrouw.
Spel- en goochelboekje van Anna Barbara uit 1838
Handschrift van Anna Barbara uit een Album Amicorum voor een vriendin
Misschien is dat ook wel de reden dat er zo respectloos is omgegaan met het monument dat bewonderaars van haar in de Sint-Jan lieten oprichten. Sinds jaar en dag is deze gedenksteen voor bezoekers nauwelijks zichtbaar, omdat er plompverloren een grote in onbruik geraakte preekstoel voor is gezet. Er is al vaak gepleit voor verandering van deze ongelukkige situatie, maar tot op heden is de kansel geen millimeter van zijn plek gehaald. Sterker nog; de hoek wordt meer en meer tot een dumpplaats voor allerlei materialen. Hoe anders de situatie ooit was, laat een oude foto zien, want ooit stond er een fraai hekwerkje om de gedenksteen.
Bovenste deel van het monument in de St.-Janskerk
Het hekwerkje is verdwenen. De preekstoel kwam er voor te staan en de rommel maakt het onmogelijk om de tekst op de steen nog te lezen. Zelfs op internet is geen moderne foto te vinden van de gedenksteen: verstopt en onzichtbaar, zelfs voor de lens van de camera.
Gelukkig lijkt in Gouda het tijd voor Anna Barbara echter wel te keren. Zo heeft zij sinds 
enige tijd een heus Twitteraccount en hebben bewonderaars ervoor gezorgd dat haar grafsteen op de Oude Begraafplaats nieuwe glans heeft gekregen. Het initiatief daarvoor werd genomen door Ineke Verkaaik, voorzitter van Historisch Platform Gouda, in samenwerking met Kees Moerings, Peter Overkamp en Croda. Genoemde Kees Moerings vervaardigde ook een Goudse pijp met haar beeltenis. Af en toe loopt er zelfs een als Anna Barbara verklede vrouw door de straten van Gouda. Het wachten is nu op een serieuze biograaf, die met een moderne blik leven en werk van deze Kroon van Gouda glans gaat geven. Wat dat betreft is er hoop. Volgens een bericht in het AD/Groene Hart is Jean-Philippe van der Zwaluw uit Rijswijk bezig met het levensverhaal van Anna Barbara, dat eind dit jaar zou uitkomen. Rest de vraag of deze Rijswijker als man voldoende in staat zal zijn in de huid van deze fascinerende Goudse vrouw te kruipen.
