Eind vorig jaar dook op een veiling in het Amerikaanse San Francisco een volstrekt onbekend boekje van de Goudse predikant Eduardus Poppius op. Dankzij een tip van een oplettende lezer van deze website kon dit kleine gebedenbundeltje teruggehaald worden naar de stad waar het – slechts een paar maanden na het tragische overlijden van de populaire voorganger in Slot Loevenstein – werd gedrukt. Nu, een half jaar later, heeft deze website opnieuw de weg gewezen naar een bijzonder werkje van Poppius, doordat een lezer stuitte op mijn belangstelling voor deze predikant. Dit keer is het aangeboden boekje wel bekend en bevinden zich exemplaren diverse universiteitsbibliotheken. Toch is het zeldzaam en een mooie aanvulling op het eerdere werkje. De inhoud ligt direct in het verlengde hiervan, omdat het ook bestemd is voor zieken. De titel is: Siecken-troost. Dat is: Aensprake, onderwijsinge ende vermaninghe aen de krancke luyden van allerley soorten onder de Christenen, gherichtet nae den staet van de wandelinghe die se elck gheduyrende hare gesontheyt geleyt hebben. Het werd slechts twee jaar later, in 1626, te Amsterdam gedrukt door Jacob Aertsz. Calom, boekverkoper op ’t Water in de Vyerighe Calom.
Blijkbaar voorzag deze troostbundel voor de zieken in een grote behoefte, want er verschenen in de jaren daarna nog diverse herdrukken. Feitelijk is het een Unvollendete. Poppius was van plan drie delen te schrijven, maar was bij zijn overlijden gevorderd tot het eerste deel. Dat werd door een niet bij name genoemde geestverwant ter perse gebracht. Poppius wordt niet alleen bij name genoemd als auteur, maar ook in beeld. De titelpagina is namelijk verfraaid met een grote gravure, waarop de beeeltenis van Poppius onmiddellijk herkenbaar is dankzij enkele portretten die van hem bewaard zijn.
De ongesigneerde prent toont een bedstee, waarin een zieke man ligt. Zijn kussens zijn opgeschud en hoog opgetast om hem het liggen wat dragelijker te maken. Op de voorgrond een tafeltje met bekertjes en flessen, waarin waarschijnlijk medicijnen zitten. Het interieur veronderstelt dat het gaat om een belezen en niet armlastige man. Op de fraaie tegelvloer staan forse meubels, met op de kast tegen de achterwand vijf dikke boeken, waarvan er drie met de boekklampen naar voren staan. De Bijbel zal niet ontbreken. Aan het bed van de zieke zitten twee mannen. Het dichtst bij hem zit, gesticulerend, de predikant Poppius, herkenbaar aan zijn baard. Opvallend is dat hij niet naar de zieke kijkt, maar de lezer aankijkt. Meer naar achteren zit een man, die een hoed in zijn hand houdt. Ook de man die achter hen met de deurknop in zijn hand staat heeft een hoed in zijn andere hand. Het zou kunnen dat het hier gaat om ouderlingen die de dominee vergezellen. Familie lijkt niet aanwezig in de ruimte, wel een slapende hond op de voorgrond, mogelijk als teken van trouw aan het geloof.
Met het gebedenboekje uit 1624 en deze Siecken-Troost uit 1626 wordt duidelijk dat Poppius ook na zijn dood bij zijn remonstrantse geestverwanten in hoog aanzien bleef staan en dat zij vooral zijn troostende en opbeurende woorden aan het adres van zieken grote waarde toekenden.
