Voor de afwisseling nu eens niet een stukje over boeken, maar over twee historische voorwerpen die de omgang met boeken wel een stukje gemakkelijker maken. Een ingrijpende renovatie van de vloer in onze woonkamer vormde de aanleiding om ook enige veranderingen in het interieur aan te brengen. De nieuwe plankenvloer leek niet bepaald geschikt voor een moderne bureaustoel met wieltjes. De oplossing leek eenvoudig: we nemen een stoel met pootjes in plaats van met wieltjes. De praktijk bleek weerbarstiger. Stoelen zonder wieltjes lijken nog niet te zijn uitgevonden, althans in het moderne tijdgewricht. Rond 1900 was het echter omgekeerd. Maar bureaustoelen uit die tijd zijn zeldzaam en zeker ergonomisch verantwoorde exemplaren waarop een modern mens ook nog met enig comfort kan plaatsnemen. Een zoektocht op het internet leverde weinig ‘hits’ op, maar een op Marktplaats aangeboden exemplaar in Den Haag leek toch in de buurt te komen van wat wij zochten. Op weg daar naar toe werd onze aandacht echter getrokken door een antiek- en stofferingsbedrijf, waar een bureaustoel onze aandacht trok die wel zeer dicht in de buurt kwam van wat we zochten.
In het gesprek met de eigenaren werd ons duidelijk gemaakt dat het niet zomaar een
De Thonetstoel ca. 1900
stoel was, maar een echte Thonet. Bij het uitspreken van de naam zweeg de handelaar een moment om ons als het ware de kans te geven de hand voor onze mond te slaan en kreten van verbijstering te slaken. Wij bleven evenwel even bewegingsloos en stil, want de naam Thonet zei ons niets. Vervolgens kregen wij in geuren en kleuren uitgelegd dat Michael Thonet (Boppard, 2 juli 1796 – Wenen, 3 maart 1871) een beroemde Duits-Oostenrijkse meubelontwerper was geweest, die bekend was geworden door de ontdekking van een procedé om beukenhout te buigen en te krommen, waarmee hij vervolgens op industriële wijze stoelen is gaan vervaardigen. Beroemd is hij geworden met zijn in 1859 ontworpen Thonetstoel nr. 14, die in menig café heeft gestaan. Maar hij ontwierp ook andersoortige houten meubelen, die tegenwoordig voor veel geld worden gekocht door heuse verzamelaars. Het exemplaar waar wij ons oog op hadden laten vallen dateert van begin 20ste eeuw, waarbij het hout is gecombineerd met een metalen draaimechanisme om de bureaustoel in hoogte te verstellen. De houden rugsteun is ook op ingenieuze wijze bevestigd, waardoor het mogelijk is de rugstand te wijzigen. De eigenaresse, die in de zaak zorg draagt voor de stoffering van de gerestaureerde meubels, gaf aan te hebben gekozen voor een wat donkere bekleding die goed paste bij de tijd. Erg lang hebben wij na deze stortvloed van informatie – die gecombineerd werd met een allerredelijkste vraagprijs – niet hoeven te aarzelen en de stoel kon dan ook snel richting Gouda worden getransporteerd.
In dezelfde zaak troffen wij nog een ander meubelstuk aan waarnaar wij al geruime tijd op zoek waren: een boekenstandaard die sterk genoeg is om loodzware Statenbijbels te
dragen. Ook dit bleek een stuk te zijn met een lange historie. Volgens de eigenaar, die het gebruikte om stalen stof van zijn vrouw op uit te stallen, had een geïnteresseerde klant met stelligheid beweerd dat de standaard oorspronkelijk een werktafel was geweest van een letterzetter in een drukkerij. Dat zou zeer goed mogelijk zijn, zo dachten wij, want er hing een uitklapplank met scharnieren aan vast, die een dergelijk gebruik plausibel maakte. Nader onderzoek wees echter uit dat het om een oude tekentafel ging, ongeveer even oud als de bureaustoel, vervaardigd in de Verenigde Staten (Chicago). Een naamplaatje op de zware gietijzeren voet maakte verder duidelijk dat het een product was uit de beroemde fabriek in tekenmaterialen van Eugene Dietzgen. Deze in 1862 in Duitsland geboren zoon van een socialistische filosoof, werd aanvankelijk voor opvoeding naar Tsaristisch Duitsland gebracht, maar eenmaal op eigen benen koos hij voor immigratie naar Amerika. Daar 
legde hij de grondslag voor een bloeiend bedrijf, dat passers, lineaals en ook tekentafels produceert tot op de dag van vandaag. In een catalogus uit 1906 werd de gevonden ‘standaard’ al aangeboden voor de zachte prijs van $10. De afbeelding bood tevens duidelijkheid over het merkwaardige hangende plankje. Oorspronkelijk werd dat namelijk omhoog gehouden door een langwerpig kistje, waarin tekenmaterialen opgeborgen konden worden. Het ontbreken van het kistje vormde voor ons geen belemmering om ook die zware kleinood, met een inginieus draaiwiel voor het verstewllen van de hoogte, te kopen en in te laden. Nu waren het eens een keer niet boeken met een historie die het huis in werden gezeuld, maar twee interessante andersoortige objecten met een boeiend verhaal.
