Wat schudden we vroeger niet meewarig ons hoofd over de wijze waarop de bevolking achter het IJzeren Gordijn dom gehouden werd door de machthebbers. De pers stond geheel ten dienste van de afdelingen Agitatie en Propaganda (Agitprop) van de communistische partijen en berichtte braaf over de zegeningen van het reëel bestaande socialisme in de diverse heilstaten. Legendarisch was het dagblad Neues Deutchland in de DDR, dat dag na dag berichtte over record-oogsten, topprestaties van (gedrogeerde) Duitse atleten en door uitzinnige menigtes toegezwaaide communistische leiders. Gelukkig hadden wij, in het kapitalistische westen, een onafhankelijke pers die bestuurders kritisch aan de tand voelde en schandalen genadeloos aan het licht bracht.
Het IJzeren Gordijn is nu alweer bijna een kwart eeuw geleden naar beneden gehaald en de Oost-Europeanen hebben met horten en stoten het kapitalisme en de democratie omarmd. Maar hoe is het ondertussen gesteld met onze eigen democratie en kritische pers. Beiden hebben elkaar nodig, zoals een man en een vrouw om vruchtbare resultaten te bereiken. Toch heeft er een ware kaalslag plaatsgevonden in het Nederlandse medialandschap, waardoor politici en kiezers dolend hun weg zoeken, vol met onbeantwoorde vragen en twijfels. Nergens is het wegvallen van de kritische pers zo voelbaar als op regionaal en lokaal niveau.
Waar vanaf de negentiende eeuw elke stad of gewest van enige omvang in Nederland ten minste een kritisch dagblad kende, zo niet meerdere concurrerende bladen, mag men tegenwoordig al blij zijn dat er een krant verschijnt die braaf verslag doet van verjaardagen van honderdjarigen, schapen met vijf poten of hondenpoep. Van kritische lokale of regionale journalistiek is – enkele uitzonderingen daargelaten – nauwelijks meer sprake. Maar het kan nog erger. De gratis Huis-aan-Huisbladen, ooit vooral bedoeld als advertentieblaadjes, zijn door veel lokale politici en bestuurders omarmd om kritiekloos hun agitprop te bedrijven. Feitelijk kopen zij gewoon pagina’s om zich onweersproken tot de burger te richten en hen ervan te overtuigen dat alles op rolletjes loopt. Kritische geluiden zijn in geen velden of wegen te vinden.
Zo is er in deze regio “De Krant van Gouda. Wekelijks nieuws uit Gouda, Waddinxveen, Bodegraven, Reeuwijk en omstreken”, zoals de kop meldt. Het is een ‘goednieuwsblad’, waarin bestuurders en ambtenaren schaamteloos hun eenzijdige verhaal kunnen doen. Nergens hoor en wederhoor, nergens een kritische noot. Eerder werd zo bijvoorbeeld het nieuwe Goudse zwembad en het Huis van de Stad aan de man gebracht, zonder dat de vele tegengeluiden vanuit de bevolking aan bod kwamen. Nu is het weer de nieuwe bibliotheek in een oude Chocoladefabriek, die ten koste gaat van de oude huisvesting in het oude Weeshuiscomplex in de stad dat verkocht gaat worden (zie hieronder). Directrice Nan van Schendelen krijgt keer op keer de gelegenheid dit omstreden plan aan de man te brengen. Tegengeluiden worden niet geplaatst.
Wat zullen ze lachen in de voormalige DDR over zo’n Neues Gouda!
Prima stuk. Kort en bondig een uitgebalanceerde mening weergegeven. Met humor en een leuke vergelijking. Complimenten!